Amsterdam, afgelopen zaterdagmiddag. Pegida demonstreert tegen de islam. Links Amsterdam tegen Pegida. Een gespannen sfeer, honderden agenten zijn nodig om het spul uit elkaar te houden. De lokale omroep voor Amsterdam AT5 is ter plekke. Wat heet! Ze staan er met de neus bovenop. Een cameraploeg bij Pegida, een cameraploeg bij links. Reporters, voor de duvel niet bang, doen live verslag. Goeie beelden, scherpe interviews. Lokale TV zoals lokale TV is bedoeld.
Maar helaas een uitzondering.
Om maar met de deur in huis te vallen: de bijna 300 publieke lokale en 13 publieke regionale omroepen in ons land presteren in – journalistiek opzicht – onder de maat. Leveren te weinig voor de tussen de 160 en 200 miljoen euro die zij jaarlijks van de overheid ontvangen. Ook in onze regio! RTV Oost, jaarlijks goed voor 12 miljoen euro aan staatssteun, is een soort Omroep Max maar dan minder. Het kabbelt, babbelt. Kijk- en luisterbehang, dat is het. Geen impact.
En om nog maar even door te gaan: ook de lokale omroepen in Salland zijn – als nieuwsmedium – zieltogend. Verzachtende omstandigheid is dat ze, vergeleken bij RTV Oost, weinig te makken hebben. RTV Raalte en AirplayMedia (Olst-Wijhe) ontvangen 1,30 euro per woonruimte. Raalte telt circa 15.000 woonruimten, Olst-Wijhe de helft. Geen vetpot. Ga samenwerken, dat is goed voor de kwaliteit, zo zegt staatssecretaris Dekker dan ook tegen de lokale omroepen. Het is tegen dovenmansoren. ‘Wij hebben het altijd zo gedaan en ons kent ons. Het is een hobby hè’, zo klinkt het uit de monden van de voormalige zendpiraten. Tuurlijk, maar het is wel plaatjes draaien op kosten van de gemeenschap.
Het moet anders, beter!
En de tijd is er rijp voor. De wake up call van het kabinet (200 miljoen minder voor de publieke omroep) heeft landelijk zijn effect gehad. Het aantal publieke omroepen is gehalveerd. Minder overleg, minder ‘Heel Holland Bakt’, minder bureaucratie en tegelijkertijd betere journalistieke prestaties. Daar gaat het om. Of het allemaal gaat lukken is afwachten, maar de aanzet is er.
Die aanzet is er in onze regio (nog) niet. En dat is jammer. Het medialandschap van Salland verschraalt. Over de geringe journalistieke impact van de lokale en regionale omroepen heb ik het gehad. Die impact heeft de regionale krant de Stentor wel. Of beter geschreven nog wel. Alles wijst er op dat er wordt voorgesorteerd op een editie Deventer/Zwolle/Salland. Resteren ‘hyperlocals’ als dit Salland Centraal. Een combi van 112 gerelateerd nieuws en regionale praatjesmakers op zoek naar een podium. Soms aardig, maar meer ook niet.
Een weinig vrolijk stemmende ontwikkeling. En dat in een tijd waarin de gemeente zich in een hoog tempo ontwikkelt tot de eerste overheid. De gemeentebesturen van Raalte en Olst-Wijhe moeten er voor zorgen dat de vele gedecentraliseerde miljoenen voor zorg, participatie en jeugd op de goede plek terecht komen. Het zou toch erg fijn zijn als er naast de gemeenteraad er toch nog iets van een journalistieke waakhond is die blaft en – indien nodig – bijt.
Het moet anders, beter!
Hoe dan? Volgens hoogleraar Journalistiek Jeroen Smit moet wij het vergaren van nieuws als een ouderwetse nutsfunctie zien. Een nutsfunctie die de gemeenschap geld mag kosten. En ik, nieuwsjunk te Wijhe, ben het hartgrondig met hem eens. En het geld is er! Laten wij de 12 miljoen euro die nu naar RTV Oost gaat en het geld voor de Overijsselse lokale omroepen bij elkaar leggen. Laten wij met dit geld een moderne multimediale Overijsselse NOS oprichten. Met een budget van over de 12 miljoen euro kun je tussen de 150 en 200 journalisten loslaten op de ruim 20 Overijsselse gemeenten. Tegelijkertijd komt er voor de Overijsselse kranten een aantrekkelijk Stimuleringsfonds voor journalistieke producties. Bij dit alles wordt nauw samengewerkt met de media-opleidingen in de provincie. De provincie Overijssel wordt voor dit alles te bevoegd gezag. Dit vanzelfsprekend op gepaste afstand.
Dit concept laat geen ruimte voor gebabbel, gekabbel, gekwis en het gezellig draaien van plaatjes. Dat wordt overgelaten aan de marktpartijen. Dit concept laat ook geen ruimte voor dure studio’s, marketingafdelingen en lease auto’s te behoeve van de directie. In dit concept staat het nieuws, de journalistiek voorop. Journalistiek met ballen. Zoals afgelopen zaterdagmiddag bij AT5.
Toon Schuiling
Meer foto's