“Stel je eens voor. Je stapt als docent de klas in met knikkende knieën, omdat je niet zeker bent van jezelf, wat je nu wel of niet mag en kunt zeggen. Je moet bij maatschappelijke georiënteerde onderwerpen die in de belangstelling of ter discussie staan je voortdurend afvragen wat ‘acceptabel en cultureel-maatschappelijk’ verantwoord is om je leerlingen mee te confronteren.
Door: drs. Gerard Bekker (Orthopedagoog)
Je autonomie om binnen de lesstof als docent verantwoorde keuzes te kunnen maken is een voortdurend laveren tussen waarheid en werkelijkheid, zoals in dit voorbeeld de docent een ideologisch/religieuze spiegel wordt voor gehouden. Waar hebben we het in vredesnaam over? Mijn oud docent en hoogleraar pedagogiek heeft eens gezegd: “Onderwijzen is opvoeden en vice versa.” Het is een voortdurende wisselwerking en voorwaarde om jongeren binnen ons democratisch stelsel binnen hun scholing en ontwikkeling op te voeden. Te onderwijzen en te begeleiden in hun persoonlijkheidsvorming.
Transparantie en openheid in de informatieverstrekking naar een gezonde mening- en persoonsvorming van onze jeugd kan en mag nooit onderwerp zijn van welke beperking of bedreiging ook. Toch gebeurt dit. Een docent moet onderduiken vanwege het bespreekbaar maken van onze vrijheid van meningsuiting waar het de visualisering van een cartoon betreft. Vanuit welke hoed de wind ook waait, welke ideologische, religieuze of andere dwangmatige gedachte er ook achter schuil gaat, het is onacceptabel en vraagt om een duidelijke reactie. De docent zit thuis en de leerlingen die het in gang hebben gezet, zitten nog op school. Directie en schoolbestuur blijven in gebreke: Zielig voor de docent, wij voelen met hem mee maar wat doen we eraan? Tja ….. hoe doen we dat? Hoe communiceren wij dit intern en extern?
Wel, heel duidelijk. Ga met de ouders van de leerlingen het gesprek aan. Laat duidelijk blijken dat de school dit gedrag onacceptabel vindt. Sta achter je docent!! Geef aan dat deze school – het bespreekbaar maken van ook gevoelige onderwerpen welke dat dan ook mogen zijn – wenselijk acht in de vorming en ontwikkeling van de leerlingen. Toon als school ruggengraat, draag dit uit in onderwijsbeleid en onderwijsinhoud. Met name in je personeelsbeleid. Doe je dat niet dan blijf je een speelbal van alle mogelijk verder manipulatief gedrag en beïnvloeding en geef je daarmee een brevet van onbekwaamheid af. Het onderwijsteam, de schoolleiding en het schoolbestuur moeten op één lijn zitten en dit ook naar buiten duidelijk kenbaar maken.
Op het politieke speelveld zijn we het gewend dat er nog steeds (te)veel wordt gedoogd van ‘andersdenkenden’ en worden veel ‘onacceptabel’ genoemd maar zonder daaropvolgende consequenties. Toon als onderwijs je eensgezindheid, steun je docenten en kruip niet te gauw in je schulp.
Het zou wellicht goed zijn als er binnen de school een ‘adviesraad’ zou zijn waarin leerlingen en docenten elkaar kunnen treffen om ‘kwetsbare’ leerstofinhouden met elkaar bespreekbaar te maken en de gevoeligheid daaromtrent een gerechtvaardigde plaats kunnen geven. Zowel leerlingen als docenten zouden er baat bij hebben.
Vrijheid van meningsuiting – het op een respectvolle manier met elkaar omgaan in deze turbulente tijd met veel spanningsvelden – moet een weerspiegeling zijn van onze democratische normen en waarden.”
Arjan Lubach heeft dit gisteren ook besproken. Het is zelfs zo erg dat hij geen risico meer durft te nemen uit angst voor consequenties. Te triest voor woorden, persoonlijk blijf ik erbij dat door de moderne communicatie de wereld te klein is geworden. Sociale media zijn prachtig, maar we kunnen er niet mee omgaan.