Gerlant: Over de dood

Over de dood mag ik niet schrijven is mij op facebook duidelijk gemaakt. Over de dood praten we niet, tenminste alleen in ‘ach en wee termen’. En over de dood mag je al helemaal niet nadenken.
De eerste keer dat ik met de dood te maken kreeg was ik een jaar of tien. Op vakantie in Drenthe. Ik was stiekem gaan fietsen, van de camping af, het bos in. Een knal, geschreeuw, doodse stilte. En in de verte geknetter van vlammen. Ik stond te kijken achter een hoog hek, een brede sloot en tussen de struiken. De brandweer kwam, bluste en haalde hem eruit. Dat een verbrand mens niet zwart is zoals in de film, maar eerder wit met een heel strak getrokken huid weet ik vanaf die dag. Er over praten kon ik niet, dacht ik. Ik was tenslotte stiekem van de camping gegaan.

Als jonge vent aan het werk in het land naast de spoorbaan, begint de trein enorm te toeteren, een knal en een vreselijk gekraak. De auto van een mij bekende ondernemer werd uit elkaar gereten en rennend, zo hard als ik kon zag ik overal stukjes verpulverd mens liggen. Dat beeld staat nog altijd op mijn netvlies, niet dat van die auto. Maar er over praten kon ik niet. Men wilde het niet horen. Als de trein hier in Zuthem nu toetert voor de overgang zit ik altijd te wachten op de klap.

Een paar jaar later een paar kilometer verderop, een ander stuk land. Een enorme knal, de auto in brand. Twee jonge meiden, ik kende ze uit het uitgaansleven. Ik heb me wijselijk stil gehouden. Wat ik ondertussen had geleerd, is dat het zo verschrikkelijk voor de nabestaanden is en dat waar jij ‘s nachts over ligt te dromen, maar bijzaak is.

Het leven is prachtig, het leven is mooi maar het kan morgen voorbij zijn. Dus ik geniet nu nam ik me voor. Voordat ik zover was heb ik een heleboel nachten wakker gelegen.

Ik ben tegen de dertig als ik een burn-out krijg. Ik maakte de varkenspest mee, had een hangende boer gevonden. Ik had medische problemen, heel veel ellende tegelijk en je denkt dan na over de zin van het leven. En de dood. Je wordt gevormd door het leven en praat daar over.

Midden veertig en ik word afgekeurd. Indirect gevolg van de medische problemen in het verleden. De zoveelste tegenslag en je denkt weer na over de zin van het leven. En over de dood. De knop moet weer om. De verzekering wil het schadebedrag tot je 65e niet afkopen, ze denken dat je eerder uit de tijd bent, dat is goedkoper voor hen. Je praat daar ook met je kinderen over. Leven en dood en verteld dat papa al heel lang leeft in ‘reserve tijd’ en dat het bij wijze van morgen gebeurt kan zijn, maar dat hij van plan is om honderd te worden. Laat ze daar over nadenken.

Je wordt columnist en groeit daarin. Ondertussen de meest gelezen in Salland en dat geeft verantwoordelijkheid, maar het geeft het leven ook weer zin. Je krijgt fanmail maar soms ook een schreeuw om hulp. Dan moet je de auto in. Maar je leert ook dat mensen heel vaak behoefte hebben aan een luisterend oor omdat ze in hun naaste omgeving vastlopen. Heel vaak gaat het over de dood. Je leert als columnist dat je bepaalde onderwerpen beter mijden kan, dat dit beter is voor je eigen nachtrust.

Je maakt mee dat je kinderen door de GGD op school uit de klas worden getrokken omdat ze eerlijk hadden ingevuld wel eens over de dood en zelfdoding te hebben nagedacht. Papa moet dan op het matje komen. Dan weet je dat er iets goed mis is in het systeem en dat dat moet veranderen. Het leven kan ook voor jou morgen over, of anders zijn.

Als deze week minister de Jonge in een interview dan eindelijk zegt: ”Het kabinet wil dat mensen ‘tijdiger het gesprek aangaan’ met artsen en vooral met hun naasten.” https://staging2.trouw.nl/a/~a21bafd3/ en een fan op facebook mij vervolgens uitmaakt voor een waardeloze vader door zo makkelijk over de dood te praten, omdat ik niet weet wat de dood is en mijn kinderen niet op een idee mag brengen en mij daarna ‘blokt’, gaat de knop om.

“Je zal het lezen”, is het enige wat ik nog kan denken.

gerlant@regiobode.nl