(Ingezonden brief)
RAALTE – Kees Huls uit Raalte heeft het Tweede Kamerdebat over de kinderopvangtoeslag met oplopende ergernis en woede gevolgd. “Ik realiseerde me toen dat de verhouding tussen de (landelijke) overheid en de burger gigantisch ontspoord is. En dat geldt allang niet meer alleen voor de mensen aan de onderkant, ook de middeninkomens hebben hier meer en meer onder te lijden.” Hij schreef onderstaande brief (ingekort door de redactie).
“Onze overheid heeft de laatste decennia steeds meer gecompliceerde regels uitgevaardigd die dan door steeds grotere en meer gecentraliseerde organisaties bewaakt moeten worden, zoals UWV, DUO, SVB, CJIB en vooral niet te vergeten: de Belastingdienst. Het is voor de eenvoudige burger nagenoeg onmogelijk geworden om hiermee te communiceren. En wanneer je een foutje maakt in de processen van deze Molochs ben je gelijk aan de beurt met onredelijke boetes en andere chantagemiddelen. Helaas geen vergelijk met bewindspersonen die onterechte toeslagen incasseerden, maar dat vergeten waren te controleren.
Nog niet zo lang geleden had iedere gemeente een Belastingkantoor, een Arbeidsbureau enz. Nu is het vrijwel onmogelijk een afspraak met de Belastingdienst te maken, hun regionale kantoren zijn in principe gesloten. Men moet het doen met de Belastingtelefoon, waar goedwillende mensen hun best proberen te doen (als je ze al kan bereiken), maar waar niemand kan doorpakken. Telefonisch onbereikbaar, e-mail kennen ze niet en de enige kans om misschien een discussie aan te gaan, is de postduif. Wanneer je dat doet, worden redelijke beantwoordingstermijnen aan de laars gelapt, waardoor mensen steeds verder in de ellende komen.
‘Koude kermis’
Gelukkig bestaat hiervoor de onafhankelijke rechtspraak, die echter ook steeds verder uitgehold wordt. Advocaten worden onbetaalbaar, griffierechten worden steeds hoger en (bijna) gratis procederen door middel van toevoeging wordt ook steeds duurder en het is vrijwel onmogelijk om in burgerzaken een advocaat te vinden die dat wil doen. Mensen die het zich kunnen permitteren een Rechtsbijstandverzekering af te sluiten, komen ook vaak van een koude kermis thuis, omdat vrijwel niemand weet dat hun diensten aan een maximum bedrag (meestal 25.000 euro) gebonden zijn terwijl nu juist de overheid uitblinkt in het vertragen van procedures en het inschakelen van onbetaalbare advocaten.
Het absolute dieptepunt is de ‘Wet Mulder’ waarvoor het CJIB werd opgetuigd, een absoluut autistische organisatie.
De elementaire principes van de rechtspraak worden door deze wet geschonden: Er wordt gebruik gemaakt van omkering van bewijslast. Jij moet bewijzen dat je iets niet gedaan hebt in plaats van de normale grondwettelijke regel dat het OM moet bewijzen dat je iets wel gedaan hebt. Verder is beroep instellen bewust moeilijk gemaakt en ook tegen de basisregels omdat je eerst wel je boete moet betalen voordat je je zaak voor de rechter kunt brengen. Wanneer je je gelijk haalt, krijg je deze weer terug. Dus je betaalt dan een boete voordat je veroordeeld bent. Ook wordt er geen enkele rekening gehouden met de draagkracht van mensen. Vóór het CJIB kreeg je een schikkingsvoorstel van het OM en als je het er niet mee eens was of je niet kon betalen, kwam de zaak automatisch voor de rechter, die dan bij zijn vonnis rekening hield met de achtergronden van iemand. Ook kon je toen desgewenst gaan ‘zitten’ in plaats van je boete te betalen. Dat kan ook niet meer. Wel kun je gegijzeld worden maar de tijd die je dan achter de tralies doorbrengt wordt niet in mindering gebracht op je boete. Vreemde ontwikkeling. Boetes zouden, zoals in bijvoorbeeld Finland en Zwitserland inkomensafhankelijk moeten zijn, dus niet in euro’s maar in dagdelen inkomsten.
‘Onrechtvaardig’
De zegening van de toeslagen is ook weer zo’n wangedrocht. Volstrekt ondoorzichtige regeltjes voor de burgers, die zelfs de uitvoerders niet altijd lijken te begrijpen en die vaak ook nog eens onredelijk zijn. Je bent bijvoorbeeld werkloos en je krijgt weer een baan: Als je dan op b.v. 1 oktober in dienst treedt met een redelijk salaris moet je de toeslagen die je dat jaar tijdens je werkloosheid ontvangen hebt, terugbetalen. Als je 1 januari in dienst treedt, is er niets aan de hand. Toeslagen per maand verrekenen (wat in de uitbetaling al wel gebeurt) is voor de Belastingdienst onmogelijk. Zeer onrechtvaardig. Ook de uitvoering door de Belastingdienst is ongelukkig zoals ik helaas uit ervaring weet, omdat deze dienst erom bekend staat zeer eigenmachtig op te treden, ongeoorloofde dwangmiddelen toe te passen en niet tot redelijke communicatie bereid is. Hun eigen fouten toegeven en corrigeren is niet hun favoriete bezigheid waardoor ze veel onterechte ellende aanrichten. Ik maak me nu al ernstig zorgen over de ruimhartige schadevergoeding die ze van de Tweede Kamer aan de zogenaamde fraudeurs moeten gaan betalen. Dat zal waarschijnlijk een schijntje worden als de politiek hier niet op blijft zitten. Maar ja, je kan geen ruimhartige schadevergoeding verwachten van een harteloze organisatie.
Daarom stel ik voor dat iedere gemeente, uiteraard op kosten van het Rijk, binnen haar sociaal domein mensen kan plaatsen die alle problemen die uit de rampzalige organisaties voortkomen kunnen beoordelen en de autoriteit krijgen om acties van deze instanties te bespreken, uit te stellen of af te blazen. Dat zou dan ook moeten gelden voor andere sociale problemen zoals huisuitzettingen en energieafsluitingen zodat de meestal niet zo mondige mensen die hiermee te maken krijgen goed begeleid kunnen worden.”