Als er iets een stinkend wereldje is, is het wel landbouwbelangenbehartiging. Lokale bestuurders doen hun best maar hoe hoger je in de keten komt, des te groter de belangen en hoe meer het met de ellebogen werken is. Dat is geen conclusie van vandaag of gisteren, maar dit heb ik twintig jaar geleden tijdens de varkenspest al geleerd. In de contacten die ik nu nog heb zie ik dat nog steeds. Voor de camera lachende gezichten, achter de schermen vechten ze elkaar de pan uit.
Een opmerkelijke move vijf jaar terug was die van Ingrid Jansen. Zij werd voorzitter van de Nederlandse Varkenshouders Vakbond (NVV). Als dochter van een Brabantse varkenshouder die geruimd werd tijdens de pest en alle narigheid aan de lijve ondervonden had, was zij een veelbelovend VVD tweede kamer medewerker. Ik had haar dan ook op de lijst voor de volgende verkiezingen terugverwacht.
Om eerlijk te zijn was mijn indruk dat ze een trekpop van de grotere machten, van haar voorganger en van anderen zou worden. Dat pakte anders uit en de NVV begon op te schuiven richting de wat gematigder afdeling van LTO, met uiteindelijk een fusie tot gevolg. Dat dit niet zonder slag of stoot ging, mag duidelijk zijn geweest. Het was knetterharde politiek met op het hoogtepunt, het aftreden van haar en haar LTO tegenhanger en het later toch weer aanblijven. Haar aankondiging om na de uiteindelijke fusie te vertrekken, vond ik een ‘jammere’. Alhoewel ik moet zeggen dat haar opvolger bij de nieuwe club POV (producten organisatie varkenshouderij) het ook goed lijkt te doen.
Ik heb wat met de agrarische sector, de varkenshouderij nog het meest. Ik heb wat met politiek. Ik vind het intrigerend hoe hazen lopen. Hoe besluiten worden genomen en ik weet hoe belangrijk het is om een netwerk te hebben. Politiek wordt vaak een spelletje genoemd maar dat is het niet. Het is een oorlog, een moordpartij en één, waarbij je als je overleven wil, het grotere plaatje moet zien. Wat gebeurt er in de wereld om je heen, maar ook ver weg. In mijn jongere jaren stapte ik dan in de auto, reed 1500 kilometer op één dag en ging even ergens luisteren. Maar s ’avonds voerde ik de varkens weer. Al was dat soms iets later dan het vaste tijdstip. Ook keek ik over de grote plassen heen en snoof daar de cultuur. Tegenwoordig doe ik dat via YouTube en Skype. Ik praat met mensen uit Rusland, China, uit Brussel en Den Haag. Varkens voeren doe ik nog sporadisch. Mijn vader heeft geen varkens meer en zo zijn er veel meer gestopt. Dat is inherent aan een trend die ik toen al zag. Het platteland verandert en de politiek moet daar op acteren. Er moet een boterham voor een sector komen die bezig is met een ‘race to the bottom’. En er moet een beleid komen, eentje die ervoor zorgt dat het platteland leefbaar blijft. Een probleem in de hele westerse wereld.
In Vilsteren hebben ‘we’ Stimuland http://staging2.stimuland.nl/, een stichting die projecten op het platteland stimuleert, initieert en begeleid. Hun nieuwe directeur nodigde mij een paar maand terug uit voor een kennismakingsgesprek. Dat heet netwerken in jargon, maar deze ging een beetje anders. Een intensief en diepgaand gesprek. Over bestuurlijke vernieuwing, de leefbaarheid van het platteland en de toekomst van de agrarische (varkens)sector, waarbij ik vertel over mijn zoektocht via YouTube en Skype en ervaringen in politiek. Zij over haar andere baan: boerin zijn en haar Nuffield Scholarship https://nuffield.nl/scholarships/ waarmee ze zes landen gaat bezoeken om die kennis straks hier te kunnen gebruiken. Ze wil in die culturen kijken of boeren minder afhankelijk van hun afnemers kunnen worden, door meer samen te werken. Ik vind dat onzin, die reis, dat kan je ook thuis doen achter de laptop. Maar volgens haar ben ik niet normaal. Iets waar ik heerlijk om kon lachen want dat is de les van mijn leven en dat wisten jullie allemaal al lang.
Mijn persoonlijke kennismaking met Ingrid Jansen vergeet ik niet gauw. Zij die met mij ook niet, vertelde ze mij.
Dinsdag is ze vertrokken voor haar reis door de wereld. Zondagavond kwam haar eerste vlog. Als je nu wijs bent en je wil wat leren? Log in, druk op abonneren en dan op dat belletje onder de video. Dan krijg je een melding als er een nieuwe komt. En als je er toch bent? Kijk eens verder dan je neus lang is.
https://staging2.youtube.com/watch?v=hrpYsj6CnB0
