‘Oplossing voor vervuild water is gewoon in Salland te vinden’

Van Remmen UV Technology in Wijhe neemt deel aan ambitieus NanoX-project voor zuivering rioolwater

WIJHE – Ligt de oplossing voor alle watervervuiling in Nederland gewoon op het Sallandse platteland te wachten, klaar voor gebruik bij rioolwaterzuiveringen? Ton van Remmen (directeur-eigenaar) en Kaspar Groot Kormelinck (onderzoekscoördinator) van ‘Van Remmen UV Technology’ zijn daar in ieder geval 100 procent van overtuigd. “Maar het gaat nu zo langzaam. En elk jaar vertraging levert een enorme schade op; economisch en ecologisch.”

Het bedrijf, officieel met een adres in Wijhe, ligt een tikje verscholen in een vroegere veehouderij tussen Boerhaar en Broekland. “Als iemand ons niet kan vinden, dan hebben wij ook geen behoefte aan contact”, zo zegt Ton van Remmen glimlachend. Begin deze eeuw maakte de oud-Deventenaar na een studie tropische cultuurtechniek en omzwervingen door onder meer Azië en Noord-Afrika, hier als eerste gebruik van een toen nieuwe VAB-regeling (Vrijkomende Agrarische Bebouwing). Daarmee werd en wordt milieuvriendelijke bedrijvigheid op het Overijsselse platteland gestimuleerd. Zelf woont hij in de oude boerderij die als katholiek schuilkerkje in oude tijden een bijzondere regionale geschiedenis voor Salland heeft.

De ongeveer zestien medewerkers (plus een dochteronderneming voor metaalbouw in het Achterhoekse Lichtenvoorde) onderzoeken, ontwikkelen en produceren waterreinigers voor heel Europa op basis van UV-licht en waterstofperoxide. In de glastuinbouw bijvoorbeeld zijn die al verplicht, maar ook de handel en industrie gebruikt ze. Dat is heel hard nodig, vinden Van Remmen en Groot Kormelinck. “We kennen hier veel welvaart, maar de grenzen zijn echt in zicht. Gezuiverd water dat rioolwaterzuiveringsinstallaties lozen, en dat grotendeels naar zee afstroomt, is nog steeds vervuilder dan oppervlaktewater en zit vol met medicijnresten, antibiotica en andere hormoon verstorende stoffen. Als je dat loost, blijft het hele ecosysteem steeds verder achteruit gaan. We moeten echt terug naar een betere balans. Dat betekent veel beter zuiveren van rioolwater dan nu gebeurt.”

Subsidie

De plannen, onderzoeken en technieken zijn er in ieder geval. Het Sallandse bedrijf is partner in het project NanoX dat recent een subsidie van 1,1 miljoen euro kreeg van de EU en de provincies Overijssel en Gelderland. De andere partners (Jotem Waterbehandeling BV, Saxion Hogescholen, NX Filtration en Demcon) werken aan delen van het project dat in totaal 2,7 miljoen euro vergt (maar ook vijftig tot zestig arbeidsplaatsen in Oost-Nederland oplevert). Van Remmen tekent uiteraard voor de inzet van de eigen UV-technologie. Dat UV-licht een sterke reinigende werking heeft op water is volgens Groot Kormelinck al zeker een eeuw bekend. “Begin vorige eeuw werd daar zelfs de Nobelprijs mee gewonnen. Ik kan je eenvoudig voorrekenen dat we met onze UV-techniek water 20.000 keer efficiënter kunnen zuiveren dan met koken. En ook nog super duurzaam met heel weinig energie.”

Verbranden

In het NanoX project zorgt Van Remmen voor een combinatie van UV-licht met een kleine hoeveelheid waterperoxide. Dat zorgt voor oxidatie in het te behandelen water, al klinkt dat de leek misschien raar in de oren. Het is een inmiddels beproefde en bewezen techniek die Groot Kormelinck eenvoudig kan uitleggen. “Die peroxide wordt in de UV-reactor omgezet in radicalen. Zie die maar als superzuurstofmoleculen die in het water vervolgens echt alle verontreinigingen verbranden. In een gewone rioolwaterzuivering, vaak op basis van biologische zuivering, blijven allerlei stoffen achter. Denk maar aan de 190 ton per jaar residuen van medicijnen die we met z’n allen in het toilet lozen. Maar ook bijvoorbeeld microplastics, cosmetica of bestrijdingsmiddelen. Ook na zuivering is de kwaliteit slechter dan van veel gewoon oppervlaktewater. Bovendien komt 80 procent uiteindelijk in zee terecht met alle slechte gevolgen van dien. Door onze behandeling is het water schoon én gedesinfecteerd, je kunt het gewoon drinken. Of voor de landbouw of industrie gebruiken, heel belangrijk na de afgelopen droge zomers.”

Corona

Maar dat is natuurlijk duur? Ton van Remmen relativeert dat. “Besteed nu eens 10 procent van de miljarden die we jaarlijks aan nieuwe wegen uitgeven en je bent klaar. Voorlopig werken we toch met z’n allen meer thuis. Bij een zuiveringsinstallatie praat je over misschien 10 tot 20 cent extra per kubieke meter behandeld water. Dat is 5 tot 10 euro per persoon per jaar. Wat dan meteen water oplevert dat 300 procent beter is dan wat er nu na de zuivering geloosd wordt. En als een waterschap dat water weet te verkopen aan bijvoorbeeld industrie of landbouw, dan hoeven ze zich minder zorgen te maken over hun begroting en de waterschapsheffing.”
“Heel actueel is nu dat in rioleringen van steden wordt gemeten hoe het met corona staat. Dat kan verder geen kwaad, maar stel dat er een ander virus komt dat wel het riool en de zuiveringsinstallatie overleeft? Of denk aan bacteriën die resistent zijn tegen antibiotica. Die willen we echt niet in het door de waterschappen gezuiverde water hebben.”

Racebaan

Er zijn inmiddels twee praktijkproeven genomen, eentje in het Brabantse Aarle-Rixtel en eentje in Zweden. In Zweden waren de resultaten uitstekend, in Brabant minder. “De techniek bleek goed, maar het energiegebruik viel tegen. Zie dat maar als een soort racemotor waarmee we in de Brabantse modder moesten rijden. In Zweden was het een racebaan. Geef ons nu de kans om dat hier ook op asfalt te doen. De basistechniek blijft hetzelfde, maar die moet je aanpassen aan de specifieke locatie en omstandigheden. We zijn wel dankbaar voor de kansen die we hebben gekregen. In Brabant vielen de resultaten dan misschien een beetje tegen, maar we zijn trots op de opgedane ervaringen, maar achteraf had een andere techniek of combinatie met een voorbehandeling daar beter gepast. Voor het nieuwe project hebben we samen hele slimme oplossingen bedacht. Die willen we op korte termijn gaan toepassen.”

Heino

Dat zou zo maar in de directe omgeving kunnen zijn. De rioolwaterzuivering in Heino is bijvoorbeeld de nummer 1 hotspot qua verontreinigingen in het rioolwater, vooral met medicijnresten, zo blijkt uit landelijk onderzoek. Van Remmen en Groot Kormelinck zouden daar graag aan de slag gaan.

“Het probleem is dat de regelgeving en normen een tikje behoudend zijn. De waterschappen hoeven niets. Er wordt veel in hokjes gedacht als het om oplossingen gaat. Moeten er pathogenen (ziekmakende organismen) of antibioticaresistente bacteriën uit het rioolwater, dan bedenken we daar een oplossing voor. Gaat het om medicijnresten, dan gaan we daar weer iets anders voor bedenken. En zo gaat dat door met microplastics, fosfaat etc. Wij bieden juist een totaaloplossing.”

Is het ook niet preken voor eigen parochie om zo flink te verdienen? “Natuurlijk, wij willen als onderneming een gezonde groei realiseren. Dat kunnen we trouwens niet alleen, er zijn veel andere bedrijven en instellingen bij betrokken, maar onze visie is heel duidelijk. Nederland is een kennisland wat betreft water, maar heeft ongeveer de slechtste oppervlaktewater kwaliteit van Europa. Veel beleidsmakers willen oprecht heel veel, maar lopen tegen politieke agenda’s aan. Waarom gebruiken we al die kennis en ervaring niet om dat te veranderen? Bovendien, zuiver water wordt wereldwijd een steeds groter probleem voor een steeds grotere wereldbevolking. Elk jaar dat we dit uitstellen gaat ons straks enorm veel extra kosten qua economie en ecologie. We willen heel graag samen aan de slag om op demoniveau te laten zien wat mogelijk is. We zijn heel blij met de toegekende subsidie, nu nog een mooie locatie en we kunnen de toekomst van onze kinderen wat schoner en mooier maken.”