‘Het is misschien wat uit de hand gelopen’

Nieuwe Zichtstal Pleegste van varkenshouderij Rientjes: ‘Laten zien wat er achter de stalmuur gebeurt’

RAALTE – Het is misschien wat uit de hand gelopen, zo constateert Stephan Rientjes droogjes als hij de nieuwe en ruime ‘Zichtstal Pleegste’ op zijn varkenshouderij onderaan de Pleegste Enk toont. “Misschien zit het niet zo in onze familie of de Sallandse aard, maar het wordt wel steeds belangrijker om de burger te laten zien wat er hier allemaal achter de stalmuren gebeurt. Eigenlijk mag je als boer ook niet verwachten dat die burger weet wat er allemaal gebeurt. Die baseert zich nu vooral op berichten in de media.”

De nieuwe vergader- en educatieruimte is bedoeld voor groepen en wordt op afspraak geopend. Ernaast leidt een trap naar een permanent geopende kijkruimte voor iedereen die hier aan de Hofmeijersweg voorbij komt wandelen of fietsen om eens naar de varkens te kijken. Zo’n negenhonderd zeugen lopen hier in groepshuisvesting rond. Hun biggen worden hier gehouden in een diervriendelijk welfareconcept tot ze naar het slachthuis gaan. Een gesloten bedrijf, zo heet dat in de varkenshouderij, al is die vakterm dus zeker niet van toepassing op de educatieruimte en de zichtstal.

De nieuwe ruimtes zijn het (voorlopige) eindpunt van een lang proces van veranderingen, aanpassingen, nieuwbouw en vernieuwbouw voor het destijds kleine en gemengde familiebedrijf dat al in de vorige eeuw begon. De varkenspest, de reconstructie, nieuwe inzichten, strengere milieu- en dierenwelzijnseisen, van drie verschillende locaties naar eentje; het heeft allemaal een rol gespeeld in de vele keuzes die tot het huidige moderne bedrijf hebben geleid. De twee enorme silo’s van gegalvaniseerd staal, elk goed voor 800 ton graan (van eigen grond of regionale akkerbouwers), net klaar voor de oogst van dit najaar, zijn voor buitenstaanders de grote blikvangers.

Het bedrijf van de 42-jarige Rientjes lijkt dus helemaal klaar voor de toekomst. En dat in een tijd vol sombere berichten over stikstof en saneringsrondes in de varkenshouderij. “Dat lijken soms wel twee werkelijkheden naast elkaar. De schattingen zijn dat de varkenshouderij komende jaren met zo’n 10 tot 15 procent zal krimpen. Toch zijn we ondernemer genoeg om ons aan te passen, al is dat misschien niet altijd zo snel als sommigen willen.”

Marginaal

“Voorlopig zal de vleesconsumptie in Europa echt niet dalen. Moet je dan de vleesproductie hier laten verdwijnen zodat het in landen met veel minder welzijnseisen voor dieren gaat gebeuren? Terwijl dat hier zo netjes en vertrouwd gebeurt? Ik respecteer vegetariërs en veganisten, al snap ik niet waarom die zo vaak afgeven op ons boeren, iedereen moet toch zelf een keuze kunnen maken? Bovendien, we produceren hier in Europa echt niet zo veel meer vlees dan we zelf nodig hebben. De zelfvoorzieningsgraad voor varkensvlees ligt net boven de honderd, echt een marginaal overschot.”

Zijn keuze voor zonnepanelen, granen uit de eigen regio, mestafzet op eigen grond of bij regionale akkerbouwers, een educatieruimte en een zichtstal, dat is wat volgens de Sallandse Boer 2018 van Stöppelhaene de burger en politiek ook wil. “Al is het jammer dat de politiek steeds meer meewaait met alle winden en vooral op de korte termijn denkt. Terwijl wij enorme investeringen moeten doen, bijvoorbeeld voor dierenwelzijn, en maar een kleine marge hebben. Dat kan dus alleen op de langere termijn terug verdiend worden. Waarbij je er van uit moet gaan dat die eisen nog wel strenger zullen worden. Als een echt Sallands familiebedrijf, met naast mijn ouders vier vaste medewerkers uit de eigen streek waar we erg blij mee zijn, hebben we vertrouwen in een goede toekomst.”

Onterecht

Als bestuurslid van landbouworganisatie LTO Salland (tot het moment dat een algemene ledenvergadering weer kan) en deelnemer van Salland Boert en eet Bewust kent hij de soms felle kritiek op grote intensieve veebedrijven die hun vlees exporteren (waardoor Nederland de op een na grootste agrarische exporteur ter wereld is) en daarbij hier voor een mestprobleem en milieuproblemen zorgen. Onterecht, zo zegt hij daarvan, om te beginnen met die veelgenoemde export. “Feitelijk is Europa één grote afzetmarkt. De bacon van onze varkens gaat naar Engeland, de hammen naar Italië. Dat is ook nodig om alles tot waarde te brengen. Tot het begin van de coronacrisis werden onze varkens ook in Duitsland geslacht in Coesfeld. Dat is voor ons zelfs dichterbij dan bijvoorbeeld Boxtel in Brabant waar het nu gebeurt. Vanuit Coesfeld kwam een groot deel van dat vlees na verwerking weer terug bij Nederlandse supermarktketens die het graag in het schap willen hebben. En wat betreft dat beruchte mestprobleem, we zijn behalve varkenshouder ook akkerbouwer, werken goed samen met akkerbouwers en kunnen alle mest op onze of hun grond afzetten. We zijn dus een grondgebonden bedrijf. Met de kringloop die de minister juist wil.”

Filmpjes

Normaal gesproken zouden de nieuwe educatieruimte en zichtstal officieel geopend worden. Door de coronamaatregelen gebeurt dat nu niet. “De kijkstal zelf is altijd open, de vergader- en educatieruimte komt later. Mooi is trouwens dat er hier op het grote beeldscherm verschillende voorlichtingsfilmpjes draaien die door de POV (Producenten Organisatie Veehouderij, red.) allemaal hier op het bedrijf gemaakt zijn. Daar zijn we best trots op.”