Als man van de theorie heb je het niet zo gemakkelijk tegenwoordig. Enkele tientallen jaren geleden was er veel geloof in theorie. Politici baseerden zich op wetenschappers en wetenschappelijke modellen en de mensen pikten dat. Het was de tijd van de maakbare samenleving. Ondertussen, voelt het bijna zo dat wetenschap en wetenschappers nauwelijks serieus worden genomen.
Ik kan wel wat redenen bedenken voor het op een andere manier kijken naar ‘de wetenschap’. Afwijkende meningen van enkele wetenschappers krijgen in de pers veel aandacht. Duizend wetenschappers kunnen zeggen dat er zoiets bestaat als een broeikaseffect, maar de ene die het anders zegt wordt uitgebreid gehoord. Populistische politici spinnen garen bij deze afwijkende wetenschappers, omdat ze er de regering mee kunnen bestrijden.
De kredietcrisis is ondanks al die economen en die economische modellen niet voorspeld. Daar kan ik dan wel tegenover zetten dat het maken van een economisch model nog wel even wat anders is dan het beoefenen van economische wetenschap, maar daar zult u wel maling aan hebben. Ondertussen is het al bijna zover dat maatregelen gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek nauwelijks meer op draagvlak in de samenleving kunnen rekenen.
Je hebt ook mensen die de beperkingen zien van wetenschap, maar die er vervolgens voor kiezen om op basis van spiritualiteit of een eigen sterke levensvisie anders in het leven te gaan staan. Deze mensen komen vaak tot in mijn ogen mooie dingen (duurzame initiatieven). Een dergelijke houding kan er toe leiden dat men denkt het ook wel helemaal zonder wetenschap te kunnen doen. Kortom dromen en doen in plaats van denken. Ik raak in de war.
Nu maak in een rare sprong. Midden van de 19e eeuw tekende zich in de grote steden een ramp af. Als gevolg van de industrialisatie waren de bevolkingsaantallen binnen de stadswallen verdubbeld. Er heersten veel ziekten. Het lag volgens de mensen en de bestuurders overal aan, maar niet aan het vieze water. Enkele deskundigen gaven aan dat er rioolstelsels en een waterleidingen moesten komen. Ze werden weg gehoond. Na enkele tientallen jaren was er zo in eens geen discussie meer en vond iedereen dat het rioolstelsel en de waterleiding er moesten komen. Denken en dromen hebben elkaar nodig en leiden uiteindelijk tot doen.
Goos Lier, in het dagelijks leven docent en onderzoek bij Saxion, g.lier@saxion.nl.
Meer foto's