(Ingezonden brief)
RAALTE – Herman Kamphuis, ombudsman namens de PvdA Raalte, volgt aandachtig het Platform Raalte Armoedevrij. Eerder was afgesproken om in te zetten op een armoedevrij Raalte in 2020. Maar volgens Herman is daar nog lang geen sprake van. Daarom schreef hij onderstaande brief. Daarin doet hij verschillende aanbevelingen om het armoedebeleid in de gemeente te verbeteren.
‘Raalte Armoedevrij in 2020’; dit was de begindoelstelling van het Platform Raalte Armoedevrij. Op 18 maart 2016 ondertekenden gemeente, Humanitas, Leergeld, Vluchtelingenwerk en de Voedselbank het convenant. Een gemeentebreed verbond tegen armoede en sociale uitsluiting. Later kwamen daar nog twaalf partners bij. De focus werd gelegd op preventie en vroegtijdige signalering. Mooi initiatief, mooie ambitieuze doelstelling. Echter: de inspanningen van het Platform ten spijt, Raalte is anno 2021 nog niet armoedevrij. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) zijn er ongeveer 1361 huishoudens arm in Raalte.
Uiteindelijk betekent armoede dat mensen te weinig geld hebben. Armoede komt vooral voor bij bijstandontvangers, met name alleenstaande ouders met kinderen, mensen in de schuldhulpverlening, een groep werkenden, niet-westerse migranten en ouderen met alleen AOW. Om armoede echt tegen te gaan, zal het minimumloon omhoog moeten. Gevolgd door verhoging van de bijstand, AOW, Anw en andere uitkeringen. Mensen die kunnen werken, dienen een baangarantie te krijgen (regulier of beschut) om zo in ieder geval het minimumloon te ontvangen. Aanvullend hebben gemeente Raalte en Leergeld (bedragen voor kinderen) een positief minimabeleid. Maar verbeterpunten blijven mogelijk als we armoede echt willen bestrijden.
Convenantbreuk
Ingaande 2019 verlaagde de gemeente de jaarlijkse Meedoen-bijdrage 18 van 499 naar 250 euro per jaar voor mensen die wel willen, maar niet kunnen werken (de echte minima; 1021,67 euro netto per maand voor alleenstaanden en alleenstaande ouders; 1459,52 euro voor gehuwden/samenwonenden). De Meedoen-bijdrage is bedoeld voor meedoen in de maatschappij: contributies van verenigingen, abonnementen, bibliotheek, internet, lesgeld, cursussen, bezoek museum, concert, festival, dagje uit enzovoort. De bedragen voor kinderen werden ook beduidend lager; van 715 naar 300 euro (basisonderwijs) en 450 euro (vervolgonderwijs). De Adviesraad Werk en Inkomen betreurde dit. Voor de kleinsten kwam er wel gratis zwemles. En er kwam een calamiteitenpotje van 15.000 euro. Volgens de gemeente waren die bezuinigingen nodig om de doelgroep te vergroten met werkende mensen die een inkomen hebben tot 120 procent van de bijstandsnorm (respectievelijk 1226 en 1751,42 euro netto per maand). Dit om de armoedeval van die werkenden – lager besteedbaar inkomen als gevolg van geen of minder huurtoeslag, zorgtoeslag en andere toeslagen – te voorkomen. Dat is natuurlijk heel positief, maar niet via bezuinigingen op de echte minima. Dit was convenantbreuk. Temeer, omdat bijna alle aanwezige convenantpartners en raadsleden tegen die bezuinigingen waren (Mariënheem, 11 juni 2018). Toen de groep wethouders in 2018 werd vergroot van vier naar vijf werd niet voor dit soort financiering gekozen. Raadsleden kregen er in 2019 3,3 procent bij.
Aanbevelingen
Gemeente, doe waarvoor u getekend hebt en ken die afgepakte 249 euro (de Meedoen-bijdrage 18 ) weer toe op grond van armoedebeleid. Idem dito de bezuinigde kindbedragen. 522 volwassenen in de Meedoen-regeling 18 en 480 kinderen in de Meedoenregeling 18- zullen dan minder arm zijn. Ik stel voor de gemeentepagina in het Weekblad voor Salland meer te benutten voor armoedebestrijding. Leg daar uit voor welke regelingen mensen in aanmerking kunnen komen. Laat mensen maar één keer een aanvraagformulier en bewijsstukken inleveren. Betrek ook de al ingeleverde bewijsstukken van de landelijke regelingen daarbij, zoals huur-, zorg-, kindertoeslag en inkomstenbelasting. Gemeente, als mensen voor één regeling in aanmerking komen, ken dan ook automatisch de andere regelingen toe waar ze recht op hebben. Wacht niet af totdat zij dat zelf aanvragen. Veel mensen zijn wat dat betreft niet zelfredzaam.
Overleg intensiever en concreter met platformpartners over oorzaken en oplossing van (stille) armoede in Raalte. Wees nog pro-actiever dan tot nu toe, toon uw vooruitziende blik.
Ik stel voor de 120 procent ‘objectieve’ inkomensgrens af te schaffen en het netto besteedbaar inkomen, het echte leefgeld in een huishouding, als uitgangspunt te gaan hanteren. Meer maatwerk, subjectiever. De gemeente doet dit nu al bij mensen met schulden vanwege hun aflossingen. Waarom dan ook niet bij andere mensen met bijzondere kosten?
De Voedselbank (170 voedselpakketten per week) doet dat ook. Hoe kunnen we meer arme mensen stimuleren hiervan gebruik te maken?
Wat ik gemist heb op de gemeentepagina en de gemeentesite is informatie voor gedupeerde ouders van de kinderopvangtoeslagaffaire. Volgens de belastingdienst waren dat er in Raalte eerst zes en nu negen. Zijn alle gedupeerde Raaltenaren nu bekend? Kunnen we de belastingdienst toeslagen hierop wel vertrouwen? Welke concrete hulp kunnen die inwoners van de gemeente verwachten? Gemeente, voor de antwoorden verzoek ik u de gemeentepagina te benutten.
Giften vrijlaten
Pas geleden waren er berichten in de krant en op tv over het terugvorderen van bijstand vanwege ontvangen boodschappen van familie. Deze giften werden als een soort inkomen beschouwd. Hoe is dit bij ons geregeld? Ook in onze gemeente zullen familieleden boodschappen, de huur, (onverwachte) rekeningen, kleding, iets extra’s voor de (klein)kinderen, enzovoort, aan bijstandontvangers geven. Zij zullen zich verantwoordelijk voelen en hun naasten willen helpen de problemen te verlichten en op te lossen. Ik stel voor dat we in Raalte dit soort giften tot 1200 euro per jaar vrijlaten. Andere gemeenten doen dat ook. Dus het kan. Deze vorm van naoberschap, omzien naar elkaar, voorkomt financiële problemen en is ook weer een stap richting armoedevrij Raalte.
Ja, alle hiervoor genoemde voorstellen kosten geld. Maar dat kosten andere onderwerpen ook. Die kunnen soms best wel een tandje minder. Raalte heeft 7 miljoen op de bank staan, als reserve. Als de gemeente a zegt – convenant ondertekent – moet de gemeente ook b zeggen en meer geld beschikbaar stellen. Waar een wil is, is een weg. Op weg naar Raalte Armoedevrij in 2024!
Herman Kamphuis
Ombudsman PvdA-Raalte
Foto: Pixabay
Goedemorgen meneer Kamphuis,
Naar aanleiding van uw ingezonden brief heb ik de volgende vragen:
Wat koste het convenant de gemeente Raalte voordat er op bezuinigd is.
Hoeveel was de jaarlijkse bezuiniging , qua kosten, op jaarbasis
Hoeveel zou de uitvoering van het convenant nu kosten indien het volledig wordt doorgevoerd. (Dus voor bezuiniging.
Is er een meerderheid te vinden in de Raalter politiek om het convenant te herstellen in zijn oude staat.
Dag heer Albers,
In het convenant van het Platform Raalte Armoedevrij komen geen bedragen voor. Het is een doelstelling: geen armoede en geen sociale uitsluiting in Raalte. De ongeveer 17 partners, inclusief gemeente, focussen zich daarbij op preventie, vroegtijdige signalering en goede onderlinge samenwerking.
Waar ik het over heb, zijn de gemeentelijke Meedoen-regelingen voor volwassenen en kinderen (de vroegere Participatiebijdrage). In 2018 kostte dit de gemeente 301.000 euro.
Ingaande 2019 besloot de gemeente de doelgroep te verbreden, maar de bedragen te verlagen. Inwoners met een inkomen tot 120 % van de bijstandsnorm kwamen ook in aanmerking. Evenals kinderen tussen 0 en 4 jaar. En er kwam gratis zwemles. Omdat dit ongeveer budgettair neutraal moest, verlaagde de gemeente de bedragen van de beide Meedoen-regelingen voor iedereen. Volwassenen kregen in plaats van 499 euro vanaf 2019 250 euro per jaar. Voor kinderen ging het bedrag van 715 euro per jaar naar 300 euro bij basisonderwijs en 450 euro bij vervolgonderwijs. Voor de oorspronkelijke doelgroepen was er dus sprake van een bezuiniging. De uitgaven in 2019 voor beide regelingen bedroegen 331.000 euro (inclusief zwemles 35.000 euro en calamiteitenpotje 15.000 euro).
Als mijn voorstellen – volwassenen weer 499 euro per jaar, kinderen weer 715 euro per jaar en in stand houden uitbreiding doelgroep – worden overgenomen, kost de gemeente dat ongeveer 290.000 euro per jaar, schat ik. Met dien verstande dat invoering van het netto besteedbaar inkomen (leefgeld) als toetsingscriterium, in plaats van de 120 % bijstandsnorm, tot lagere kosten kan leiden. Evenzo de invoering van de baangarantie. Bovendien is er vanaf 2019 jaarlijks structureel 121.417 euro extra beschikbaar vanuit het rijk voor de bestrijding van armoede onder kinderen (zogenoemde Klijnsma-gelden).
De meerderheid van de gemeenteraad is zowel voor de Meedoen-regeling van vòòr 2019 verantwoordelijk als voor de regeling vanaf 2019. Tot nu toe heeft de raad het wel over minimabeleid maar niet over armoedebeleid. Hopelijk gaat dat binnenkort veranderen.
Herman Kamphuis ombudsman PvdA-Raalte
Nader:
De hiervoor genoemde 290.000 euro is dan extra. Om de armoede te bestrijden. Dus bovenop de 331.000 euro over 2019.
Herman Kamphuis