Het eerst contact wordt gelegd via sociale media, Danielle reageert op het artikel over de familie ten Broeke in Frankrijk. “Heel mooi verwoord. Precies zoals wij ons ook voelen. Bij ons is de beslissing gevallen dat wij stoppen. Wij zijn het ook zat om zo behandeld te worden. Wij hebben alleen niet de keuze gemaakt om naar het buitenland te gaan.”
In Heino zaten Arno (43) en Danielle (41) aan de Twentseweg kort bij de Bolterbrug. Als zij in 2005 het bedrijf overnemen en de handtekeningen worden gezet ziet alles er rooskleurig uit. Een week na dat moment lanceert de overheid haar plannen voor de ‘robuuste zone’, een verbindingstrook van aaneen geschakelde natuurgebieden vanaf de Veluwe tot aan de Duitse grens. Hun bedrijf komt op slot te zitten en via subsidiepotjes krijgen ze de gelegenheid om te verkassen. Plannen worden gemaakt en aanvragen bij de provincie Overijssel neergelegd, maar telkens als de plannen rond zijn en de aanvraag is gedaan, heeft de overheid de regels weer aangepast. Dit gebeurt tot vijf keer toe en het duurt tot 2011 voordat het eindelijk akkoord is en zij naar Wintelre kunnen vertrekken.
In Drenthe ging het niet allemaal van een leien dakje. Problemen met de gezondheid van het vee na de verplaatsing. Een milieuvergunning die door de gemeente was ingetrokken (de gemeente had de oude eigenaar gebeld en die had aangegeven dat hij de schuren allemaal leeg had gemaakt, dus de ambtenaar had bedacht dat die vergunning er wel af kon.) Maar ook het eindeloos blijven steggelen met de provincie Overijssel over de toegezegde subsidies die maar niet kwamen hielden hen behoorlijk bezig en drukten financieel op het bedrijfsresultaat.
Afgelopen jaar werd het pachtcontract wat ze hebben voor een deel van de grond opgezegd en moesten ze opnieuw in de buidel tasten om wat voor hen belangrijk is, grondgebonden te kunnen blijven produceren. Ook die hobbel hebben ze dit jaar genomen en is de financiering bij de bank rond. Nu komt er door de overheid weer de fosfaatafroming overheen, gebaseerd op cijfers van de afgelopen jaren waar ze door voorgaande tegenslagen dus niet op volle productie zaten en moeten ze nog minder koeien gaan houden tegen een hogere kostprijs. Het moment om weer met elkaar in gesprek te gaan en te gaan rekenen. Stoppen of doorgaan? De beslissing is uiteindelijk niet moeilijk, alhoewel het wel heel zeer doet. Nu nog een paar jaar doorgaan en dan moeten stoppen en in een huurhuisje met schulden achterblijven is dan het te verwachten scenario en daar passen ze voor.
Verbittering is er ook, vanuit een goed toekomstperspectief in 2005 door ingrijpen van de overheid uiteindelijk verkast en daarbij continu gedwarsboomd door steeds veranderende regelgeving. Waarbij al die jaren is ingezet op grondgebonden landbouw, iets waar het op lijkt wat is waar men voor de toekomst van de intensieve melkveehouderij op in wil zetten moet nu bij hen de stekker eruit. Zij als kleintje word de nek omgedraaid om de grote uitbreiders te kunnen laten blijven. Banken hebben hun beleid afgelopen jaren aangepast aan de nieuwe regels en houden de grote groeiers de handen boven het hoofd. Die worden gefinancierd omdat als die omvallen er een onverkoopbaar bedrijf zonder grond achterblijft en de verliezen voor de banken enorm zijn. Het paard word achter de wagen gespannen, het is als een weiland waar nu het goede gras de nek wordt omgedraaid, het onkruid overleeft en men dan gaat proberen om van dat onkruid weer een goede grasmat te maken.
Stoppen dus. Hoe? Het liefst in één keer de hele veestapel weg, maar het is niet waarschijnlijk dat dat gebeurt. Het vee zal wel naar de slacht gaan en ze zullen wel gebruikmaken van een stoppersregeling, maar dat is ook weer zo’n falend iets. Deze is wel aangekondigd, maar niet ingevuld. Het kan nog wel maart worden en in de tussentijd blijven zij in het ongewisse en raakt de slachtmarkt overvol en staat de prijs onder druk.
En wat nu? 43, dan moet je nog 25 jaar.
Iets heel anders, buiten de landbouw. Ik begin in januari met mijn opleiding voor vrachtwagenchauffeur en wil daar straks werk in gaan zoeken.
Weer terug naar Heino als alles is verkocht?
Nee, we blijven hier in de buurt. De contacten met Heino zijn behoorlijk verwaterd de afgelopen jaren, we hebben ingezet op een nieuw (sociaal) leven hier. Onze oudste is nu 13 en heeft vijf jaar terug heel veel moeite gehad met het omschakelen naar een andere school, vriendjes maken en de andere twee zijn nu in die leeftijd, dus we proberen hier in de buurt te blijven.
Tijden het uitwerken van ons gesprek stuurt Arno mij een APP-je: “Dit nummer kwam ik laatst toevallig tegen en doet mij heel wat als je kijkt naar schaalvergroting en regelgeving van de laatste jaren”, ik geloof dat ik hem wel begrijp.
Gerlant
gerlant@sallandcentraal.nl
Meer foto's