Oud-Raaltenaar Marc-Jan Janssen brengt bundel uit met cartoons van zijn hand
OTTERSUM – Je kunt de Sallander wel uit Salland halen, maar Salland niet uit de Sallander. Oud-Raaltenaar Marc-Jan Janssen (1971), thans woonachtig in Ottersum (op de grens tussen Gelderland en Limburg), heeft afgelopen vrijdag een bundel uitgebracht met bijna 120 cartoons van zijn hand. De titel (kan het meer Sallands?): ‘Brommers Kiek’n’. “Al mijn cartoons gaan over alledaagse dingen. Brommers kiek’n is een leuke Sallandse term voor de liefde, relaties en flirten. Het is niet een heel directe term, maar het zit ‘m in de laag eronder. Dat past bij mijn stijl.”
In zijn dagelijkse leven is Marc-Jan gynaecoloog in Enschede. Het tekenen van cartoons is vooral een hobby, maar zijn werk wordt onder andere gepubliceerd op Joop.nl (een opiniesite van de BNN/VARA) en in diverse vakbladen. Een tekenende gynaecoloog, het lijkt een niet al te voor de hand liggende combinatie. “Maar ik tekende altijd al”, vertelt Marc-Jan. “Ik dacht zelf eerst dat het pas op latere leeftijd was begonnen, maar mijn moeder heeft laatst schriften van me uit mijn mavotijd doorgebladerd. Die stonden ook al vol met karikaturen van leraren.” Marc-Jan ontdekte zijn oude hobby weer toen hij in 2013-2014 voor een specialisatie een tijd lang in Londen woonde. Ver weg van zijn gezin. “Ik woonde in de wijk Putney en ik moest elke dag naar Kensington, een half uur met de bus. Mijn twee dochters hadden destijds een leeftijd dat ik ze nog niet blij kon maken met lange mails of brieven. Ik besloot om tijdens de reistijd cartoons voor ze te tekenen. Gewoon om te laten zien wat ik zag en meemaakte; de alledaagse dingen. Van de eerste krokussen die in bloei stonden tot het gegeven dat ik daar ’s ochtends regelmatig Londenaren zag in een korte broek met daarboven een overhemd, stropdas en jasje. Leuk om te tekenen en heel herkenbaar. Vrienden en kennissen waren er ook nieuwsgierig naar en daarom zette ik de cartoons na verloop van tijd ook op Facebook. Weet je, sommigen hebben een dagboek, ik heb mijn tekenblok.”
Controversieel
Terug in Nederland ging hij weer aan het werk. En hij bleef tekenen. Zijn cartoons zijn vaak wat beschouwend en handelen veelal over het alledaagse: van kleine irritaties aan de keukentafel tot familie, vakantie, werk en menselijke eigenaardigheden. Onder de titel ‘De Familie Heanig An’ verschenen zijn eerste cartoons in 2017 in Tubantia. Inderdaad, weer dat dialect. Zijn roots heeft hij namelijk nooit kunnen vergeten. Marc-Jan is met zijn gezin zelfs op zoek naar woonruimte in Raalte of omgeving. “Ik heb het voordeel dat ik nu al op een mooie plek woon, dus ik heb geen haast. Ik ga voor landelijk, een mooie oude boerderij waar ik lekker kan rommelen.”
Het bekendst is hij van zijn werk voor Joop.nl. Daar hebben zijn tekeningen vaak een mild satirische inslag. “Ik zou mezelf nou niet direct links noemen, sterker nog, ik denk dat ik misschien wel rechts uitkom”, stelt hij. “Toch vindt de redactie dat acceptabel. Inderdaad, de meeste van mijn cartoons zijn niet controversieel. Soms wel…” Als voorbeeld noemt Marc-Jan een recente cartoon naar aanleiding van het relletje omtrent het Sinterklaasjournaal. Daarbij stond een presentator bij een plaatsnaambord van het fictieve Kruisigem. Op de achtergrond ook een crucifix. Marc-Jan maakte vervolgens een cartoon waarin een redacteur van het Sinterklaasjournaal zich afvraagt of er misschien toch voor Mohammedscha gekozen had moeten worden. “Geloof me, dan krijg je geen leuke reacties. Vanuit de hoek van de extremistische Islam ditmaal, maar ik heb ook met extreme christenen te maken gehad. Die zijn ook niet leuk…”
Erkenning
Zijn bundel bevat zijn ‘beste’ cartoons van het afgelopen jaar. “Mijn dochters, mijn vrouw en de buurvrouw hebben meegedacht over de selectie. Sommige cartoons zijn eerder verschenen, de meesten niet. Er staan bijvoorbeeld ook tekeningen in die eerder door Joop werden geweigerd, maar die ik wel heel aardig vond.” Verdere ambities? “Nou, vroeger las ik de Volkskrant. Op de voorpagina stond altijd een tekening van Stefan Verwey. Hij is wel een inspiratie, net zoals Peter van Straaten. Ik hoop dat ik ooit, net zoals zij, een vaste plek in een krant krijg. Dat lijkt me wel de ultieme erkenning. Maar ik heb gelukkig een goed betaalde baan, dat zorgt ervoor dat het niet per se moet. Het mag. En dat is lekker. Of ze me al de tekenende gynaecoloog noemen?” Hij grinnikt even. “Nee, gelukkig niet. Of het moet achter mijn rug om gebeuren.”
‘Brommers Kiek’n’ kost 13,95 euro en is verkrijgbaar bij de boekhandel (onder andere de Bruna in Raalte) of via staging2.marcjanjanssen.com.