Ruim 7000 melkveehouders werden verdacht van eventuele fraude met dier registratie half Januari. Later brachten ze het terug naar 2100 en het zal de komende dagen en weken nog verder afnemen. Dat de ‘fraude’ vooral een fout in software systemen is heb ik hier al uitgelegd. ‘Gerlant: Fraude’
De reacties van de boeren voormannen waren zoals altijd bij een eventuele crisis hard en duidelijk. Dit kan niet, dit mag niet en de daders moeten keihard worden aangepakt. Niks mis mee, de pers duikt er boven op, het gaat om voedsel en de productie daarvan en waar de hedendaagse pers goed in is gebeurt ook nu weer. In de drang naar de kijkcijfers worden er krantenkoppen en tv gemaakt waarbij boeren massaal veroordeeld worden, weg gezet als fraudeur. De journalistieke objectiviteit over landbouw is vaak ver te zoeken.
De eerste reactie van de Land en Tuinbouw Organisatie(LTO) voorman Calon is begrijpelijk, het buitenland kijkt mee. De internationale belangen zijn mega. De positie van de Nederlandse landbouw staat Europees behoorlijk onder druk. De boeren in andere Europese landen hebben het ook moeilijk en hun politici zijn de Nederlandse uitzonderingen, positie van derogatie (waarbij ze meer mest op het land mogen brengen dan in andere landen en dus meer kunnen produceren) eigenlijk wel zat. Calon en zijn mensen staan onder onmenselijke druk van de minister, zij moet die derogatie opnieuw binnen halen in Europa en kan daarbij geen beeld gebruiken van sjoemelaars en fraudeurs. Alles moet meetbaar, tot achter de komma.
De Nederlandse Landbouw is de meest innovatieve ter wereld. Zij loopt voorop in dier welzijn, vermindering van milieu-uitstoot en noem maar op. Het nadeel is, zij bestaat uit gewone mensen die leven met een lach en een traan, met emoties. De emoties zorgen voor een vertroebelt beeld bij het lezen van de brief van het ministerie in ‘mijn RVO’ (Het digitale loket van de overheid). Er wordt gewezen op aangetroffen onvolkomenheden in de administratie. Er staat bij wat de boer moet doen om het op te lossen. Emoties maken dat één plus één fraude is en in plaats dat ze doen wat ze moeten doen om het op te lossen en verder gaan treden worden boeren deze week naar buiten gezet als zijnde beschuldigd van fraude. Emoties verkopen de krant. Die emoties maken ook dat boeren op sociale media elkaar, Calon en de minister afvallen. Heel menselijk maar of het verstandig is voor de beeldvorming naar buiten? Van af de zijlijn mee kijkend maakt ook deze ‘crisis’ weer duidelijk hoe kwetsbaar onze landbouw eigenlijk is. Aan de ene kant wordt er van hen een gesloten front verwacht naar de buitenwacht, aan de andere kant zijn het allemaal kleine individuele baasjes die moeten concurreren met elkaar.
Rabobank liet deze week in vakblad Boerderij weten frauderende boeren desnoods hun kredieten te ontnemen. Net als bij de mestfraude een paar maand geleden laat zij zogenaamd haar maatschappelijk verantwoord gezicht zien. De inzet is ook bij de Rabo de felbegeerde verlenging van de derogatie en zij gaat daarvoor gerust op de stoel van de rechter zitten (dat is de instantie in Nederland die beslist over goed en slecht). In werkelijkheid ziet deze grote speler in de sector de bui al hangen en begint te dreigen om de boeren in het gareel te krijgen en mocht het straks toch misgaan, dan hebben de boeren het zelf gedaan.
Calon zwakt deze week zijn woorden een beetje af, veranderd weer meer in een vakbondsman. De beproefde wijze waarop hij en zijn voorgangers door de jaren heen boeren hebben meegenomen in deze ratrace naar groter en meer. De bond van Nederlandse melkveehouders(NMV) voorzitter Harm Wiegersma blijft stoïcijns achter de minister staan, zijn achterban steigert en zijn bestuur valt uit elkaar. Ziet hij het grotere plaatje, of is er meer aan de hand?
Boeren beginnen een petitie: “De overheid heeft onzorgvuldig gehandeld door bedrijven te blokkeren die zich niet schuldig hebben gemaakt aan fraude, die nu door een administratieve fout in het I&R-systeem belemmerd worden in hun bedrijfsvoering en enorme imagoschade lijden. Dit handelen van de overheid is in strijd is met de onschuldpresumptie; de bedrijven worden schuldig geacht en er is een strafmaatregel opgelegd voorafgaand aan zorgvuldig onderzoek.” Weer anderen zijn zich op Facebook aan het groeperen om een rechtszaak tegen de staat te beginnen. Ze maken weinig kans. De brieven van de minister aan de kamer zitten juridisch goed in elkaar. Misschien een beetje suggestief maar politiek gezien meesterstukken.
Ik heb afgelopen week veel boeren en bestuurders gesproken, ik voel de pijn en mijn boeren hart protesteert met hen mee. In al die gesprekken heeft nooit één boer of bestuurder het uit zichzelf gehad over de derogatie als inzet voor dit circus. En net als bij de afschaffing van het melkquotum, waarmee deze bende ooit begon, heeft geen voorman het over de eventuele gevolgen.
Ondertussen is iedereen zijn straatje aan het schoonvegen. Als het straks een beetje tegenzit, dan is de pers de eerste die vooraan staat en dat kan dan maar zo de kop kosten van de bejubelde minister die het onmogelijke niet voor elkaar kreeg.
Of mijn bijdrage objectief is weet ik niet. Mijn boeren hart jankt, mijn boerenverstand zegt dat ik het de boeren moet vragen: Heeft u er voor uzelf al over nagedacht wat er gebeurt als de derogatie er niet komt?