Boeren ongerust over ambitieuze plannen van provincie, gemeenten en natuurorganisatiesRAALTE/LUTTENBERG – De komende jaren kan het nu nog 3500 hectare grote Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug tussen Nijverdal en Holten qua oppervlakte groeien tot wel 60.000 hectare. Onder meer de provincie Overijssel, de betrokken Twentse en Sallandse gemeenten zoals Raalte en Hellendoorn en de natuurorganisaties Landschap Overijssel, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer zien die ambitieuze plannen wel zitten. Daarmee wordt de Sallandse Heuvelrug dan het grootste aaneengesloten droge heidegebied van Noordwest-Europa.
De regionale landbouw reageert minder enthousiast. “Ons standpunt is duidelijk; we willen als landbouw best meewerken aan een groter Nationaal Park, maar niet voor niks. Daar zal gewoon voor betaald moeten worden”, zegt Rudie Freriks, melkveehouder in Luttenberg. Hij is namens landbouworganisaties als LTO Salland en West-Twente nauw betrokken bij de bestuurlijke overleggen en plannen. Als de plannen doorgaan, dan komen onder meer de Lemelerberg, de Luttenberg, het Boetelerveld, Reggedal en al het platteland eromheen in het Nationaal Park te liggen. De nieuwe naam zou dan ‘Sallandse Heuvelrug & Twentse Reggedal’ worden.
Achtergrond daarbij is het beleid van het ministerie van LNV (landbouw en natuur). Dat wil de huidige 21 Nationale Parken in Nederland vergroten zodat veel zaken, die nauw met elkaar verbonden zijn zoals natuur en waterwinning, beter kunnen worden aangepakt.
Het huidige Nationaal Park Sallandse Heuvelrug beslaat een groot gedeelte van de heuvelrug tussen Hellendoorn en Holten en ligt in zijn geheel ten zuiden van de N35 Zwolle – Almelo. Het omvat onder andere de Haarlerberg, Holterberg, Noetselerberg en de Koningsbelten. De Hellendoornse Berg ligt buiten het nationaal park, maar behoort wel tot de Sallandse Heuvelrug. Het hoogste punt is de (Grote) Koningsbelt van 75 meter boven NAP. De belangrijkste beheerders zijn Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten, de waterleidingmaatschappij Vitens (vanwege de waterwinning) en een aantal particuliere grondeigenaren. Sinds 2004 is het gebied door de Nederlandse overheid aangewezen als Nationaal Park.
Biodiversiteit
Overijssels Gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher is wel te spreken over de plannen. “De biodiversiteit neemt straks verder toe in de natuurgebieden en tegelijk worden ook duurzame vormen van landbouw gestimuleerd. Dat zijn uitdagingen waar we als provincie ook volop mee bezig zijn.” Daarentegen meldt Rudie Freriks veel geschrokken reacties en onrust onder Sallandse en Twentse boeren nadat RTV Oost het nieuws bracht. “In die berichtgeving is wel mooi de landbouwparagraaf vergeten”, zo zegt de geprikkelde melkveehouder. Hij krijgt veel appjes en telefoontjes van geschrokken boeren uit west-Twente en oost-Salland die vrezen dat hun landbouwgronden straks allemaal natuurgebieden worden. Freriks snapt die vrees in een tijd van veel discussies rond Natura 2000, maar is ervan overtuigd dat het niet meteen die kant op gaat. “Vanaf het begin zitten we er als vertegenwoordigers van LTO Salland en West-Twente scherp bovenop. Op huiskamerbijeenkomsten van LTO Salland, waar we een toelichting gaven op de gang van zaken, kregen we dit voorjaar zelfs complimenten daarvoor. We hebben inmiddels ook LTO-Vechtdal ingeseind, ook die worden er door geraakt.”
Vrijwilligheid
Freriks vervolgt: “Dit zal alleen in overleg kunnen met alle betrokken partijen, dus ook met de lokale en regionale landbouw. Dat hebben de andere partijen zoals de provincie Overijssel, de betrokken Twentse en Sallandse gemeenten, maar ook natuurorganisaties zoals Landschap Overijssel, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer ook uitgesproken; dit plan kan helemaal niet zonder de landbouw. Wij hebben een heel duidelijk standpunt als regionale landbouw; er moet altijd ruimte blijven voor grote en kleine agrarische bedrijven, vooral voor melkveehouderijen, en dus ook voor bedrijven die niet aan kringlooplandbouw willen of kunnen doen. En als er houtwallen, kruidenrijke graslanden en dat soort zaken moeten komen, dan zal daar voor betaald moeten worden. We doen het als boeren niet voor niks, we willen er gewoon aan verdienen. Dat kan nu eenmaal niet via onze producten, dus moet dat op een andere manier. Bovendien moet het allemaal gebeuren op basis van vrijwilligheid, dat staat bij ons absoluut voorop.”
Het provinciebestuur ondersteunt de plannen en vraagt Provinciale Staten mee te betalen aan de uitvoering. Daarvoor moet een al gereserveerd bedrag van 1 miljoen euro beschikbaar worden gesteld. Dat bedrag is ook bedoeld voor de aanpak van Nationaal Park Weerribben-Wieden in de gemeente Steenwijkerland. Wanneer een positief besluit volgt, is de kans groot dat ook een subsidie van het Rijk volgt. De parkorganisaties kunnen dan in de gebieden aan de slag. In de parkorganisaties participeren ook gemeenten en natuurorganisaties en economische belangenorganisaties. Ook zij betalen mee aan de plannen.