Om in dit dossier alle aspecten voor bij te laten komen hebben wij ook enkele boeren die al jaren geleden zijn geëmigreerd gevraagd hoe zij nu tegen de situatie in Nederland aankijken maar ook of deze dingen in hun nieuwe land ook spelen.
Als eerste Hans Borst uit Elm Creek Manitoba, Canada. Op een eerste mail komt een wat gereserveerd antwoord en we besluiten om de telefoon te pakken en even van man tot man te praten. Als ik me voorstel en vertel zes jaar geleden bij hem op het bedrijf te zijn geweest in het gezelschap van een gezamenlijke kennis maar hij er niet was. Wel even met zijn vrouw heb gesproken reageert hij met; Ik heb hier vijftien jaar in de Canadian milk board gezeten en was toen veel van huis dus dat zou goed kunnen.
Hij vertelt: “Wij zijn in 1984 al geëmigreerd. We hebben onze boerderij in Lemelerveld aan de Dijkweg verkocht en zijn naar Manitoba Canada verhuist. We hadden een boerderij met te weinig grond voor ons aantal koeien en konden ons niet veroorloven om het land van de buren te kopen. Ik ben daar met niks begonnen, mijn vader was geen boer en met hard werken groeiden we daar uiteindelijk uit ons jasje, ik wilde meer. Wilde ondernemen.
In Manitoba kochten we een bedrijf met voldoende grond en quota voor de veestapel. Dat bedrijf hebben we constant uitgebreid en nu overgedaan aan onze zoon. De prijzen van melk, grond en quota zijn hier ook regelmatig gestegen maar groeien was en is mogelijk. We hebben nu een bedrijf met vijftien man aan het werk.
De bedrijfstakken die leveren onder een quota system hebben stabiele prijzen. Zonder quota zijn ze aan de wereld markt over geleverd. Een zorg hier is dat in gebieden die alleen nog boeren hebben de bedrijven groeien maar de bevolking afneemt en bepaalde dienst verleningen kostbaar worden of niet meer aangeboden worden.
Gemiddeld hebben de immigranten het hier goed gedaan maar dat wil niet zeggen dat wanneer als men nu zou emigreren we de zelfde mogelijkheden kunnen verwachten dan dertig jaar geleden.
Over de problemen in Nederland;
“Sinds 1984 is het aantal melkvee bedrijven in Manitoba ook van 1000 naar 300 gezakt. De productie van melk is op peil gebleven. Bedrijven die bij de tijd gebleven zijn hebben een opvolger of kunnen voor een goede prijs verkocht worden. We hebben een mestwet, maar we kunnen alles binnen ons bedrijf gebruiken en als we overschot hebben zijn er genoeg akkerbouwers die mest kunnen gebruiken.”
Als we vragen naar milieu problematiek reageert hij een beetje lacherig. We hebben hier ook van die clubs die niet weten waar ze het over hebben en een heleboel kapot kunnen maken. Dat is ook de reden dat ik eerst wat gereserveerd reageerde. Ik wilde weten wat voor een vlees ik in de kuip heb. Dat hebben we hier al snel geleerd.
Om te vervolgen: “Dini en ik gaan de twaalfde naar Nederland, naar Heino. waarschijnlijk op Den Aelderdink”. En na mijn opmerking dat is bij mij in de achtertuin vervolgt hij: “als je zin hebt om dan eens te praten, neem ik ook foto’s mee zo dat je kunt laten zien waar we zitten en wat we doen.”
Wordt vervolgd.
Meer foto's