RAALTE – De verwachte economische groei in Overijssel is in 2020 met 1,5 procent gelijk aan de landelijke groei. De economie van de regio Zwolle laat wel een hogere groei zien dan bijvoorbeeld Twente, zo meldt de ING Bank in een prognose voor dit nog prille jaar. De Raalter wethouder Dennis Melenhorst waarschuwt echter voor te veel enthousiasme.
“Voor Raalte ben ik voorzichtig om nu rustig achterover te leunen. Een aantal belangrijke risico’s en kanttekeningen die door banken en het Centraal Planbureau worden gemaakt zie ik meer dan gemiddeld terug in de economische structuur van deze gemeente,” zo reageert Dennis Melenhorst, wethouder van economische zaken van de gemeente Raalte.
Hiervoor was hij tien jaar directeur van de Sociaal Economische Raad Overijssel die Gedeputeerde Staten adviseert. Melenhorst kent dus de prognose van de ING (en andere banken). “De belangrijkste risico’s voor een (verdere) afzwakking van de economische groei in Nederland zijn de mondiale afname van de economische groei door beleidsonzekerheid, voortkomend uit het Amerikaans handelsbeleid en Brexit. Anderzijds is er ook de stikstof- en in mindere mate PFAS-problematiek die een neerwaarts effect heeft op de economische groei. Met name de stikstofproblematiek en het in deze fase nog grotendeels onzekere daaruit voortvloeiende maatregelenpakket zorgt voor onrust, onzekerheid en een voorspelde volumeafname in een aantal sectoren. Met name dus in de agrarische sector, de bouw en de industrie.En laten dit nu net de sectoren zijn die bovengemiddeld vertegenwoordigd zijn in de gemeente Raalte. Dit zijn ook de enige sectoren waarvoor door sommige banken een daadwerkelijke daling wordt voorspeld in 2020. ABN Amro gaat bijvoorbeeld uit van een daling van 0,5 procent voor de gehele agrarische sector, 2 procent daling in de bouw en 1,5 procent voor de industrie.”
“Een extra risico dat ik voor Raalte zie, is de relatief sterke onderlinge ketenverwevenheid. De industrie is lokaal sterk toeleverend en gerelateerd aan de landbouwsector en vice versa. Denk aan veevoederbedrijven, landbouwmachines, agrarische dienstverlening. De lokale bouwsector heeft in vergelijk met andere regio’s een grote agrarische utiliteitsbouwtak, zoals stallenbouw, stalinrichting en -installatie. En een krimp van de bouwproductie zal leiden tot een afnemende vraag naar bouwmaterieel, machines of metaal en kunststof(producten). Kortom, minder vraag vanuit en investeringsbereidheid in de ene sector raakt dus direct de andere sector. In verschillende gesprekken met ondernemers uit de gemeente Raalte lijkt tot op heden de stikstofproblematiek met name te leiden tot uitstel van projecten en in mindere mate tot afstel. De orderportefeuilles bij bouwbedrijven zijn de afgelopen tijd afgenomen, maar zijn nog (langjarig gezien) op een relatief hoog niveau. Van groot belang is dit blijvend te monitoren. De grote schaarste op de woningmarkt, ook in onze regio, legt voor meerdere jaren in ieder geval een structureel stevig werkfundament.”
“Het lijkt voor Raalte een ver-van-mijn-bed-show, maar een ander risico voor verdere aantasting van economische groei ligt, als hiervoor genoemd, in de Brexit. Na de goedkeuring over de ‘Brexit-wet’ deze week vanuit het Brits Lagerhuis is een definitief vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU weer een stap dichterbij. In de Regio Zwolle Monitor 2019, een jaarlijks onderzoek naar de stand van de economie in onze regio, is ingezoomd op de gevolgen van een Brexit voor het regionale bedrijfsleven. Exportprijsstijgingen kunnen leiden tot een verslechterde concurrentiepositie. Samengevat blijkt dat Regio Zwolle relatief kwetsbaar is. Binnen de regio worden met name plaatsen als Urk en Genemuiden vanwege hun specifieke bedrijvigheid getroffen, maar ook Steenwijk en Raalte worden expliciet genoemd als gemeenten met bedrijven die een hoger risico lopen op prijsstijgingen in de handel met het Verenigd Koninkrijk. Het is echter wel vrij lastig in te schatten in welke mate een Brexit door zal werken, laat staan om in deze fase hier op het schaalniveau van onze gemeente meer te zeggen. Immers, na een definitieve Brexit begint nog een overgangsperiode waarbij onderhandeld gaat worden over de toekomstige (handels)relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, en het zal ook van bedrijf tot bedrijf verschillen of en in welke mate een Brexit impact zal hebben.”
“Ondanks een terugval in groei en bovengenoemde risico’s blijft er in 2020 wel sprake van economische groei en blijft de werkloosheid uitzonderlijk laag. De regio Zwolle en daarin de gemeente Raalte scoort al jarenlang bovengemiddeld wat betreft regionale economische ontwikkeling. Het aandeel van de regio in de nationale economie neemt toe en presteert op hetzelfde niveau als bijvoorbeeld regio Utrecht en Brainport Eindhoven. In Regio Zwolle-verband werken we met vier provincies en 22 gemeenten via de gezamenlijke economische agenda hard aan de gezamenlijke ambitie de vierde economische regio van Nederland te worden. Belangrijkste knelpunt voor verdere groei is de krapte op de regionale arbeidsmarkt. Werkgevers uit allerlei branches kunnen in toenemende mate niet aan geschikt personeel komen. Een opgave waar we ook als regio aan blijven werken, onder andere via de Human Capital Agenda in Regio Zwolle-verband. Maar ook via de Economische Agenda voor de gemeente Raalte die we momenteel samen met werkgevers en onderwijs opstellen. Later in 2020 meer hierover!”
Tekst: Lauk Bouhuijzen