(Opinie)
Een 50.000 hectare groot Nationaal Park Sallandse Heuvelrug & Twentse Reggedal is de droom van menig bestuurder. Het verkennende traject loopt al een jaar en duurt nog een jaar. Het Raalter college heeft er recent z’n fiat aan gegeven. Wel met een duidelijk ‘go or no-go’-moment volgende zomer. Alle partijen die nu aan tafel zitten, moeten het er samen over eens zijn. Eén partij weet nu al dat zij er volgend jaar bij weg loopt, die zal het niet kunnen verkopen aan haar achterban, maar durft het intern, naar elkaar, laat staan naar buiten toe, nog niet uit te spreken.‘Gemeente Hellendoorn steunt de boeren’ is de kop van een artikel op de site van die gemeente. Zij is net als de gemeenten Rijssen-Holten, Hof van Twente, Wierden, Twenterand, Raalte en Ommen participant in dit geheel. Naast natuurlijk de provincie, terrein beherende organisaties (TBO’s), de waterschappen, Vitens, de Recron (de Nederlandse brancheorganisatie voor recreatiebedrijven) en de LTO’s Salland en West-Twente. In Raalte heeft burgemeester Dadema dit voorjaar een brief naar Rutte gestuurd. Zijn slotzin: “Het college van de gemeente Raalte wil samen met de agrarische sector en de provincie Overijssel zoeken naar passende oplossingen.” Verzonden nadat boeren op het gemeentehuis waren geweest om te praten over stikstof en om een beroep op hem te doen. Zowel in Hellendoorn als in al die andere gemeenten is er online wel iets te vinden waarin ze uitspreken, samenvattend: ‘voor de boer te zijn’.Met verbazing maar ook argwaan heb ik de plannen voor dat park op de achtergrond gevolgd met het gevoel in een zelfde slechte film te zijn beland als 25 jaar geleden rondom de aanwijzing van de N2000 gebieden. Ik heb raadsinformatiesessies online meegemaakt. Soms hier en daar m’n licht eens opgestoken en wel eens aan de man die voor LTO de kar trok gevraagd hoe de vlag erbij hing. Totdat er dit voorjaar ineens een column in een agrarisch vakblad stond. ‘Het was eventjes allemaal te veel, hij had de opdrachten terug gegeven en moest eerst voor zich zelf en zijn bedrijf kiezen.’ Toen werd ik bezorgd. Het enige wat ik uiteindelijk lospeuterde was dat de argwaan tegenover een onbetrouwbare Haagse overheid zo groot was dat er geen afspraken te maken waren.SubsidieDe uitspraken van de gemeenten werden gedaan in het kader van stikstof. Ze sluiten zich aan bij de ‘Overijsselse aanpak’ waarbij de provincie in zes gebieden is opgedeeld waarin de stikstofvraagstukken verdeeld over alle sectoren moeten worden opgelost met de zogenaamde gebiedsgerichte aanpakken (GGA’s). Het nieuw te vormen park komt daar, zo zijn de boeren bang en ik denk terecht, met eventuele extra opgaven overheen. Met die opgaven komen ook bakken subsidie. Iets waar parkbestuurders, TBO’s, projectleiders en ambtenaren gek op zijn.Salland ken ik als mijn broekzak. Nee ik ken niet elke boer bij naam, ik weet wel ongeveer hoe of wat voor een bedrijf het is alleen al door het lezen van raadsstukken en vergunningsaanvragen. Het is 25 jaar geleden dat ik in west-Twente als vertegenwoordiger in de fokvarkens rondliep. Dat gebied heb ik opnieuw moeten verkennen. Ik heb er rond gezworven met de verrekijker kijkend naar dat vogeltje wat voorbijgangers niet zagen. Ik zat in stallen te kijken, koeienkonten te tellen. Inschattingen te maken wat voor bedrijven het waren. Levensvatbaar? Een opvolger? Dat soort dingen.NoabersIk was daar in de natuur om proberen te kijken met de ogen van een natuurman, zoals een Jos Schouten van Natuurmonumenten mij dat heeft geleerd, of door bijvoorbeeld in gesprek te gaan met Michel Sijbom, directeur van Landschap Overijssel. Had gesprekken als voorbijganger met argeloze in het land lopende boeren. Zat in kantines van bijvoorbeeld een mechanisatiebedrijf mee te luisteren, op een terrasje of ergens bij de benzinepomp aan de koffietafel. En als toerist op bijvoorbeeld het Helders Fees. Uitlatingen van Sijbom in de Tubantia dat hij geschrokken was van de stand van de natuur en dat natuurbescherming wat hem betreft wat meer activistisch moest, werkten als een rode lap op een stier, kreeg ik daar terug. Jos Schouten met een door mij best te volgen redelijk verhaal in dezelfde krant was op Facebook goed voor een verschrikkelijke, vijfhonderd reacties tellende, polariserende discussie. Ik dacht dat ik met de mannen had afgesproken dat we binnen de GGA’s als noabers en met begrip voor elkaar aan tafel zouden gaan…Dubbele petHet probleem is nog veel groter dan mij door de LTO man was geschetst. Het werd me gewoon voor de voeten gegooid. De dubbele pet van burgemeester Jorrit Eijbersen van Hellendoorn. Het nu bestaande Nationaal Park is een stichting van Rijssen-Holten en Hellendoorn met zogenaamd een onafhankelijke status, ware het niet dat Eijbersen de voorzitter is en dus ook collegelid. Hoe zal die onafhankelijk zijn tegenover individuele grondeigenaren? De GGA’s horen bij de Overijsselse aanpak, het nieuw te vormen park is een Haagse gedachte, men is niet gek en heeft gezien dat op de Veluwe en de Peel dezelfde processen in gang zijn gezet, waarbij bestuurders en politici lekker worden gemaakt met potjes subsidies, maar alleen onder bepaalde voorwaarden.PoplaMaar het grootste probleem zit in de gemeentehuizen. De raden zijn ‘voor de boer’ terwijl de gemeenten volop inzetten op recreatie waarbij in het Raalter geval namen van te machtige ambtenaren worden genoemd. Iets wat not done is in een krant. Laat ik het zo zeggen om dingen toch wat te duiden: ‘Koning, keizer, admiraal, Popla kennen we allemaal’. En als de wethouder dan even koning is ben ik nu de admiraal die de keizer komt vertellen dat het afgelopen moet zijn met het aantrekken van potjes subsidie met het woordje recreatie erop. We hebben te maken met een vertrouwensbreuk en de laatste jaren wethouders zonder ballen. Dat dit even zeer doet, weet ik, maar daar veeg ik mijn gat mee af. Ik ben dus nu ook even het wc papier. Ik heb wel vaker shit over me heen gehad.AdviesVertrouwen komt te voet en gaat te paard. In heel het gebied is het wantrouwen naar de lokale overheid zo groot, niet alleen bij de boer maar ook bij de man op de straat, dat de passief meekijkende gemeenteraden nog wat te herwinnen hebben voordat wij überhaupt een Gebieds Gericht proces succesvol in kunnen gaan.Voor de LTO heb ik een advies. Ik ben als afsluiter bij jullie man geweest. Het ging even hard tegen hard, maar binnen vijf minuten was de lucht geklaard. Soms moet je een stap terug durven doen om er straks twee te kunnen maken. Deze verantwoordelijkheid ten opzichte van individuele belanghebbenden kunnen jullie niet dragen. Kijk elkaar in de ogen en vertel gedeputeerde de Witte maar dat ik dat heb gezegd. Ik heb nog veel meer toiletpapier…gerlant@regiobode.nlwww.hellendoorn.nl/actueel/nieuws/gemeente-hellendoorn-steunt-de-boeren