Harm Janssens (50) was tot 2014 boer in Noord-Groningen. Hij verwachtte een slechte toekomst van de melkveehouderij, verkocht de boerderij en streek op het Bouwhuis in Lettele neer. Daar heeft hij samen met Henriette een galerie van actuele kunst, vergaderlocatie en groentebedrijf. Harm was actief in de politiek en het boerenbestuur en heeft van daaruit een eigen visie ontwikkeld op de landbouw in Nederland. Harm beschouwt het platteland in een reeks artikelen. Vandaag deel 3.
Het symbool van de Agrarisch Natuurverenigingen in Nederland is de grutto. Jaarlijks worden er grote sommen geld besteed aan de bescherming van deze vogel. Hier op het Salland zie je ze niet veel maar op de natte weilanden in Friesland en het veenweidegebied in Noord en Zuidholland kwamen ze vroeger in grote getale voor. Nu niet meer. Dat komt omdat de grutto nogal een zeurkous is. Hij stelt behoorlijk hoge eisen aan zijn leefgebied. Het moet vochtig zijn maar niet te veel. Het moet voedselrijk zijn en het gras moet lang zijn maar ook niet te lang. Door drainage, ontwatering en ruilverkaveling zijn er minder natte weilanden en dus minder leefgebied voor de grutto. Nu wordt met steun van de overheid grond weer kunstmatig nat gemaakt zodat de grutto er weer kan leven.
Je kunt je natuurlijk afvragen of de grutto hier eigenlijk wel thuis hoort. Het is een prachtige vogel, daar niet van, maar denk er eens over na. Onze voorouders hebben land ingepolderd en ontgonnen. Omdat ze niet veel technische middelen hadden hebben ze slootjes en greppels gegraven maar het land bleef nat. Ideaal voor de grutto maar als die boeren het land niet ontgonnen hadden had de grutto hier nooit geleefd. Nu we de mogelijkheden hebben om het land droog te leggen verdwijnt het leefgebied van de grutto. Vervelend voor die vogel maar het is niet anders.
Dat is natuurlijk niet het hele verhaal. Op die natte weilanden komen nog allerlei andere planten en dieren voor. Met elkaar zorgen die voor een uniek landschap dat zo veel schoonheid heeft dat het de moeite waard is het in stand te houden. Beschermen van de grutto betekend ook het beschermen van dat unieke gebied. Het betekend wel dat de boeren die dat soort land gebruiken een probleem hebben. Doordat het land nat is kunnen ze later aan het werk en halen ze minder gras van hun land. Dat geeft ze een concurrentie nadeel ten opzichte van hun collega’s en daar moeten ze voor gecompenseerd worden.
Op dit moment wordt dus veel overheidsgeld besteed aan het in stand houden van de natte weilanden. Het is te hopen dat dit niet een of andere modegril is maar een structurele ondersteuning. Het kan toch niet zo zijn dat over een paar jaar de grutto uit de mode is en dat de subsidie dan ophoudt. Dan staan zowel de boer als de grutto met lege handen.
Harm Janssens
Meer foto's