RAALTE – “Het zou enorm helpen als de provincie Overijssel harde toezegging doet dat Overijssel de tijd neemt tot 2035 om de stikstofdoelen te halen”, dat zegt Jan Schokker, fractievoorzitter van Gemeentebelangen Raalte over de eigen aanpak van het stikstofvraagstuk door de provincie Overijssel (zie kader). Hij is gematigd positief over de plannen: “Er zitten zeker enkele punten in die positief zijn en kunnen bijdragen aan een oplossing en draagvlak in de sector.”
Volgens de provincie moet de eigen 3×3 aanpak leiden tot een vergelijkbare stikstofreductie, maar, zo stelt Overijssel: “Reductiepercentages van 70 tot 95 procent zijn onhaalbaar en onrealistisch.” De provincie wil daarom onder andere nabij Natura 2000-gebieden wat minder reduceren en verderaf wat meer. “Zo komen we gemiddeld tot een vergelijkbare stikstofreductie over de gehele provincie gezien.”
Bij de boeren is er lof, maar ook scepsis. Henk Veltkamp in Markelo, oud-varkenshouder en VVD-Statenlid, laat bijvoorbeeld weten aan Vee-en-Gewas: “Ik vind het een respectabel standpunt van Overijssel. Dit standpunt getuigt van lef. Vasthouden, ook tegen de wind in en laat Den Haag maar boos worden, dat hindert niks.” Maar er is ook kritiek. De plannen zijn nog weinig concreet; de vraag speelt of Den Haag wel genoeg ruimte biedt voor de eigen aanpak en boerin Ellis Lugtenberg uit Olst vraagt zich in Vee-en-Gewas af of er voldoende tijd en middelen zijn om volop te kunnen experimenteren.
PAS melders
Schokker pleit bovendien voor meer: “Alle PAS melders in Overijssel moeten worden gelegaliseerd. En ook geen gedwongen onteigeningen, geen beroepsverbod voor boeren die meedoen aan stoppersregelingen en ook willen we dat er uitgegaan wordt van haalbare en realistische normen als het gaat om stikstof reductie rond Natura 2000 gebieden.”
Schokker is in elk geval van mening dat het goed is dat Overijssel wil dat alle sectoren meedoen; dat stoppers ook ruimte bieden voor blijvers en dat er erkenning is voor de rol van de boer bij landschapsonderhoud en voedselvoorziening. “Ook is er ruimte voor de blijvers (ondernemers die hun bedrijf op de bestaande manier willen voortzetten, red.) om doelen door middel van innovatie en vernieuwing te halen. Het gaat niet alleen over stikstof maar ook over andere factoren die invloed hebben op natuurherstel. Het moet een totaalplan worden wat toekomstbestendig is en er mogen dan niet steeds weer nieuwe opgaven opduiken. De provincie Overijssel zou zo een voorbeeld kunnen zijn voor andere provincies als het gaat over hoe we het proces weer op gang krijgen en het vertrouwen terug winnen binnen de agrarische sector.”
Kader met raster: ‘3×3 aanpak’
De provincie lanceerde anderhalve week geleden de eigen ‘3×3 aanpak’. Daarbij zijn er drie doelen: het versterken van de natuur (bij stikstof gaat het dan 50 procent emissiereductie in 2035, hierdoor moet dan 74 procent van de hectares in de N2000-gebieden onder de kritische depositiewaarde liggen); het behouden en waar mogelijk versterken van de leefbaarheid op het platteland en een duurzaam perspectief voor de agrarische sector. Bovendien gelden er drie belangrijke randvoorwaarden: Alle sectoren moeten evenveel meedoen in de realisatie van de doelen en opgaven; de uiteindelijke uitwerking op gebiedsniveau van de plannen gebeurt in samenspraak met inwoners, ondernemers en betrokken organisaties uit de gebieden en alle opgaven (stikstof, water en klimaat) die in de gebieden liggen worden in één keer opgepakt. Daarnaast wil de provincie meer maatwerk bieden aan de boeren.