Overrompelend, dat is het enorme enthousiasme waarmee ook hier in Salland hulpacties voor Oekraïne worden gehouden. De bergen ingeleverde hulpgoederen in de twee inzamelpunten in Raalte zijn ongelooflijk. Mooi vond ik persoonlijk dat een van de eerste initiatieven genomen werd door mensen van Stichting ‘Raalte viert Vrijheid’, opgericht om 75 jaar bevrijding te vieren in 2020. Dat kon zoals bekend niet doorgaan maar krijgt nu indirect een bijzonder, actueel vervolg over bedreigde vrijheid anno 2022.
Een vredesmars zondag in het centrum van Raalte en massaal worden de kleuren van Oekraïne getoond. Sommige acties zijn klein. Slijter Willem Schimmel haalde in Raalte de Russische wodka uit de schappen. Gelukkig maar dat de Engelsen niet Schotland niet zijn binnengevallen was als whiskyliefhebber mijn eerste, een tikje oneerbiedige reactie.
Dat enthousiasme doet denken aan de ontvangst van Hongaarse vluchtelingen na de Hongaarse Opstand in 1956. Ik lag toen vrolijk brabbelend in de wieg, nog zalig onbewust van de komende dertig jaar Koude Oorlog en de dreiging van de Derde Wereldoorlog, maar het moet vergelijkbaar zijn geweest met het enthousiasme nu. Opmerkelijk is dat destijds alleen de meest linkse partij, de communistische CPN, sympathie kon opbrengen voor de Sovjetinval. Nu geldt dat juist voor rechtse partijen als FvD die begrip hebben voor de Russische invasie. Leg dat als geschiedenisleraar maar eens uit aan je leerlingen.
Opvallend is dat veel zelfbenoemde digitale vrijheidsstrijders tegen QR-codes en vaccinatiedwang bijna naadloos overgeschakeld zijn en de schuld van de inval bij iedereen leggen, maar niet bij opdrachtgever Poetin. Hun strijd tegen vaccinatiedwang kon ik nog enigszins snappen, al leek me dat onverstandig. Dat je nu als zelfbenoemde vrijheidsstrijder weinig problemen hebt met een heel volk dat de vrijheid kwijtraakt, kan ik absoluut niet volgen.
Ik juich daarom elke actie en initiatief voor Oekraïne toe. Toch, ik zie ook het enorme verschil met de wijze waarop bijvoorbeeld Syrische vluchtelingen hier werden ontvangen. Oekraïne is dichtbij wordt gezegd, al vind ik 2000 kilometer nog een flinke afstand, en het is onze eigen regio, Europa dus. Alleen, toen enkele jaren geleden een handelsverdrag tussen EU en Oekraïne werd afgesloten borrelde er heel wat weerstand op tegen dat land. Zou het wat te maken hebben met het feit dat we ons veel makkelijker vereenzelvigen met mensen uit Oekraïne omdat die bij wijze van spreken niet opvallen hier op straat?
Geen baarden, geen hoofddoekjes, geen vreemd geloof, geen getinte huidskleur, allemaal zaken die we toch vreemd en een tikje eng vonden bij die Syrische en Afghaanse vluchtelingen. Plus het feit dat de oorlogen in die landen nogal chaotisch waren, waarbij nooit helemaal duidelijk was wie goed en wie fout was. Ik vraag me af hoe onze Syrische Sallanders, vaak behoorlijk ingeburgerd, nu kijken naar dat grote enthousiasme voor Oekraïense vluchtelingen en het razendsnel versoepelen van allerlei regels. Natuurlijk, in de periode met massale – en soms gewelddadige – protesten tegen Syrische vluchtelingen werden de plannen voor een groot AZC in Raalte – dat later niet nodig was, hoezo vooruitzien? – overwegend positief ontvangen.
Ik heb lang nagedacht of ik dit moest opschrijven. Voor je het weet zit je in de hoek van de onvervalste racisten en van pure vreemdelingenhaat. En dan zou ik volgende week niet eens kunnen stemmen want de partijen die daarvan hun handelsmerk maken ontbreken in Salland op de lokale kieslijsten. Je moet ook helemaal voor of helemaal tegen zijn. Terwijl het genuanceerder ligt. Oekraïne kampte bijvoorbeeld met problemen als grote corruptie en lang niet alle Russen staan achter Poetin. Ik hoop vooral dat het huidige enthousiasme over een paar maanden of een jaar (of langer) nog steeds zo groot is als de prijzen van energie en voedsel hier zo hoog blijven. Als Oekraïne echt definitief achter het Russische Gordijn verdwijnt, die kans is groot, dan kan het zelfs heel lang gaan duren. De meeste Hongaren zijn na 1956 ook nooit meer teruggekeerd. Ik zag echter al een Westlandse onderneemster die wel wat extra goedkope arbeidskrachten voor het tomaten plukken kon gebruiken. Is dat dan cynisch of een heel slimme onderneemster?