Joop Starkenborg van Stichting IJssellandschap vertelt hoe het landgoed al eeuwen aanwezig is en hoe het door de jaren heen is getransformeerd. Er wordt besproken hoe defensie in de jaren ’50 haar oog heeft laten vallen op het landgoed als centraal punt voor de vele bunkers die men als onderdeel van de verdedigingslinie tegen de Russen nodig had.
Jacques Duivenvoorde is voorzitter van de IJssellinie. Dit is een vereniging met 65 vrijwilligers die bezig is met het onderhoud van de IJssellinie en bezoekers ontvangt. Het is niet enkel geschiedenis waarover wordt gepraat. “Kijk wat er afgelopen week gebeurde tussen Trump en Poetin. Het is altijd een Koude Oorlog. Wat we willen is die herinnering in leven houden en daarbij gebruikmaken van het uniek bouwsel dat we hier hebben.”
De IJsselinie was een aaneenschakeling van bunkers, dijkjes en andere bouwwerken die verborgen waren in het landschap van Nijmegen tot Kampen. Met deze bouwwerken zou een eventuele opmars van de Russen gestopt kunnen worden. Wethouder Anton Bosch vertelt aan de andere kant van de IJssel geboren te zijn. In zijn achtertuin staat de defensiedijk. Hij heeft jarenlang niet geweten waarom het zo genoemd werd. De dijk was bedoeld om in de IJssel te schuiven bij een eventuele inval van de Russen. Zo werd het achterland zo’n veertig centimeter onder water gezet. Bosch noemde het een ordinair varkensschuurtje, totdat hij erachter kwam dat het een bunker was met dikke muren van negentig centimeter.
Het unieke van dit project was de geheimhouding. Niemand wist het er vanaf. Toen in de jaren ’90 bekend werd waar het voor diende, werden er rekenkundige modellen op losgelaten. Het bleek te werken. Moet je je voorstellen dat dit idee, net na de Tweede Wereldoorlog, allemaal met pen en papier op een tekenbord is bedacht.
Burgemeester Strien vertelt dat een belangrijke impuls van het waterspektakel van theatergroep ‘De Jonge Honden’ is geweest. Veel jeugd bezocht de IJssellinie. De provincies Overijssel en Gelderland hebben geprobeerd om het hele traject voor iedereen toegankelijk te maken. Omdat politieke winden nog wel eens van koers willen veranderen, hebben zij besloten om niet langer te wachten.
Er zijn zo’n dertig bunkers die ze nu willen gebruiken ter promotie en educatie. Daarbij denken ze aan bijzondere overnachtingen, mogelijkheden tot bijzondere lessen over de Koude Oorlog en om de jeugd het ‘oorlogsgevoel’ te laten beleven. Ook zou de bunker omgebouwd kunnen worden tot een ‘hackers-walhalla’, om uit te leggen hoe deze tak van moderne oorlogsvoering een rol zou kunnen spelen. Er is ook nagedacht over een escaperoom voor de jeugd. Er is contact gezocht met Infocentrum Den Nul om een samenwerking te starten. Zij hopen dat ondernemers aanhaken en mee willen denken. Het thema is: ‘de grens voorbij en hoe gaan wij om met grenzen’. Het doel is om de IJssellinie een educatieve rol te geven.
De gemeente stelt een eenmalige subsidie van 37.500,- beschikbaar voor de inhuur van een strateeg en een coördinator die het project op gang moeten helpen. Wethouder Bosch vertelt dat dit past binnen de structuurversie waarin staat dat ze het toerisme een boost willen geven. Ook past het binnen het raadsbrede akkoord, dat onlangs op hoofdlijnen is vastgesteld.
Meer foto's
