HEINO – Landgoed Vlaminckhorst in Heino houdt zaterdag 8 juni een open dag. Dan wordt onder meer de nieuwe cultuur- en educatieruimte geopend.
In 2015 kochten Henk van der Wal en Nellie Verhoef De Vlaminckhorst in Heino. Op het vijf hectare grote landgoed is onder andere één van de eerste boerderijen van Heino te vinden en is sinds circa 1700 ook een landhuis gevestigd. Het stel knapte het erf, de schuren, de boerderij en de spijker (het landhuis) vervolgens helemaal op. Dit met als doel hun eigen stukje Heino helemaal terug te brengen naar de staat waarin het in 1850 verkeerde. Een deel van hun boerderij gaan ze gebruiken voor educatieve activiteiten en concerten. Inmiddels zijn ze (bijna) klaar.
De Vlaminckhorst wordt als boerderij al genoemd in een document uit 1444. Daarmee is het één van de boerderijen waaruit het dorp ontstond. Veel van die boerderijen (die gebouwd werden op de grens van hoge en lage gronden) zijn er niet meer. Naast de Vlaminckhorst alleen De Gunne en Het Rozendael. “Na de Gouden Eeuw begonnen inwoners van de Hanzesteden hun geld te beleggen in landerijen en boerderijen”, vertelt Henk. “En in de achttiende eeuw gingen ze er in de zomer ook steeds vaker wonen. Daarom kwamen er vaak landhuizen bij de boerderijen te staan.” Sinds ongeveer 1720 was het landgoed met de gebouwen in handen van (nazaten van) de familie Rietberg.
Henk is in zijn dagelijks leven interim-bestuurder in het onderwijs; Nellie (met een achtergrond als wiskundige) werkt(e) als onderzoeker op de Universiteit Twente. Zelf woonde het stel tot 2015 aan de Lemelerveldseweg, iets verderop. “Prachtig daar. Maar moesten we daar met z’n tweeën blijven? Het is daar bovendien niet bepaald seniorproof. Dus zijn we maar eens gaan rondkijken naar een andere woning, dichter bij het dorp. We wandelden vaak hier langs. Het landgoed stond toen al jaren te koop. Het was echt ouwe meuk. De gebouwen waren helemaal vervallen; de vijver erachter was dicht gegroeid. Maar het begon te broeien. ‘Als je er doorheen kunt kijken, dan valt er best wel wat moois van te maken, dan moet je echter wel tijd en geld hebben’, zo dachten we.”
Lespakket
Het had nog wel wat voeten in aarde, maar uiteindelijk kochten Henk en Nellie het landgoed. Wetende dat er een flinke klus voor hen lag. “We moesten de boel laten restaureren. Het probleem is dat het dan heel lastig is om prijsafspraken te maken. Daar wagen bouwbedrijven zich niet aan bij restauraties. Je weet nooit wat je tegenkomt…” Het stel maakte een plan: alles terug in de staat van rond het jaar 1850. Zowel de gebouwen als het landschap. “Als je het dorp uit fietst, richting de Vlaminckhorst, moet je echt terug in de tijd gaan.”
Ze wisten voor hun restauratieplannen subsidie te krijgen van de provincie Overijssel, SBNL Natuurfonds en de IJsselacademie. Maar restauratie was niet het enige doel. “We hebben allebei wat met monumenten, duurzaamheid, cultuur en educatie. Als we dan toch terug in de tijd gingen, konden we ook wel een deel van de boerderij inrichten als educatie- en cultuurruimte. Nellie heeft in samenwerking met de gemeente Raalte, de IJsselacademie en Landschap Overijssel een lespakket voor de basisschool samengesteld waarbij alles draait om het leven en werken hier 150 jaar geleden. Daarnaast willen we er ook concerten organiseren voor een breed publiek. Van alles en dan een keer per maand.”
Glazen gang
Het stel wist voor de plaatsing van informatieborden (dat gebeurt binnenkort) bovendien ook subsidie te krijgen van Stichting Suzanne Hovinga. In de educatie- en cultuurruimte hebben ze inmiddels al voorzichtig de eerste groepen ontvangen. De spieker doet nu dienst als woning, maar de keuken is gevestigd in de boerderij.
“We kregen namelijk de opdracht mee om het contrast tussen de spieker en de boerderij in de inrichting van het erf tot uiting te brengen. Het zijn allebei Rijksmonumenten. We mochten ze alleen maar aan elkaar koppelen op een onopvallende manier. Dat hebben we gedaan met een glazen doorgang. Maar met dat contrast zijn we nog niet klaar. ”
Hooiberg
Ze zijn op dit moment ook nog bezig met de realisatie van een vijfroedige hooiberg en hebben daarnaast plannen voor de plaatsing van een steltenberg. Allebei historische hooibergen afkomstig uit Heeten. “Maar de plaatsing van die vijfroedige hooiberg kost al zo’n 25.000 euro en die van de steltenberg nog heel veel meer. Daarvoor moeten we de financiering nog rondkrijgen. Het houdt een keer op dus hopen we op steun van de gemeente.” De twee hebben een goed gevoel over wat ze bereikt hebben op het landgoed. “Maar”, zo stelt Henk ook. “In onze vorige woning hadden we al wel geleerd om dingen op te knappen zonder al te veel werk te genereren. En inmiddels hebben we bijvoorbeeld ook 2,5 hectare grond verhuurd aan een biologische boer. Maar er is hier heel veel werk verricht. Door iedereen…”
Concert
De open dag op zaterdag 8 juni begint om 10.30 uur. De bezoekers kunnen korte inleidingen bijwonen over de geschiedenis van de Vlaminckhorst, de ontwikkeling van het landschap en over het proces van restauratie en verduurzaming (Henk en Nellie hebben een aparte schuur laten bouwen voor hun houtkachel, waarvan ze de warmte betrekken,). De Fotoclub Heino presenteert een fototentoonstelling over het restauratieproces. Het erf is geopend, de restaurateurs geven informatie en er zijn rondleidingen door de Engelse tuin. Ook Bijenvereniging Heino, Omheining, Stichting Duurzaam Heino en Kruidentuin Allegaardje presenteren zich.
De open dag wordt om 15.30 uur afgesloten met een gezamenlijk concert van Heino Vocaal en Ons Genoegen. “Daar schuilt een verhaal achter”, vertelt Henk. “In 1932 vond er hier een zangconcours plaats met onder andere Looft den Heer, de voorloper van Heino Vocaal. We hebben daar een oud krantenartikel over. Het koor had echter voor die tijd meegedaan aan een zangconcours in Almelo en daar een prijs gewonnen. Onder begeleiding van Ons Genoegen kwam het koor daarna hiernaartoe. We vonden de open dag een prachtige gelegenheid om dat te herhalen, ook omdat ik voorzitter ben van Ons Genoegen en Nellie van Heino Vocaal. Diverse ander koren hebben ook aangeboden om hier te komen zingen, maar daar hebben we vanaf gezien. We vonden dit symbolischer.”