In Heino zag Henk Aa dat met plezier aan. Hij ruilde onlangs de laatste vijftig koeien op het voormalige proefbedrijf Aver Heino die nog gewone A1 melk gaven (van de 130 in totaal), om voor koeien die A2-melk geven. Die melk gaat voortaan naar Weerribben Zuivel in de Kop van Overijssel. Dat levert de directeur-eigenaar van Beaphar in Raalte 13 cent per liter melk extra op.
Omdat Aa ook biologisch boert, daarvoor ook een toeslag krijgt, betekent dat een kleine 60 cent per liter melk (of kilo zoals melkveehouders zeggen) in totaal. Ter vergelijking, de gewone melkveehouder krijgt op dit moment van bijvoorbeeld FrieslandCampina rond de 30 cent. “Maar biologisch boeren is duurder, ik heb hier drie medewerkers, mag geen kunstmest gebruiken, heb meer land nodig. Het kost dus ook zo’n 25 procent meer dan bij een gangbare veehouder, dat moet je er aftrekken. Dan praat je over 45 cent per liter. Daarmee kun je dit bedrijf rendabel maken. Dat boeren die nu 25 of 30 cent krijgen overeind blijven, dat snap ik echt niet. Dat is de kostprijs. En dan rekenen ze hun eigen arbeid, 80 of 85 uur per week, niet eens mee. Als we bij Beaphar onze genees- en verzorgingsmiddelen en voeding voor huisdieren voor de kostprijs of minder gingen verkopen, dan waren we na een half jaar failliet. Petje af voor boeren die dat dus al een paar jaar doen.”
‘Goud in handen’
Omdat Beaphar internationaal actief is, merkte Aa al begin dit jaar bij een werkbezoek aan Australië dat daar en in Nieuw-Zeeland de A2-melk razend populair werd. De A2- koeien (officieel A2A2) hebben een wat ander DNA, waardoor ze melk geven met een afwijkende eiwitstructuur. Volgens deskundigen was dat 200 jaar geleden normaal voor elke koe, maar is er door de fokkerij een verschuiving geweest naar A1. Mensen die allergisch zijn en maag- of darmklachten krijgen na het drinken van A1-melk, hebben die problemen niet bij A2-melk. En dat geldt ook voor kaas, vla, yoghurt en andere zuivelproducten.
“Toen ik dat in Australië zag, ben ik me erin gaan verdiepen. Daarvoor ben je ondernemer, je wilt antwoorden. Wetenschappers verschillen met elkaar van mening. Al vind ik dat die Wageningse hoogleraar die het allermaal onzin vindt, dit beter goed kan gaan onderzoeken. Want als het klopt van die melk-allergie, dan heb ik dus goud in handen. Het levert flink wat meer op. We hebben toen onze eigen veestapel onderzocht. Vanaf het begin, vier jaar geleden, hebben we biologisch geboerd. Dat wilde mijn vrouw en het was heel verstandig om daar naar te luisteren. We kozen voor Fleckvieh, een sterk koeienras oorspronkelijk uit de Alpen, goed voor zowel melk als vleesproductie. Bij dat onderzoek bleek dat er hier maar zo’n vijftig A1-koeien waren, de rest was al A2. Die A1-koeien hebben we onlangs geruild met een veehouder in Elburg zodat nu alles A2 is. Je wilt fouten uitsluiten, dat kan namelijk altijd gebeuren. Er kan toch A1 melk doorheen glippen, ook al heb je maar één zo’n andere koe.”
Achterhoofd
Het levert Aa dus flink wat extra inkomsten op. Maar hij is teveel ondernemer om het hier bij te laten. “Omdat ik al langer bezig was met deze oer-melk, zou ik die het liefst zelf op de markt gaan brengen. Ik heb de naam al bedacht en de logo’s en etiketten ontworpen. Maar als je zoiets zelf gaat doen, dan loop je tegen heel wat dingen aan. Je moet zelf de afzet, marketing, distributie en logistiek gaan doen. Voorlopig is het nog niet zover maar het zit wel in m’n achterhoofd.”
Hoe groot de afzetmarkt voor A2-zuivel is, dat weet Aa ook niet, ondanks de huidige golf van publiciteit. “Sommigen zeggen 10 tot 15 procent van alle melk, die percentages hoor je in Australië en Nieuw-Zeeland. Of ik niet bang ben dat veel mensen gaan denken dat gewone A1-melk dus wel ongezond zal zijn vergeleken met die oer-melk? Daar ben ik niet bang voor. Als je denkt dat het helpt tegen een allergie en je wilt daar extra voor betalen, dan moet je het zeker kopen. Maar als je met gewone melk en zuivel geen enkel probleem hebt, dan niet, zo simpel is het volgens mij.”
Meer foto's