De opkomst van lokale biertjes zou er niet zijn geweest als er geen internet zou zijn geweest. Het is natuurlijk een interessant gegeven dat lokale ambachtelijke productie het moet hebben van moderne technieken als internet en de moderne media die gebruik maken van internet. Nu ken ik het proces van bierbrouwen niet goed genoeg, maar ik kan mij ook voorstellen dat bepaalde high-tech-meetapparatuur ook handig kan zijn. Meetapparatuur die tien jaar terug niet te betalen zou zijn voor een kleinambachtelijk bedrijfje. Ook voor verpakkingen zou kunnen gelden dat moderne technieken nieuwe kansen bieden. En als het gaat om het voldoen aan regels van voedselveiligheid komt high-tech-apparatuur ook ongetwijfeld goed van pas. Ik hoor u al denken ‘het moet wel leuk blijven, het gaat om een ambachtelijk bedrijfje en niet om een laboratorium.’ O.K., maar ergens ligt een optimum. Overtuigend voor het belang van de combinatie van nieuw en oud, in zin van kleinschalig en ambtelijk, is dat veel vormen van zorglandbouw niet mogelijk zouden zijn zonder zorg op afstand (een goed glasvezelnetwerk is wel heel belangrijk).
En het gaat niet alleen om de techniek zelf. Het gaat ook om de wijze waarop er gebruik van wordt gemaakt. Ik denk nu vooral aan sociale media. Het is mooi als je veel volgers hebt, maar je moet natuurlijk wel een goede communicatiestrategie hebben. Er moet ook gecommuniceerd worden als ander werk alle aandacht opslorpt. De toekomst zou kunnen liggen in steeds meer tweezijdige communicatie, dus maatwerk per klant. Ga er maar aan staan.
Ook kennisuitwisseling tussen ambachtelijke bedrijfjes in verschillende regio’s is van groot belang om oude kennis, bijvoorbeeld kennis over vergeten groenten, opnieuw beschikbaar te krijgen voor een de specifieke doelgroep van lokale producenten.
Nu even de vraag kan nieuw zonder oud. Bill Gates vertelde dat hij heel veel had gehad aan een cursus kalligrafie, denk aan schoonschrift met een ganzenveer. Uit innovatietheorie blijkt ook dat de combinatie van traditionele en fundamenteel nieuwe technologieën, leiden tot de meest interessante innovaties. We wisten het ook al wel: nieuw kan niet zonder oud en dan heb ik het nog helemaal niet gehad over het werken met natuur en natuurlijke materialen.
Kortom oud en nieuw moeten elkaar benutten. Maar wat is oud en wat is nieuw. Wellicht is de nieuwe trend dat high-tech lokaal mogelijk maakt, maar denk niet dat het straks allemaal weer lokaal, regionaal of nationaal wordt.
Goos Lier, docent en onderzoeker bij Saxion, g.lier@saxion.nl
Meer foto's