Er is brand in overheidsland. Het gaat om onze kinderen en onze burgemeesters pikken het niet. Begrijpelijk, als ze aan mijn kinderen zouden komen ging ik ook door het lint. De Kamerbrief over jeugdzorg deze week kwam voor iedereen onverwacht. “We gaan bepaalde zorgtaken terughalen naar Den Haag”, is wat ze daar bedacht hebben als antwoord op de problemen die er landelijk ontstaan zijn. Problemen die elke burger op dit moment terugziet in verhogingen van OZB tot wel 25%, maar ook bezuinigingen. Het is vooral de toon van de brief die mij tegen de borst stoot. Belerend wordt er gesteld: Jullie zouden de jeugdzorg zelf invullen, dat konden jullie voor minder geld en beter dan ons maar nu het blijkt dat jullie het niet voor minder kunnen gaan wij het zelf weer doen.
Een topdown benadering van een verworven recht. Vanaf 2015 is de jeugdzorg, ingegeven door bezuinigingsmaatregelingen en de wens om de burger een stem te geven werd bij de gemeenten neergelegd. Die hebben dat allemaal stuk voor stuk opgepakt met het bewustzijn als dat het een enorme opgave was. Hetzelfde werk leveren voor minder geld is haast onmogelijk. Zelf heb ik het als een verademing gezien. Met drie kinderen en een partner die het allemaal niet trok, hadden wij te maken met vier dossiers en vier aparte intakes en vier aparte ambtenaren. Dat veranderde toen de gemeente de regie nam. We waren één gezin en kregen één aanspreekpunt. De bezuinigingen die de gemeente moest behalen werden weggestreept in de bovenlaag: de regeltjes.
Helemaal vrijgeven deed Den Haag niet. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) in Utrecht die moet uitbetalen en controleert de boel. Daar gaat het, als het mis gaat, ook nu nog vaak mis.
Er is sindsdien veel rust gekomen in de situatie. Ja, de lokale ambtenaar wil elk jaar, ingegeven dor bezuinigingsperikelen vooruitgang zien en wil kijken waar het voor nog minder kan, maar als die rondes weer zijn geweest kan ik als mantelzorger me ook focussen op waar het budget voor is. De zorg om mijn kinderen, samen met de zorgverleners die dat vol overgave doen. Het budget wat beschikbaar is gebruiken wij waar nodig, wat over is vervalt aan het einde van het jaar automatisch weer aan het SVB. Helemaal loslaten doet de landelijke overheid dus niet. Eén keer in het jaar bellen ze. Altijd op een moment dat je heerlijk onbezorgd bent en dan klinkt er: “Goedemorgen meneer Zielman, u spreekt met ‘huppeldepup’ van de SVB. Waar het dan op neerkomt is dat ze gezien hebben dat wij ons budget waarschijnlijk niet op krijgen en dat ze het naar beneden bij willen stellen. Als je dan niet heel wakker bent, zijn alle gesprekken op lokaal niveau voor niks geweest. Word je door een ambtenaar op afstand ‘in het pak genaaid.’ Die momenten zijn hier in huis inmiddels legendarisch geworden. Kinderen, partner en zorgverleners weten wat het betekent als papa meldt: “Fatima heeft gebeld.” En dat papa zich dan schrap zet voor de volgende drie telefoontjes. Het zijn daar immers vier dossiers? Ook weten ze wat het telefoontje wat naar Raalte gaat inhoudt. Er moet een lokale ambtenaar heel veel tijd (en geld) gaan spenderen om Fatima normaal Nederlands te leren.
De jeugdzorg: er zijn landelijk heel veel bezuinigingen behaald. Het weghalen van veel bestuurslagen en regeltjes heeft ervoor gezorgd dat elk kind nu krijgt wat het toekomt maar het is uitgeknepen met als gevolg dat de burger betaald door verhoging van de OZB. De brief van de minister deze week is een schoffering van de zorgverleners van onze kinderen. Wat er staat is: jullie gemeenten doen het niet goed, wij pakken de regie terug en gaan met meer regeltjes, meer ambtelijk geneuzel de regie van jullie terugpakken. Wij weten het beter, want meer geld geven we jullie niet. Dat kunnen jullie niet aan. De omgekeerde wereld.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten laat door middel van een brief weten het er totaal niet mee eens te zijn. De verenging van de veertig grootste gemeenten gaat hier nog eens overheen. Mijn burgemeester, Martijn Dadema, voorzitter van de Overijsselse gemeenten laat weten daar volledig achter te staan.
Ik vraag mij af wat hij hier mee wil bereiken. Een briefje, zonder slagkracht. Als burgemeester ben je de baas van een heel groot machinepark. Jij hebt die trekker, want als jij daarmee de weg opgaat? Ga daar maar eens over nadenken. De tijd voor alleen diplomatie is wel geweest. Je wordt in je pak genaaid. Ik hoop dat je het lekker vindt. Ik vind het verschrikkelijk om naar te kijken en dat terwijl Nederland in brand staat.
Ik ben niet de enige die dat vindt.