In Finland zijn ze dit jaar begonnen met een proef met het basisinkomen. Werklozen krijgen een vast inkomen met als enige verplichte tegenprestatie dat ze meewerken aan de proef van begin tot eind. Ze mogen zelfs bijverdienen. Of dat een goed of een slecht plan is? In Finland zeggen ze: daarom doen we juist een proef! Wij zijn op zoek naar meningen en standpunten over dit onderwerp in onze regio. Vind jij iets van het basisinkomen? Laat het ons weten via redactie@sallandcentraal of redactie@vechtdalcentraal.nl
Vandaag de mening van Johan Wiltvank, Fractievoorzitter PvdA Dalfsen:
“Het basisinkomen is een onvoorwaardelijke, maandelijkse toelage voor iedereen – arm of rijk, jong of oud, werkloos of overwerkt. Het idee is in het verleden geopperd door linkse én rechtse denkers, van dominee Martin Luther King tot de econoom Milton Friedman. De eerste die over het basisinkomen begon, was de Amerikaanse vrijdenker Thomas Paine.
Er zijn talloze argumenten vóór en tegen een basisinkomen. Veelal ingegeven door een gevoel zonder onderbouwing. De belangrijkste argumenten tegen zijn dat gratis geld de mensen lui zal maken en dat niemand meer gaat werken. Een tweede tegenargument is dat het onbetaalbaar is.
Argumenten vóór het basisinkomen zijn dat er geen sprake meer zal zijn van armoede, geen financiële afhankelijkheid meer van partners en werkgevers, de vrijheid om te kunnen kiezen voor het zelf opvoeden van de kinderen en het doen van veel meer vrijwilligerswerk. Ook zou het leiden tot grotere flexibiliteit op de arbeidsmarkt als mensen niet volledig afhankelijk zijn van een salaris.
Zelf kijk ik er ook al een tijdje naar dit onderwerp. Het is iets dat sterke emotie oproept bij veel mensen en waarbij de voor- en tegens zonder al te veel onderbouwing worden gebruikt om de ander mee om de oren te slaan. Voor mij spelen een aantal dingen een belangrijke rol.
Betaalbaarheid
De (on)betaalbaarheid: dat kon weleens meevallen. Veel – zo niet alle – uitkeringen komen te vervallen. Ook nu is zo dat mensen die niet (kunnen) werken een uitkering krijgen. Als we die uitkeringen dan basisinkomen noemen wordt het niet meteen veel duurder. Daar staat tegenover dat veel uitvoeringsorganisaties als UWV en Belastingdienst veel kleiner en mogelijk zelfs opgeheven kunnen worden. Forse besparingen dus. Overigens lopen hier de meningen ook ver uiteen. Sommigen voorspellen een kostenpost van 3 miljard (minder dan een half procent van het bruto binnenlands product), terwijl anderen spreken over 135 miljard. Het is kennelijk maar hoe je rekenen wilt.
Arbeidsmarkt
En dan de arbeidsmarkt. Wat ik zie is dat met de voortschrijdende automatisering er steeds minder (zinvol) werk overblijft. Enerzijds dus meer mensen in de werkloosheid en anderzijds veel mensen die geestdodend, weinig inspirerend en dus slecht betaald werk te doen krijgen. En werk is van oudsher het mechanisme om geld en welvaart te verdelen onder mensen. Als er steeds minder werk en in ieder geval minder zinnig werk overblijft, moeten we mogelijk een ander mechanisme ontwerpen om geld en dus welvaart en welzijn te (her)verdelen. Daarnaast leidt het in mijn ogen ook tot een verdere emancipatie van de werknemer ten opzichte van de werkgever. Een ontslag kan met een basisinkomen op de achterhand makkelijker opgevangen worden; niet onbelangrijk vind ik.
Het argument dat mensen op de bank gaan hangen en niks meer doen kan niet onderbouwd worden. Er zijn in het verleden een aantal experimenten gedaan met een basisinkomen (meest bekende is die uit Canada, Winnipeg). Uit de resultaten daarvan blijkt niet dat mensen substantieel minder gaan werken. Er is wel sprake van verschuiving van betaald werken naar zorgverlening en vrijwilligerswerk. De percentages die daarmee samenhangen zijn echter klein; de meeste mensen blijven gewoon werken. Er werd ook een positief effect op de gezondheid van de bevolking geconstateerd.
Om kort te gaan; ik ben een voorstander van een (proef met een) basisinkomen. Dat zou dan wel gepaard moeten gaan met een aantal experimenten om uit te zoeken welke vorm van basisinkomen voor de Nederlandse situatie nou het best passend is. De argumenten tegen en de argumenten vóór moeten dan maar eens op hun merites beoordeeld worden. Een aantal gemeenten in Nederland heeft aan staatssecretaris Klijnsma gevraagd een proef met een basisinkomen te mogen doen; goed initiatief zou ik zeggen. En, ik kijk met belangstelling naar het Finse experiment.
Johan Wiltvank, Fractievoorzitter PvdA Dalfsen
Vind jij iets van het basisinkomen? Laat het ons weten via redactie@sallandcentraal of redactie@vechtdalcentraal.nl
[poll id=153]
Meer foto's