Met onderweg verhalen over in totaal 44 historische ‘geheimen’ van Hoonhorst
HOONHORST – In het kader van het project ‘De Geheimen van Hoonhorst’ zijn vier nieuwe wandeltochten rondom Hoonhorst, die gezamenlijk 44 historische verhalen over het dorp en zijn omgeving omvatten, gerealiseerd. Op zaterdag 14 mei worden die wandelroutes officieel gepresenteerd in het Anjerpunt in Hoonhorst. De wandeltochten zijn het resultaat van een project ter ere van het 250-jarig bestaan van Hoonhorst. Dat had eigenlijk al in 2020 gevierd moeten worden, maar ja…
“Door corona hebben we meer tijd gekregen”, vertellen Kees Koopman en Willy Dekker van de werkgroep die tekende voor de realisatie van de routes. “Die zijn daardoor ook mooier geworden. Zo hebben we er ook beelden van vroeger op YouTube aan gekoppeld.”
Eerst even wat uitleg. Die geheimen van Hoonhorst zijn dus verhalen over de (verborgen) geschiedenis van het dorp. Bij elke locatie met een verhaal staat een paaltje met daarop een QR-code. Even activeren met je mobieltje en je hoort vervolgens een verborgen geschiedenis (die dus ook wordt gecombineerd met beelden op YouTube). Kees en Willy brachten vele uren door in een Zwolse studio om de verhalen op te nemen. De routes meten allemaal circa 10 kilometer en overlappen elkaar deels. Naast Kees en Willy bestaat de werkgroep die het allemaal regelde uit Herman Lankhorst, Yvonne te Woerd, Ivo Braam en Bennie Zwakenberg. Herman fungeerde als algeheel historisch aanspreekpunt. Volgens Kees heeft het project nauwelijks geld gekost. Van de studio in Zwolle mochten ze gratis gebruik maken. Voor de rest is alles gedaan door vrijwilligers.
“We hadden het 250-jarig bestaan van Hoonhorst in 2020 uitgebreid willen vieren”, vertelt Kees. “Het was de bedoeling om elke maand een activiteit te organiseren. Uiteindelijk is er maar eentje van doorgegaan. Dat was het openingsfeest in de kerk, waarbij we een film vertoonden over de identiteit van Hoonhorst. Uiteindelijk werd besloten om twee werkgroepen aan elkaar te koppelen: de werkgroep ‘behoud historische verhalen’ en de wandelingenwerkgroep. En dat heeft dus geleid tot de vier nieuwe wandelingen.”
Koningswegen
Het was Kees zelf die de eerder genoemde film over Hoonhorst maakte. “Vroeger stond hier een schuilkerk voor de Dalfser katholieken”, vertelt hij. “Het pad hiernaartoe noemden ze de Papenallee. Natuurlijk woonden hier eerder al boeren, maar die kerk heeft mede aan de basis gestaan van het ontstaan van het dorp Hoonhorst. En ook de Koningswegen, routes richting kloosters in Essen en Osnabrück, die hier vroeger lagen, zijn daarbij belangrijk. De boeren die hier in de middeleeuwen woonden, moesten belasting betalen aan die kloosters. Die wegen hadden ook de functie van handelsweg. Ik loop hier met mijn vrouw wel eens een rondje. Dan kom je ook over die oude routes. Het is best bijzonder om je dan te realiseren dat daar vroeger ook ridders te paard overheen kwamen. In de loop der tijd groeide de hoeveelheid handelsverkeer. Helemaal toen Zwolle en Dalfsen een steeds belangrijkere economische functie kregen. Toen kwam er hier ook een molen, dat was ook belangrijk voor het ontstaan van het dorp. Maar als je in de wat verdere omgeving rondom Hoonhorst kijkt, kom je daar veel adel tegen. Die was er hier niet. Eigenlijk alleen maar boeren. Boeren met bedrijven die qua grootte ook nog eens ongeveer gelijk waren. De pastoor was eigenlijk de enige notabele. De boeren regelden het verder zelf. Er was dus ook nauwelijks elitevorming. Eigenlijk is het een soort Gallisch dorpje.”
Klakkelaar
Maar ook is er onderweg aandacht voor ‘kleinere’ geschiedenissen, zoals die van een boerderijtje aan de Tibbensteeg. Toevallig nu ook de woning van Willy. “Het was vroeger een huiskamercafé. De Klakkelaar noemden ze het. Je moet dan een beetje denken aan de tweede helft van de negentiende eeuw. Je had in die tijd overal dergelijke kamercafés. De gebroeders Stigt hadden er eentje en er was er ook een in Emmen. De eigenaren verdienden er een extra centje mee.” Willy: “Er hing in die tijd een spreuk in mijn woning: ‘Hier aan de dijk, woon ik niet rijk. Schenk u in voor klein gewin. Lekker bitter en lekkere klaar bij Zacheüs Oosterlaar’. Die krijgt binnenkort buiten weer een plekje.”
IJzeren gordijn
Maar uiteraard is er ook aandacht voor de Tweede Wereldoorlog. Willy: “De route stopt bij een boerderij waar vroeger de collaborateur Herbertus Bikker de verzetsman Jan Houtman heeft doodgeschoten. En je komt ook langs verschillende boerderijen die in de oorlog zijn platgeschoten.” En dan is er nog het verhaal over het eigen IJzeren Gordijn. Dat had overigens niks met de Russen te maken. “Hier in de buurt woonden in de jaren ’60 twee zussen uit de familie Van Dedem. Ze hadden allebei een woning, naast elkaar. Maar ze hadden ruzie over de grens, blijkbaar. Daarom werd die afgescheiden met een ijzeren omheining. Het hele dorp noemde dat vroeger het IJzeren Gordijn.”
Startschot
Wethouder Jan Uitslag geeft op zaterdag 14 mei om 10.00 uur het officiële ‘startschot’ voor de routes. Iedereen is welkom. Deelname is mogelijk door de app Wandelen in Overijssel te downloaden. Dan is deelname verder gratis. Maar voor mensen die het liever ‘ouderwets’ doen, ligt er een routeboekje (met foto’s) klaar in het Anjerpunt. Dat kost 2 euro. De routes kunnen op elk gewenst moment gelopen worden.
Foto 1: De werkgroep die de routes realiseerde
Foto 2: De boerderij aan de Tibbensteeg, waarin huiskamercafé de Klakkelaar gevestigd was.
Meer foto's
