RAALTE – Het Weekblad voor Salland presenteert in samenwerking met de Historische Vereniging Raalte en omstreken de (maandelijkse) rubriek Vroeger in Salland. De vereniging levert elke keer een foto aan van taferelen, mensen of gebouwen van vroeger. Daarbij schrijft de vereniging ook een kort verhaal. Ditmaal handelt dat over de RK Meisjesschool in Raalte.
Tot aan het begin van de vorige eeuw was er nog geen leerplicht. In Raalte stond toen al wel een openbare school, daar gingen toen ook de katholieke jongens naar toe; meisjes mochten dat niet. Meisjes uit betere kringen konden terecht in het klooster aan de Herenstraat waar de Zusters van Liefde een ziekenhuisje hadden. Daar gaven ze ook les in algemene ontwikkeling, koken, naaien en handwerken. Toen op 1 januari 1901 de leerplicht werd ingevoerd, moesten ook de katholieke meisjes naar school. Het kerkbestuur van de parochie van de H. Kruisverheffing gaf in 1902 opdracht tot de bouw van het Bernardusgebouw met twee vleugels eraan. In elke vleugel zaten twee leslokalen en de Zusters van Liefde zorgden voor het onderwijzend personeel. En zo kreeg Raalte een katholieke meisjesschool: de Landbouwhuishoudschool.
In de loop van de negentiende eeuw waren het vooral de antirevolutionaire protestanten onder leiding van Abraham Kuyper die pleitten voor het bestaan van bijzondere scholen naast de openbare scholen. De katholieken mengden zich vanaf het einde van de negentiende eeuw ook in de schoolstrijd, omdat ze het protestantse onderwijs ongeschikt achtten voor katholieke kinderen. De nieuwe Lager Onderwijs Wet bood mogelijkheden om door het Rijk gefinancierde katholieke scholen te bouwen. In Raalte eerst de katholieke jongensschool die op 1 februari 1921 werd geopend en in 1922 de nieuwe katholieke meisjesschool (voor regulier onderwijs), die de naam Mariaschool kreeg.
Overigens herbergde de school ook de wat in die tijd een bewaarschool heette (voor kleuters), en een zevende en achtste klas waarin de meisjes voorbereid werden op hun taak als huisvrouw. Dat leidde overigens tot een conflictje met de rooms-katholieke Landbouwhuishoudschool. Die vond dat de Zusters van Liefde ten onrechte een soort van voortgezet onderwijs gaven. Maar de zusters hadden dit onderwijs al van oudsher gegeven, en gaven dat ook niet graag op. In een volgende aflevering meer over de Mariaschool.
Tekst: Tonny Nijboer
Foto: De eerste klas van de RK Meisjesschool. Opname in de tuin van het oude klooster (ziekenhuis) in de Heerenstraat (toen nog met twee e’s). Op deze plek zit nu schoenenwinkel Schuurman. Foto: archief Historische vereniging Raalte en Omstreken