Slecht nieuws deze week. Na bodem, lucht en water vervuiling, zwarte mest, fipronil, fosfaat overschrijding, gesjoemel met wegbermen, mestfraude nu weer dit. Is dit nou de druppel die de emmer doet overlopen? Al heel lang lees en zie je de gevolgen voor het milieu, bodem en water als gevolg van onze manier van landbouw plegen. Willens en wetens worden boeren opgepept door Wageningen UR (Dijkhuizen en Fresco), banken, zuivelfabrieken, fokkerij organisaties, landbouwmedia en voerverkopers om de grenzen verder te verleggen richting mega landbouw.
Ook de politici van CDA, VVD en D66 kunnen er wat van in deze. Afnemers betalen nauwelijks de kostprijs. Door de boer uit te melken gaat ie denken dat uitbreiden en intensieve landbouw de enige manier is om, kost wat kost, te overleven. Zuivelfabrieken als Friesland Campina faciliteren dit en “belonen” nu alleen grote boeren met bijvoorbeeld zonnepanelen of zelfs een mestvergisters. Dit alles om de hoge producties en lage kostprijs voor hun grondstoffen veilig te stellen en de boeren nog verder te ketenen ten gunste van eigen gewin.
Steeds werd en wordt er geroepen: meer, efficiënter, groter en goedkoper. Nederland moet de wereld voeden! Mooi niet: door deze manier van denken wordt landbouwgrond welke landbouweconomisch nog geen 10.000 euro waard zou zijn, voor tot wel 120.000 euro verkocht. Hierdoor krijg je een nog intensievere bewerking en roofbouw van de bodem, dit vraagt om uitbuiting en landschapspijn als gevolg van dien.
Al lang is de grens van het toelaatbare gepasseerd, nog steeds gaat de ratrace door. Erfbetreders als banken, voorlichters, voer, kunstmest en gif verkopers gaan ongeremd verder met het oppeppen van de boeren met ernstige gevolgen voor het milieu, water, bodem, akkeren weide vogels, bijen, patrijzen, mieren, enz. Is dit het failliet van de Nederlandse industrie-landbouw? Wordt het nu voor iedereen zichtbaar dat het anders moet?
Schijnbaar niet, landbouwmedia, politiek en erfbetreders doen al een poging het af te schuiven als een vergissing, “het is ook zo ingewikkeld” Zij willen de mega landbouw in stand houden en roepen: Wat zijn jullie boeren goed bezig; Nederland 2e exporteur van de wereld. Pleiten voor behoud van Roundup en neonicotinoïden. Ze vergeten erbij te vertellen waarvan dit ten koste gaat.
De huidige intensieve niet grondgebonden landbouw waarbij veel voer wordt geïmporteerd en waarna vlees, zuivel en eieren weer voor 80 a 90 % de grens overgaan loopt al langer tegen z’n grenzen aan. De overtollige mest blijft achter in Nederland en gaat in een vergister of verbrandingsoven. Deze mest is waardevolle grondstof voor de akker in Verweggistan waar het voer geteeld is. Daar moeten de eventuele stallen ook staan, regionaal produceren. Ook voor het milieu, bodem, water en biodiversiteit heeft dit ernstige gevolgen. Ook de controle is niet te handhaven zoals al lang blijkt. Nieuw schandalen zullen volgen.
Wat moet er gebeuren? Wie durft er verder te kijken? Er zal een totaal andere manier van denken moeten komen, zowel in de politiek als in de landbouw zelf, het systeem moet op de kop. Een totaal ander bestuur. De huidige besturen kijken alleen naar korte termijn rendement en stimuleert intensieve niet-grondgebonden landbouw.
LTO lijkt wel een belangenbehartiger van de toeleverende industrie. De landbouworganisatie LTO zal net als de landbouw flink op de schop moeten.
Ook scholen en kennisinstellingen spelen een rol. Ze maken jonge boeren van meet af aan vertrouwd met mega-intensieve landbouw.
Daarnaast spelen provinciale en gemeentelijke overheden een rol. In hun ruimtelijke ordeningen en bestemmingsplannen is veel plek voor de grootschalige mega-landbouw.
Dan is er de Retail, die maar op een trom slaat: “De laagste prijs” of “nu nog goedkoper” Die boodschap wordt de consument ingeprent. De burger wordt zo meegezogen in het systeem.
Ook de consument is aan bod. Die kan verantwoording nemen door massaal te kiezen voor ander voedsel; biologisch voedsel. De biologische manier van voedselproductie stelt de boer in staat om in harmonie met de natuur en met de aarde om te gaan. Grondgebonden landbouw: niet meer dieren houden dan dat je voer kan telen op jou eigen land. Het voer van het land gaat naar de dieren, de mest van de dieren gaat naar het land. Dit alles zonder gif en kunstmest en geen gesleep met dieren. Het is de enigste te controleren manier van duurzaam voedsel produceren waarbij ons nageslacht geen rekening gepresenteerd krijgt van enorme vervuiling door voorouders gepleegd. Zo nemen burgers en boeren gezamenlijk verantwoordelijkheid voor gezonde voedselvoorziening.
Ook zorgt de biologische boer voor een veel gevarieerder landschap waar bloeiende graslanden, kruidenrijke akkers en prachtige houtsingels weer plek krijgen. Daar waar weer plek en voer is voor akker-weide vogels, zoogdieren, bijen, vlinders, enz. Een landschap waarin het goed toeven is. Dit is ook veel mooier voor de boer. Hij kan zich weer in hart en nieren uitleven met zijn vak. De boerenbedrijven worden weer evenwichtiger. Er komt weer een toekomst voor onze kindskinderen.
Laten we samen zorgen dat het milieu weer stoer wordt en niet de mega stallen. De natuur werkt perfect maar wij verzieken haar steeds. Behandel de natuur als je vriend en die vergiftig je niet!
Jan Overesch.
Biologisch boer in Raalte