Productie Zuivel van SalLand van Tom en Ellis Lugtenberg en Leon Ripperda start volgende maand
OLST – De eerste honderd proefflessen met yoghurt van ‘Zuivel van SalLand’ zijn al naar liefhebbers gegaan. In maart moet de productie van echte Sallandse melk, karnemelk, yoghurt en boter serieus op gang komen op boerderij de Riet bij Olst. Het gaat om een samenwerking tussen melkveehouders Tom en Ellis Lugtenberg en horecaondernemer Leon Ripperda uit Den Nul. De bedoeling is dat er dit jaar zo’n 80.000 liter melk wordt verwerkt tot zuivel en volgend jaar 200.000 liter.
“Hoe mooi is het om een echt streekproduct te kunnen bieden met een verhaal want daarom draait het bij Zuivel van SalLand”, zo vertellen de drie. “Mensen drinken melk of eten yoghurt van koeien die je echt kunt zien lopen als je door Salland fietst. We laten zien waar die zuivel vandaan komt. Mensen betalen wat meer voor een fles van onze yoghurt of melk, maar je doet als consument daarmee direct iets terug voor het landschap en voor deze streek. Je verbindt de boer met de burger maar ook met het Sallandse landschap en de streek.”
Samenwerking was er al. Een deel van de 150 roodbonte MRIJ-koeien (Maas Rijn IJssel, vroeger erg populair langs de IJssel) van de maatschap Lugtenberg graast namelijk op van Staatsbosbeheer gepachte grond in natuurgebied de Duursche Waarden. Dus stapte Tom enkele jaren geleden naar Leon om te praten over samenwerking. Dat leverde de ‘Rietburger’ op, een hamburger, waarvan de naam verwijst naar de al in 1882 gebouwde boerderij bij Olst en die gemaakt wordt van vlees van de koeien uit het natuurgebied. “Die burger loopt al jaren heel erg goed. Het is ook prachtig om in de horeca je klanten het verhaal achter dat vlees te kunnen vertellen”, vertelt Leon.
Intussen waren de Lugtenbergs bezig met allerlei plannen. De keuze voor de MRIJ-koeien, waar vader Wim altijd druk mee was, werd nog eens bevestigd. Deze vroeger ook in Salland zo populaire roodbonte koeien zijn wat kleiner en hebben een lagere melkproductie dan de bekende Holsteiners, maar leveren een betere kwaliteit vlees. Omschakeling naar biologisch lukte (nog) niet door te weinig afzetzekerheid voor de melk. Tom: “Maar we kiezen hier bewust voor een extensieve bedrijfsvoering met koeien die voor een deel in een natuurgebied grazen.”
Zuivelruimte
Het echtpaar, de zevende generatie op de boerderij (en de achtste, in de persoon van dochter Jolien, komt dit jaar in de maatschap) wilde daarom de bestaande samenwerking met Leon Ripperda van vlees naar zuivel uitbreiden. “Vorig jaar zomer hebben we elkaar diep in de ogen gekeken; willen we dit samen gaan doen? Het antwoord was een duidelijk ja. We hebben toen de BV Zuivel van SalLand opgericht waar we fiftyfifty eigenaar van zijn.”
Voor de buitenwereld leek dat een makkelijke keuze omdat er een subsidie van een ton van Leader kwam. Leader is het Europese programma voor versterking van het platteland waaraan behalve Brussel ook de provincie Overijssel en de gemeente Olst-Wijhe meebetalen. Een belangrijke eis daarbij is dat er minimaal hetzelfde bedrag zelf wordt geïnvesteerd. En dat geld lag bij de twee families niet op de plank. Met hard werken is er nu in een schuur van de boerderij een flinke zuivelruimte gebouwd, compleet met apparatuur om de melk om te zetten in zuivelproducten. Leon en Ellis volgden een speciale cursus en hebben de eerste flessen yoghurt gemaakt voor liefhebbers en belangstellenden om te proeven. Met z’n drieën gaan ze het werk doen, aangevuld met een parttime medewerker op de boerderij. Omdat hun eigen horeca- en melkveebedrijven natuurlijk gewoon doorgaan vergde dat het nodige organisatievermogen en vooral veel extra uurtjes.
Onderscheiden
Als afnemers wordt gekeken naar inwoners van Salland en de grote steden als Deventer en Zwolle, naar ziekenhuizen, zorg- en wooncentra, naar in streekproducten gespecialiseerde winkels zoals de Bökkers Mölle in Olst, naar de horeca en naar regionale scholen zoals de Capellenborg in Wijhe. Geen supermarkten voorlopig, al wordt er wel met regionale supermarkteigenaren gesproken. “We denken dat onze producten zich niet voldoende zullen onderscheiden in die volle winkelschappen. Je moet er echt het verhaal bij horen. Het mooiste is dat je gast bent van bijvoorbeeld hotel de Zwaan in Raalte, ’s morgens onze zuivelproducten bij het ontbijt krijgt en daarna op de fiets stapt om te zien waar dat gemaakt is.”
Seizoenen
Voor een eigen boerderijwinkel is niet gekozen, al zal de vraag van mensen om op de Riet te komen kijken straks zeker toenemen. “We hebben nu een keer in de zeven weken een boerderijverkoop van vlees van onze koeien. We denken er aan om dat straks uit te breiden naar een dag in de week en dan ook onze zuivel hier te verkopen”, vertelt Ellis.
Hoe smaakt de ‘Zuivel van SalLand’ eigenlijk en waarom wordt dat met een hoofdletter L geschreven? Leon Ripperda lacht: “Die hoofdletter L verwijst naar het land van Salland. En daar smaakt het ook naar.” Tom vult dat aan: “Je proeft de seizoenen in Salland door de wisselende vetpercentages van onze gebruikte melk. Het is niet gestandaardiseerd zoals bij de bekende grote merken.”
Kortere ketens
Wordt het voor het drietal een mooie inkomstenbron? “Nou, we gaan ervan uit dat het schip met goud de eerste drie jaar niet hier op de riet komt binnenvaren… Maar we zijn onderdeel van een groeiende beweging. Met kortere ketens tussen boer en consument, met aandacht voor streek en landschap. De tijd van steeds maar groei is in de melkveehouderij echt voorbij volgens mij”, zegt Tom.
Foto: Leon Ripperda, Tom en Ellis Lugtenberg (vlnr) in het nieuwe zuivellokaal op boerderij de Riet waar volgende maand de producten van ‘Zuivel van SalLand’ worden gemaakt.