Het Weekblad voor Salland presenteert in samenwerking met de Historische Vereniging Raalte en omstreken de (maandelijkse) rubriek Vroeger in Salland. De vereniging levert elke keer een foto aan van taferelen, mensen of gebouwen van vroeger. Daarbij schrijft de vereniging ook een kort verhaal. Ditmaal handelt dat over de onthulling van het oorlogsmonument aan de Zwolsestraat in Raalte.
Op donderdag 14 oktober 1948 werd het oorlogsmonument in Raalte onthuld. Het was een regenachtige dag en veel mensen stonden opgesteld op het markplein om vervolgens met zijn allen richting de Zwolsestraat te wandelen. Het oorlogsmonument werd door tientallen schijnwerpers in een zee van licht gezet. Terwijl iedereen in een grote halve cirkel om het monument stond, opende de toenmalige kapelaan Linthorst, voorzitter van de monumentcommissie, de plechtigheid. Linthorst schetste een kort somber overzicht van de omstandigheden waaronder de doden die toen herdacht werden, waren gevallen. In de meidagen van 1940 sneuvelden de plaatsgenoten J. Brinkhuis, J.A. Endeman, G.J. Holtmaat, J. Kelder, G. Linthorst en J.A. Smit. Na een overval op het gemeentehuis tijdens de oorlog werden drie politiemannen gearresteerd: H.J. Winter, A, Avondrood en W. v.d. Wel en alle drie zijn omgekomen. Jacob Kapteijn, actief in het verzet, werd gefusilleerd nadat in zijn boerderij zend- en ontvangstapparatuur was ontdekt waarmee het verzet contacten kon onderhouden met Engeland. Ook de talrijke joodse ingezetenen (van wie er maar drie levend terugkeerden), de 46 geallieerde piloten en drie geallieerde soldaten die in Raalte hun leven lieten, werden herdacht. Voor hen allen is dit monument op deze geheiligde plek.
Terwijl de dochters van de omgekomen Avondrood en Kapteijn met het wegtrekken van het doek het monument onthulden, bliezen hoornblazers van Schalkhaar ‘The last Post’. Er werden talrijke kransen en bloemstukken aan de voet van het indrukwekkende monument gelegd, dat in Limburgs mergel is uitgevoerd. Het bovenstuk, een reeks van kruisen samenvloeiend tot een groot kruis, is het symbool van een soldatengraf. Het monument bestaat verder uit de machtige figuur van de dodenwacht, een soldaat met gebogen hoofd, doch met het geweer aan de voet. In de kruisbalk is een visfiguur gebeiteld, symbool van het oude christendom. Het monument was gemaakt door de beeldhouwer Jungblut uit Hilversum.
Tekst: Tonny Nijboer
Foto: Herman Wigbels