‘Eerder waren we een besloten club, naar binnen gericht, nu willen we meer naar buiten treden’
WIJHE – Misschien dat ze het in de aanloop ernaartoe niet altijd zo hebben ervaren, maar inmiddels ziet de Historische Vereniging Wijhe de verhuizing naar de locatie aan de Langstraat 52 als een zegen. Want daar hebben ze nu een goed zichtbaar plekje in het centrum van het dorp, middenin de Wijhese gemeenschap en niet meer, zoals eerder, net uit het zicht, net erachter. “De aanloop is stukken groter geworden”, vertellen voorzitter Cor van den Berg en secretaris Riki Klein Woolthuis dan ook. “Eerder mochten we blij zijn met tweehonderd bezoekers per jaar, nu halen we dat aantal in enkele maanden. Dat, gecombineerd met de op dit moment nog gebrekkige openingstijden in verband met corona, geeft hoop voor de toekomst!”
Eigenlijk was de aanleiding voor dit artikel het geplande openingsfeestje op zaterdag 27 november. Maar ja, opnieuw gooide corona roet in het eten, opnieuw geen officieel moment. Dat terwijl de historische vereniging inmiddels al zo’n anderhalf jaar tot volledige tevredenheid gebruik maakt van de nieuwe locatie. “Sinds dat we hier zitten, hebben we er al zeker honderd leden bij gekregen”, vertelt Riki. “Het zijn er nu circa 580 in totaal. Dat zal ook te maken hebben met de spaarplaatjesactie die we samen met de AH hadden georganiseerd, maar toch…” En die leden zijn hartstikke welkom, want eigenlijk vormt de contributie de belangrijkste bron van inkomsten voor de historische vereniging. En ze zijn nog lang niet waar ze willen zijn. Cor: “Als we puur kijken naar onze financiën hebben we 1.000 tot 1.100 leden nodig. Dan kunnen we financieel rondkomen. Kijk, nu redden we het met spontane acties. Dat onze penningmeester tijdens een vergadering aangaf dat de contributie dan wel 20 euro per jaar mag zijn, maar dat die eigenlijk verhoogd zou moeten worden naar 25 of 30 euro of nog meer. Dat leidde ertoe dat driekwart van onze leden nu op vrijwillige basis meer betaalt.”
Het was rond april/mei 2017 dat Cor benoemd werd tot voorzitter van de vereniging, zo vertelt hij. Hij vermoedde niet heel veel extra drukte. Dat liep anders. “In juni van dat jaar kregen we de boodschap van SallandWonen dat we weg moesten uit onze vorige locatie: het Wijhes Museum. Ze hadden er andere plannen mee. We stelden een stuk of vijf opties op papier. Een ervan was om het ernaast gelegen pand te kopen. Maar we gingen ook met SallandWonen in gesprek. De inzet: dat wij de begane grond van het Wijhes Museum konden blijven gebruiken. Dat leek allemaal goed te verlopen. Maar toen, na ongeveer een half jaar, kreeg SallandWonen een nieuwe directeur. En zij had andere ideeën. Het hele pand moest bestemd worden voor sociale woningbouw. En dat is inmiddels gebeurd. En ik moet ook zeggen dat SallandWonen er uitstekend in is geslaagd om er wat moois van te maken. Het oude interieur is grotendeels behouden.” Maar hij is wel zo eerlijk om te zeggen dat het nieuws dat ook de begane grond niet beschikbaar was, best vervelend vond. “We hadden er een hoop energie in gestoken. De berekeningen lagen klaar.”
Spontaan
Uiteindelijk mocht de historische vereniging gebruik maken van het pand van de familie Borgonjen aan de Langstraat 52. Daarin waren eerder een slagerij en een fotostudio gevestigd. Cor: “Gerda en Louis Borgonjen lieten zien dat ze zeer maatschappelijk betrokken zijn. We mochten erin voor een lagere huur dan de commerciële.” En ze kregen van meer kanten steun. “Voor de verbouwing meldde zich spontaan een groep vrijwilligers”, vertelt Riki. “Tien tot vijftien. Een paar leden, maar verder mensen die eerder niks met onze vereniging hadden. Zonder hen was dit niet mogelijk geweest. Dat laat wel zien dat er potentie is, dat we worden gedragen.” Cor: “Voor die verbouwing hadden we 75.000 tot 80.000 euro begroot. Dat kon dus aanmerkelijk goedkoper.”
De verhuizing noopte de vereniging tot het maken van keuzes. Want qua ruimte zijn ze er dik op achteruit gegaan. Cor schat maar een derde van het eerdere aantal beschikbare meters over te hebben gehouden. “We hebben heel veel van onze spullen bij bedrijven neergezet. Ons oude, historische fornuis staat bijvoorbeeld bij Keukenland, het medisch centrum heeft een vitrine gekregen met oude medische spullen en onze collectie in het teken van oude ambachten staat nu bij de Wilpse Stoomhoutzagerij. Zo hebben we als het ware overal visitekaartjes.”
Kelder
In het nieuwe pand beschikken ze onder andere over een winkel, een kleine expositieruimte, een archief (van kranten uit de negentiende eeuw tot notulen van diverse verenigingen, van materiaal over de moderne devotie tot mappen vol over de Tweede Wereldoorlog), een ontvangstruimte en een werkkamer voor de leden die zich bezig houden met het digitaal maken van de archieven. Cor opent nog een deur en wijst naar een voor bezoek slecht toegankelijke kelder. “Dit is ons ‘keldertje’. Dat staat vol met archiefmaterialen die wat beter tegen slechte omstandigheden kunnen. Je staat hier in een van de oudste delen van Wijhe. Waarschijnlijk dat deze kelder ook zo’n 900 tot 1.000 jaar oud is. Ik kan het niet bewijzen, maar ik denk het wel…”
Noorder Koeslag
Niet alleen qua ruimte moest de vereniging in de aanloop naar de verhuizing keuzes maken, ook de eigen toekomst moest heroverwogen worden. “Het ging allemaal een beetje op dezelfde voet voort”, stelt Riki. “In feite was dat niet toekomstbestendig. We waren een besloten club. Naar binnen gericht. Hier zitten we veel beter in het zicht. We willen veel meer naar buiten treden. Met acties in samenwerking met Gastvrij Wijhe bijvoorbeeld. Maar ook andere acties. We kwamen er laatst achter dat we hier in Wijhe een blinde vlek hebben qua leden: de nieuwe wijk Noorder Koeslag. We gaan actie ondernemen om daar ook meer leden te krijgen. We merken dat er ook bij jongere leden best wel interesse is in de historie, maar dat ze vaak nog niet actief ermee aan de slag willen. Omdat ze bijvoorbeeld een jong gezin hebben. Maar dat hoeft ook helemaal niet. Steunende leden zijn ook prima. Misschien dat ze dan later wel verder groeien.”
Een echte naam heeft het pand niet. Laat iedereen het maar gewoon ‘de Historische Vereniging Wijhe’ noemen. “Onze eerdere locatie heette het Wijhes Museum en daarvoor de Oudheidskamer. Maar niet iedereen legde de link met de vereniging. Dus hebben we het simpel gehouden.”