Jaap Wiegers, waarschijnlijk de man met de baard, waarop de roddel doelde, grijnst. Nee, hij benadrukt het nog maar eens: met sektarische toestanden heeft woonproject Vriendenerf niks te maken. “We zijn gewoon een groep 55-plussers die bij elkaar gaan wonen. Allemaal met een eigen huis. Maar wel met een gedeelde levensvisie op het gebied van duurzaamheid en ecologie. Het heeft verder geen politiek of christelijk tintje.”
Zaterdag opende Mevrouw Bijleveld-Schouten, commissaris van de koning in Overijssel, het woonproject in Olst. Dat gebeurt in de aanwezigheid van burgemeester Ton Strien en overige vertegenwoordigers van gemeente en provincie. Vriendenerf beschikt over een terrein van zo’n 5600 vierkante meter aan de Ringmus in wijk Zonnekamp-West. Dat biedt ruimte aan twaalf geschakelde en levensloopbestendige woningen. De 21 bewoners delen bovendien onder meer een ontmoetingsruimte, een wasruimte, een werkplaats, een logeerkamer, een fietsenberging en een ruime bloemen- en moestuin.
Het initiatief voor Vriendenerf werd zo’n vijf jaar geleden genomen door een stel uit het midden van het land. “Ze zijn daar eerst op zoek gegaan naar een plek, maar konden die niet vinden”, vertellen Jaap (oud-predikant van de PKN in Olst) en zijn vrouw Thea, één van de twee stellen uit Olst die in Vriendenerf woont. Jaap: “Uiteindelijk zijn ze toevallig in Olst-Wijhe uitgekomen. Hier wilde de gemeente wel meewerken. We hebben hier natuurlijk al de Aardehuizen. Olst-Wijhe wil zich groen profileren. Er waren hier eerder zes villa’s gepland. De gemeente heeft in verband met onze plannen het bestemmingsplan gewijzigd.”
Boston
Jaap en Thea, verantwoordelijk voor de PR van de bewoners, raakten al vroeg bij de plannen betrokken. “En daarna was het zoeken naar gelijkgestemden. Dat ging eerst met affiches, maar later zijn we overgegaan op kleine advertenties in landelijke dagbladen. De deelnemers komen overal vandaan. We hebben hier zelfs een dame die een groot deel van haar leven in Boston heeft gewoond.” De kandidaten moesten wel eerst door een financiële ballotage. “Kon men het betalen en was men bereid om zich aan de visie en het huishoudelijke reglement te houden. Er zijn afvallers geweest, maar er is niemand geweigerd.”
De doelen van Vriendenerf zijn na de vijf jaar durende opstartfase eigenlijk hetzelfde gebleven. Thea: “Toen we begonnen richtten we ons op 50-plussers. We zijn nu alleen vijf jaar verder dus praten we over 55-plussers. We willen samen wonen en samen ouder worden. We delen heel veel voorzieningen. Wij hoeven geen twaalf kettingzagen, aan eentje hebben we genoeg. Zo gaan we voor weinig afval, normaal heeft elk huishouden een setje van drie containers, wij willen ons redden met een setje per drie woningen. Noaberschap is bij ons erg belangrijk. Als de buurvrouw ziek is, willen wij best boodschappen voor haar doen.” Jaap: “Maar we gaan geen billen wassen. Dat laten we over aan zorgprofessionals.”
Koffie
Maar Vriendenerf is meer. Een antwoord op de eenzaamheid waarmee ouderen geconfronteerd worden bijvoorbeeld. Thea: “Als de partner van een bewoner wegvalt, zijn er toch nog heel veel mensen om hem of haar heen.” Dat ‘samen’ is dus belangrijk. De maandagmiddag is dan ook gereserveerd voor klusjes op het terrein. Iedereen die kan, de meeste bewoners zijn pensionado’s, wordt geacht mee te helpen. Werkt men nog? Geen probleem, dat gaat voor. Daarnaast bestaat er elke ochtend om 10.00 uur gelegenheid om aan te schuiven bij de koffie in het gemeenschappelijke gebouw. Jaap: “Maar dat heeft geen verplicht karakter. Dat werkt niet.” Dat gebouw zal in de toekomst een multifunctioneel karakter krijgen. Wellicht dat het nog gebruikt gaan worden voor yoga-sessies of voor muzikale activiteiten. “Met zoveel bewoners die instrumenten bespelen, zit dat er dik in”, vertelt Thea. “Piano, fluit, orgel, hobo, van alles.”
Ruimte
Natuurlijk is een dergelijke woonvorm voor sommige mensen een stapje te ver. Is geen enkel probleem, vinden ze. Thea: “Maar daarom hebben we meerdere voorlichtingsavonden gehouden in Olst. Dat mensen snapten waar we mee bezig zijn. Daarom heeft Vriendenerf ook een open karakter, er zijn geen hekken. We hebben ook de hele buurt uitgenodigd voor de opening.”
Ze hebben hun ogen goed de kost gegeven bij andere woongroepen. Jaap: “Er zijn er al veel, maar vaak zijn het dan initiatieven van huurcorporaties. Wij hebben dit laten bouwen op basis van collectief particulier opdrachtgeverschap. Wat we bij andere woongroepen hoorden? Nou, dat je bijvoorbeeld geen vacuümtoiletten moet nemen. Je wilt niet dat die kapot gaan… En vooral ook dat je niet alles samen moet willen doen. Dat je niet alles vast moet leggen. Dat je een ander de ruimte moet geven. En dat zijn we hier ook van plan.”
Zaterdagmiddag, na de openingsceremonie, is er van 14.00 tot 16.00 uur een open huis. Iedereen is welkom. Zie verder staging2.vriendenerf.nl.
Meer foto's