Door Gerlant Zielman
De circa 150 aanwezigen werden maandagavond in Heino door een aantal sprekers meegenomen in hun beleving, hun standpunten omtrent de pakkende titel van de avond. Henk Aa, een van de initiatiefnemers, vertelde hoe hij vroeger als jongeman nergens anders over nadacht dan van zijn bedrijf een succes te maken. Met de jaren begrepen dat er meer in de wereld was dan chemisch en daar ook naar te hebben gehandeld met Beaphar, door biologische vlooienbanden en dergelijke voor huisdieren te gaan maken. Hoe hij boerderij ‘Aver heino’ had gekocht om hobbyboer te worden, om zo kennis te maken met biologisch boeren. Hoe hij veel leerde van het personeel over de manier van werken. Had geleerd wat biologisch inhield ten opzichte van gangbaar, waarmee je de bodem uitput maar zich ook verbaasd had over de zakelijke kant. Het weinige rendement wat met moeite behaald werd en hoe de boer tegen minimale winst moest produceren.
Aa wees ook op de veranderende samenleving, die zich meer en meer bemoeit met de eigen omgeving, zich zorgen maakt over hoe hun voedsel geproduceerd wordt en steeds kritischer is op chemisch. Hoe de tussenhandel wel verdient aan de producten en nu al probeert om op die veranderende vraag in te spelen. In het geval van supermarkt Jumbo door vanaf 2020 alleen nog maar weidemelk te willen verkopen en het grondgebonden produceren als eis te stellen. Om zo in te spelen op de vraag uit de markt, maar ook een vinger in de pap te houden. Aa droomde even hardop, waarbij hij denkt aan lokale productie, verwerking en vermarkting, om zo de retail te omzeilen en een eerlijke prijs voor de boer te verkrijgen. Een mogelijkheid die hij ziet is bijvoorbeeld een nieuw Heino Krause. (*De lokale coöperatieve melkfabriek in Heino die eind jaren 80 failliet ging in de rat race naar groter en meer.)
Wethouder Wagenmans hield een wat gematigder betoog. Hij ziet ook de vraag naar verandering in de huidige markt, maar wil geen onderscheid maken tussen ‘biologisch’ en ‘gangbaar’. Die twee kunnen volgens hem prima samengaan. Wel wil hij het gesprek aan over het lokale vermarkten, want ook hij ziet de veranderende vraag uit de samenleving. Ook de gevolgen voor het landschap, de biodiversiteit door de hang naar steeds groter en meer. Noemde het weidevogelproject van LTO-bestuurder Marcel Strijtveen in Lierderholthuis, waarbij gangbaar produceren en aandacht voor de vogels prima samengaan. Zo zijn er meer voorbeelden, waarvan we er meer moeten hebben en dat kan alleen als er financiële middelen, inkomsten voor de boer, tegen overstaan. Bij het zoeken naar die inkomsten ziet hij voor hem als bestuurder een taak weg gelegd.
De hoofdspreker van de avond, en auteur van het boek ‘Dit is uw land’, Hans van Grinsven nam de bezoekers mee in een uiteenzetting van het ontstaan van de landbouw van nu door de jaren heen. Hij liet zien hoe het mis ging in de ontwikkelingen van de huidige prijs voor producten, maar ook wat volgens hem het proces met de omgeving heeft gedaan. Van Grinsven noemde de afname van insecten en weidevogels als gevolgen van het gebruik van pesticiden in gangbare landbouw.
Andre Jansen van de Maangroep uit Raalte vertelde zijn visie op de toekomst en waarom zij ‘the green east’ oprichtten. Zijn motivatie om het anders te willen doen voor de wereld laat hij zien aan de hand van een filmpje, maar de techniek liet hem in de steek.
Rondvragen in de pauze leerde dat veel aanwezigen burger zijn en uit onrust over hun voedsel, het landschap, het gevoel dat iedereen maar wat doet en de prangende stelling van de groep gekomen zijn. Zoals een mevrouw die al jaren biologisch eet en leeft en tot haar ontsteltenis de gemeente weer gif zag spuiten, terwijl dat afgeschaft was. Iets wat wethouder Wagenmans haar direct ontkende, maar ook wees op het onderzoeken van de gemeente van nieuwe methodes. Een ander reageerde daarop met dat ‘schijnbaar niets meer is wat het lijkt’.
In de discussie die volgde met het panel voerden emoties de boventoon. De roezemoes in de zaal viel sprekers bij of af. Een melkveehoudster uit Heeten die nachten wakker lag van de toonzetting door de groep in hun uitnodiging. ‘Net of gangbare boeren foute boeren zijn’, is in het kort haar verwijt. De sector doet er alles aan om goed te zijn voor hun land en voor hun beesten en deze uitlatingen zijn als een mes in de rug.
Eerst alle boeren in het harnas jagen en dan oproepen tot samenwerken. Hoe ziet Aa dat voor zich ? Die reageert met dat het nooit de bedoeling is geweest om mensen tegen zich in het harnas te jagen. Ze wilden wel een statement maken, want ‘er moet veranderd worden en heel snel’, is het standpunt. De reacties met emotionele ondertoon blijven uit de zaal komen van boeren die op mooie projecten, zoals Heel Salland eet en boert bewust, wijzen.
In elke boerenreactie klinkt het verwijt richting de groep door om geen wig te drijven, maar samen, bio- en gangbare boeren, met de burgers verder te kijken naar een manier om de toekomst van het Sallandse landschap in te vullen. De groep ziet het als een geslaagde avond en een goede eerste om op verder teborduren. Harrie Kiekebosch: “Het is goed en zonder excessen verlopen en wij zijn nu aan zet voor een vervolg”.
Het filmpje dat Andre Jansen inspireerde:
[youtube url=”//staging2.youtube.com/embed/zBEGxqJKup8″]
Meer foto's