Vorige week was ik bij een bijeenkomst in het provinciehuis over politieke fragmentatie. Een hot onderwerp in bestuurlijk Nederland. Wat is dat dan zult u wellicht zeggen? Politieke fragmentatie kun je duiden als een meer dan gemiddeld aantal politieke fracties dat vertegenwoordigd is in de gemeenteraad, of platgezegd: versplintering van de gemeenteraad. Een veel gehoorde klacht is dat veel partijen in een gemeenteraad leiden tot onbestuurbaarheid van een gemeente. Aan de andere kant hoor ik zeggen dat het juist geen probleem is. Het is de wil van de kiezer en het leidt tot meer ruimte voor partijen om in wisselende coalities en meerderheden tot besluitvorming te komen.
Uit een onderzoek van de Nederlandse vereniging van raadsleden blijkt dat één op de drie raadsleden vindt dat er te veel partijen in hun gemeenteraad zitten, waardoor het functioneren van de raad wordt belemmerd.
Een lokale kiesdrempel wordt nogal eens genoemd als oplossing voor het groeiend aantal partijen in de lokale politiek. Uit het hiervoor genoemde onderzoek blijkt dat ongeveer 45% van de raadsleden voor en 50% tegen is. Een veel gehoord argument is dat de gemeentepolitiek om meer draait dan alleen besturen. Het draait ook om de mate waarin burgers zich vertegenwoordigd voelen.
Ik ben geen voorstander van een kiesdrempel. Ik vind het van belang dat de kiezer wat te kiezen heeft. Bovendien worden dan ook de belangen van kleine groepen vertegenwoordigd. Een kiesdrempel helpt ook niet tegen de belangrijkste oorzaak van versplintering. Het voorkomt namelijk niet dat raadsleden zich afsplitsten na de verkiezingen. Zouden we daar een rem op moeten zetten? Daar voel ik wel wat voor. Als je tussentijds je partij verlaat, dan moet die zetel bij de partij blijven. De kiezer heeft namelijk op het verkiezingsprogramma van die partij gestemd. Dan is het kiezersbedrog om je zetel mee te nemen en eigen persoonlijke koers in de raad te gaan volgen.
Los daarvan. In Raalte doen er tien partijen mee aan de verkiezingen. De kans bestaat dat alle tien partijen er in komen. Prima. We moeten dan wel goede afspraken maken over o.a. het verloop van de raadsvergaderingen, zoals spreekrecht en dergelijke. Het worden anders ellenlange vergaderingen, een soort Poolse landdag. Dan komt er helemaal geen hond meer naar een raadsvergadering.