In mijn schooltijd moest ik ook wel eens bladzijden overschrijven. Dat ik wat fout had gedaan, gaf me stress. En soms kon ik de ’fout’ niet achterhalen, want kinderen gaan soms helemaal op in ‘hun’ ding, waardoor ze de omgeving vergeten bijvoorbeeld. En dan was een groep of situatie ‘schuldig’, terwijl ik het strafwerk schreef. Bovendien leerden wij niet wat en hoe het anders kon. De juf of meester legde mij dit op, dus zij waren de veroorzaker van mijn pijn. Een volgende keer zou ik wel zorgen dat de juf mij geen naar gevoel geeft, dus ging ik manieren verzinnen om dit niet meer te ervaren, oftewel vermijdingsgedrag. Geen veilige leeromgeving.
Zelf gaf ik vanaf mijn 22-stee levensjaar les op middelbare scholen. Natuurlijk hadden we het op de lerarenopleiding gehad over ‘orde houden’. De eerste paar jaar had ik mijzelf toestemming gegeven om het lesgeven te ‘leren’. Op de meeste scholen waar ik les gaf, was straf geven heel gewoon. Nog steeds extra werk, een uurtje nakomen (soms was dit, zoals nu ook nog op het Carmel College Salland, centraal geregeld). De eerste keer dat ik straf gaf, was aan twee veertienjarige jongens die vaak niet van elkaar af konden blijven, waardoor ik me moeilijk kon concentreren. Ik dacht dat ze de les wilden verstoren. De eerste waarschuwing was met humor, daarna met dreiging, volgende keer strafwerk schrijven en dat werd het ook. De eerste ouderavond vroeg de moeder van een van de jongens mij of ik creatievere straffen kon bedenken. De twee jongens mochten nu 50×2 poppetjes tekenen met allerlei vormen van aanraking. In het samen met de jongens bekijken van deze poppetjes werd mij duidelijk dat deze jongens een kinetische stijl van leren hebben. Zij leren het beste door tegelijkertijd te bewegen. Bij mijn uitleg mochten ze vanaf dat moment tekenen.
Door er op deze manier mee om te gaan hebben zij iets geleerd (door rustige beweging nemen ze leerstof nog beter op) en ik heb iets geleerd (dat kinderen verschillende manieren hebben om de leerstof op te nemen, het meestal goed bedoelen en dus niet perse de les willen verzieken). Vanaf dat moment gingen de jongeren in de klas en ik er samen voor zorgen dat het leuk, fijn en leerzaam was. Leerlingen kwamen met creatieve ideeën die we samen uitwerkten. In één woord samengevat zou ik het liefde noemen. Ik merkte dat als ik op momenten waarop ik het gevoel had dat ik zou moeten straffen, liefde kon voelen voor mezelf, de jongere(n) en voor de situatie, we ook alternatieven konden vinden, om op een andere manier met de situatie om te gaan.
Straffen leidt tot angst, verdriet, boosheid en vermijdingsgedrag. Het leert onze kinderen niet de les die we ze graag willen leren. Liefdevol omgaan met dat wat in mijn ogen verkeerd is, opent de weg naar levenslessen voor zowel de kind(eren) als mezelf.
Reageer gerust; info@carolienjonkman.nl
Meer foto's