Johan Kiekebosch: Mijn eerste baan was op een schoolbegeleidingsdienst. Ik begeleidde basisscholen en ging daarvoor bij hen op bezoek. Nog steeds staat me een bezoek voor ogen, waar ik een radeloze directeur trof, zijn directietafel vol ongeopende enveloppes (we schrijven 1980). Alles en iedereen wilde wat van zijn team, ze zagen door de bomen het bos niet meer.
Nu, 35 jaar later, zijn de enveloppe vervangen door e-mails. Nog steeds worden basisscholen overstelpt met thema’s waar aandacht aan besteed moet worden. Culturele vorming, burgerschapskunde, digitalisering, veiligheid: het rijtje is eindeloos. En omdat één enkele leerkracht al die thema’s niet zelf aan kan, komen er specialisten. De gymleraar en knutseljuf zijn van alle tijden. Van recentere datum zijn de leerkrachten voor kinderen met een rugzakje en hoogbegaafde kinderen. Nu is er dan het initiatief van een aantal opleidingen voor basisschoolleerkrachten voor meer aandacht voor gezonde voeding en bewegen. Windesheim uit Zwolle is één van die opleidingen die straks experts gezonde leefstijl aflevert.
Daar kun je met goed fatsoen niets op tegen hebben. Toch heb ik dat wel. Stop met al die specialisaties, zou ik zeggen.
De basisschool moet zich wat mij betreft op zijn kerntaken richten, en dat is onderwijs in een (flink) aantal basisvakken. In plaats van zelf allerlei zaken op te pakken, zal de school samenwerking moeten zoeken met partners in de omgeving van de school. Sport- en cultuurverenigingen, scouting, jongerencentra, buitenschoolse opvang, gezondheidscentra: allen hebben ze doelstellingen die uitstekend aansluiten bij wat het basisonderwijs in huis heeft. En dan hebben we het nog niet eens over de belangrijkste partner: de ouders van de kinderen.
Eigenlijk doen we het in Raalte wat dat betreft zo slecht nog niet. We kennen de SCAS en de combinatiefunctionaris, initiatieven waarin die samenwerking gezocht wordt, en waarin basisscholen, voortgezet onderwijs en MBO samenwerken met onder andere Hoftheater, Rohda, Kwiek en CRT. Men moet dan denken aan schoolklassen die voor hun gymnastieklessen naar het Rohdaveld of de CRT-fietscrossbaan gaan, en daar les krijgen van vrijwilligers van die verenigingen.
Op het moment van schrijven ken ik de feitelijke stand van zaken van het bovenstaande niet. Toen ik er nog actief bij betrokken was, realiseerde ik me dat dergelijke initiatieven teveel afhankelijk zijn van tijdelijke subsidies, vrijwilligerswerk en goedwillende politici. Wat dat aangaat is Nederland een raar land. Waar in veel andere landen (Scandinavië, Verenigde Staten) de wisselwerking tussen onderwijs, sport en cultuur heel vanzelfsprekend is, zijn het in ons land altijd nog veel te veel gescheiden werelden.
Samenwerking zoeken met andere partijen is dus niet de makkelijkste weg. Het is in mijn ogen echter wel de enige juiste weg, waarbij ieders kwaliteiten optimaal worden benut.
Meer foto's