Op zoek naar vrijwilligers voor weidevogelbescherming
LUTTENBERG – Het weidevogelseizoen 2019 is achter de rug, maar de eerste voorbereidingen voor het seizoen 2020 worden al getroffen. Belangrijk daarbij zijn (nieuwe) vrijwilligers die op pad gaan om de nesten te zoeken, markeren en beschermen.
“In het gebied van de oude gemeente Raalte hebben we nu nog twaalf vrijwilligers, waarbij de grijze haarkleur overheerst. We hebben dus nieuwe vrijwilligers heel hard nodig,” zo vertellen Sent Regeling en Pieter Schut, de twee weidevogelcoördinatoren van het IVN (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid) Raalte.
Regeling en Schut zijn aangeschoven bij veehouder Gerard Lugtenberg op de grens van Luttenberg en Lemelerveld. Deze locatie is niet toevallig, want Lugtenberg is al vele jaren (nadat zijn bedrijf in 2005 van Schalkhaar naar deze plek verplaatst werd) betrokken bij de weidevogelbescherming in het Schanebroek. Met gepaste trots laat hij foto’s van jonge weidevogels zien op zijn mobiel, allemaal afgelopen seizoen op zijn land gemaakt.
“Boeren met een warm hart voor weidevogels hebben hier zelf jaren geleden die activiteiten opgestart”, zo geven Regeling en Schut de boeren hun welverdiende eer. Toch zijn er ook (meer) vrijwilligers nodig die ongeveer in februari het land opgaan om de nesten op te sporen. Om ze daarna te beschermen, maar ook om te registreren hoeveel eieren er uit komen. “Afgelopen seizoen was niet slecht”, zo zegt Regeling met Sallands gevoel voor understatement. “Hier in het Schanebroek ging het om zo’n 75 kievitsnesten, 24 voor grutto’s en 5 voor wulpen. Alleen de tureluur hebben we minder gezien.”
Marters
Wel maken Regeling en Schut zich zorgen om het groeiende aantal rovers, van vossen en marters tot ooievaars en dassen, dat zich op de eieren en de jonge kuikens stort.
“In ons werkgebied, de oude gemeente Raalte, is een gebied waar alle elf aanwezig nesten van de ene op de andere dag door rovers leeggehaald zijn. Je ziet in de loop der jaren een toename, daar moeten we ons veel beter bewust van worden. Als je niks doet, dan zijn er vroeger of later geen weidevogels meer. Er zullen echte keuzes gemaakt moeten worden. Je kunt niet al die vossen en marters hun gang laten gaan, die aantallen moet je beheren en in perk houden. Nu lijkt het soms alsof mensen drie hoog in Amsterdam het wel goed vinden dat je marters en noem maar op het buitengebied injaagt zodat zij geen last meer hebben.”
Lugtenberg is het daar mee eens. “Als je ziet wat wij als boeren allemaal aan maatregelen nemen terwijl je dan toch zo makkelijk de schuld krijgt van de achteruitgang… Dat is lang niet altijd terecht en zeker niet leuk. Als boer geniet ik elke dag weer van alles wat er hier rondloopt en vliegt. Dat is trouwens veel meer dan soms gedacht wordt.” Bij die maatregelen gaat het bijvoorbeeld om het later maaien van het gras en de door de vrijwilligers gemarkeerde nesten met rust laten bij het werk op het land.
‘Flink sjouwen’
De extra vrijwilligers die het IVN Raalte voor het nieuwe weidevogelseizoen vanaf februari/maart zoekt, hoeven niet meteen elke vogel te kunnen herkennen, zo maken Regeling en Schut duidelijk.
“Kennis van vogels is heel nuttig, maar het is veel belangrijker dat je interesse hebt voor de natuur, voor het buitenleven en alles wat daar leeft. De huidige vrijwilligers helpen nieuwe mensen natuurlijk heel graag. Het is vaak flink sjouwen door het boerenland, maar als je oog hebt voor de omgeving, dan is dat zo mooi. De drone die we afgelopen voorjaar voor het eerst ingezet hebben, moet ’s morgens heel vroeg gebruikt worden, anders registreert de warmtecamera de vogels niet. Dan moet je dus om 5 of 6 uur ’s morgens op. Aan de andere kant, het is altijd mooi weer want bij slecht weer gaan we niet zoeken. Dan loop je teveel risico dat de eieren te nat en koud worden omdat de broedende vogels kort wegvliegen als wij er aan komen.”
Piepje
De IVN-coördinatoren hopen dat de nieuwe drone (Overijssel trekt geld uit voor drie exemplaren voor de hele provincie) ook jongere vrijwilligers aantrekt. “Die zullen het bedienen leuker en makkelijker vinden dan ouderen denken we. Met zo’n drone gaat het sneller en verstoor je de nesten niet. En met GPS wordt meteen de positie vastgelegd. Die informatie gaat dan weer naar de boeren. Krijgen ze een piepje als ze met de tractor zo’n nest naderen.”
Behalve opsporen en bescherming heeft IVN-Raalte nog een belangrijke taak; het registreren van het aantal uitgekomen nesten en opgegroeide kuikens. “Boeren die maatregelen nemen krijgen subsidies. Om te controleren of die maatregelen ook effect hebben, worden onze gegevens door de provincie gebruikt. Dat klinkt misschien alsof boeren niet vertrouwd worden, maar het is zeker geen achterdocht. Het zou anders lijken alsof de slager zijn eigen vlees keurt. De verhouding tussen ons en de boeren is erg goed. We moeten het toch samen doen.”
Foto: Sent Regeling (links) en Pieter Schut (rechts) van het IVN Raalte zijn nu al op zoek naar vrijwilligers voor het nieuwe weidevogelseizoen. In het midden veehouder Gerard Lugtenberg.