Op Hemelvaartsdag heb ik om 7:00 uur in de ochtend in filmhuis De Keizer de film Ventoux gezien. Op zich al een leuke ervaring om kwart over 6 in Olst op de fiets te stappen om een film te zien in Deventer. Ik vond het ook een heel leuke film, terwijl de recensies helemaal niet zo best waren. Dat het om een vriendengroep ging die net als ik rond 1980 hun examen van de middelbare school deed droeg er ongetwijfeld aan bij dat ik het een heel leuke film vond. De sfeer van toen werd optimaal opgeroepen. Het gebruik van muziek bevordert het gevoel sterk (Herman Brood, Never be clever en vele anderen).
Smaak voor onder andere muziek wordt gevormd tot je 23e heb ik wel eens gehoord. Smaak ten aanzien van landschappelijke kwaliteit wordt net zo als dat voor muziek voor een belangrijk deel bepaald in de jeugd. Mensen van mijn leeftijd en ouder zien in hun jeugd een landschap van boerderijen vaak gebouwd aan het eind van de 19e of begin van de 20e eeuw. ‘Nieuwe’ ligboxenstallen waarvan de bouw in de jaren 70 op gang kwam passen niet in het ideaalplaatje. Uit onderzoek van de Wageninger Universiteit komt naar voren dat jongere generaties die ligboxenstallen er wel bij vinden horen. De uitkomst is niet zo zwart-wit , maar dat schoonheid ook als het gaat om de kwaliteit van het landschap onderhevig is aan de beelden die men in de jeugd heeft opgedaan lijkt wel behoorlijk zeker.
Het lijkt (mij) duidelijk, dat bij de bepaling van wat mooi is men vooral niet moet blindvaren op mensen die rond de jaren 80 hun examen deden. Meer in z’n algemeenheid dat schoonheid een subjectief begrip is, maar dat wisten we al. Dat pogingen om schoonheid van het landschap enigszins objectief te maken belangrijk is, maar dat er sterk rekening mee moet worden gehouden dat in de tijd het schoonheidsideaal, ook van het landschap, verandert.
Dus laat mij nu nog maar even lekker genieten van films als de Ventoux en de muziek van Herman Brood. Ik hoop dat het schoonheidsideaal van landschappen van de jonge generaties voorlopig nog een beetje aansluit bij die van mij en mijn generatie. Er zijn namelijk verschillen: 1) de films die je kijkt of de muziek waarnaar je luistert kies je zelf, het landschap is een gezamenlijk belang en 2) ‘de boeren die het landschap vormen zijn in tegenstelling tot filmregisseurs en popmuzikanten niet alleen bezig met schoonheid.’
Goos Lier, docent en onderzoeker landelijk gebied bij Saxion Deventer, g.lier@saxion.nl
Meer foto's