Ik lag in bed en hoorde ze beneden praten. “Het is erop of eronder, Jennie. Alles of niets.” De buren verkochten koeien. Ze hadden er geen voer meer voor. Pa kocht een regeninstallatie en ik mocht mee. Het werd bij Moraal in Dalfsen aan de Bloemendalstraat gehaald. Een nieuwe pompunit van Slanzi en ‘het kanon’ werd daar ter plekke gemaakt. Al die grote trekkers en combines! Ik keek m’n ogen uit. En ik mocht er spelen in de keuken met Marco, de zoon van de smid.
Vanaf die dag beheerste de twee cilinderdiesel als het droog was ons leven. Wel twintig jaar, totdat het vervangen werd door een groter exemplaar. Om de twee uur moest het kanon verzet worden. Had het weer een stuk grond nat gemaakt. De indringende toon van het motortje klonk mij als muziek in de oren. Ook als hij op twee kilometer afstand in Dalmsholte stond. Ik viel ’s avonds in slaap met de geruststellende gedachte: ‘Er groeit weer wat. Het is erop, niet eronder.’
De soldaten maakten indruk. Ze kwamen met hun grote vrachtauto uit de polder en brachten het bietenblad. De overheid had een soort van voedselpool gemaakt. Akkerbouwers werd gevraagd hun restproducten aan de veehouders beschikbaar te stellen. Met de greep moest dat gelost worden. Dat hadden die stoere kerels zo klaar. Brand ergens in de buurt van de Diezerstraat. Het Rechterenseveld en loonwerker Pekkeriet gaf zijn medewerkers de opdracht om zo met hun Cormick trekkers en grote giertank de vlammen in te rijden. Dat vergeet ik nooit weer. Knollen zaaien met pa begin augustus, ‘s morgens voor het melken in de dauw zodat met behulp van de Slanzi er toch nog voer zou groeien op ons tot klapzand omgevormde, rood gekleurde grasland. Maar ook het kleine bultje wat we uiteindelijk maar hadden toen die hectare mais in de kuil zat.
De zomer van ’76 was de droogste ooit. Als ik mijn herinneringen deel zegt familie nog wel eens: ‘Ach Gerlant, je was nog maar vijf.’ Maar veel van mijn herinneringen worden uiteindelijk wel bevestigd. Deze week vertelde mijn moeder: “1959 was droger. Ik weet nog dat ik bij Esselink op Rechteren logeerde en dat het eindelijk begon te onweren. De volwassenen stonden in de open deeldeuren te kijken en maakten vreugdedansjes. En toen de bui eindelijk over was zij de buurjongen verschrikt: ‘Ik moet naar huis, zus zit nog in de box buiten, helemaal vergeten.’ Toen ma weg was bedacht ik mij: ’59, hoe oud was ze toen nog maar.’
De Slanzi, ‘s avonds tot diep in de nacht aan de bar bij camping Het Starnbosch in mijn tienerjaren en het kanon moeten verzetten om de paar uur. Campinggasten die ‘de boer’ wilden helpen. Vooral aan de meisjes uit de stad heb ik goeie herinneringen.
Ik heb van de week eens in de Bloemendalstraat in Dalfsen gekeken. Ik heb geen idee waar al die grote machines toen dan gestaan hebben. Of waren ze toch niet zo groot? Marco leeft al lang niet meer, we hielden de twintig jaren die er op volgden wel contact. Ik zag in het nieuws een kleinzoon van Pekkeriet met een grote trekker en een klein tankje daar in de bossen een brandje proberen te blussen. Het zal hetzelfde tankje wel zijn.
Deze week stond het pompje hier in Laag Zuthem aan de Wetering. De vooruitgang maakt dat hij al twintig jaar niet meer meedoet. ‘Tuin water geven #Farmerstyle’ noemde ik het op sociale media. Het is vast over twintig jaar weer een goede herinnering. Afgelopen winter heb ik het ding helemaal opgeknapt. “Wat moet je daar nu mee, de verf is te duur voor dat oud ijzer en het is ook nog eens een bitch om aan te trekken”, zei mijn broertje, de boer bij ons thuis. Hij drukt tegenwoordig op een knop en de elektropomp doet geruisloos het werk. ‘Het is mijn dagboek’, vertelde ik.
Als ik nu rond rijd zie ik de landerijen oranje worden, maar voer tekort of overheidsbemiddeling en soldaten is niet aan de orde. De zomer van 2018 is tot nog toe wel droog maar 1976 was droger. Tenminste, in mijn herinneringen…
gerlant@regiobode.nl
Meer foto's
