De gedachte die mensen hebben bij het nemen van halve maatregelen is vaak niet gunstig. Veelal is het zelfs zo dat men vindt dat je maar beter geen maatregelen kunt nemen dan halve maatregelen. In deze column wil ik toch pleiten voor halve maatregelen.
Het gaat om vrijkomende agrarische bebouwing, de zogenaamde VAB’s. Sinds de zomer van 2014 na het verschijnen van een rapport van het onderzoeksbureau Alterra en het Innovatiecentrum Groene Ruimte is de problematiek van de VAB’s weer volop in de belangstelling. Miljoenen vierkante meters schuur komen vrij in Overijssel. Het is duidelijk dat slechts een klein deel van de gebouwen kan worden benut voor nieuwe economische activiteiten. Op z’n minst moet 80% worden gesloopt, zo is de verwachting.
Tussen 2005 en 2008 is met succes de rood-voor-rood-regeling toegepast in de provincie Overijssel. Het verstrekken van bouwvergunningen voor woonhuizen vanuit de overheid voor de eigenaren van stallen die willen gaan afbreken, maakt slopen in de beginjaren aantrekkelijk. Ondertussen, sinds het uitbreken van de economische crisis, leveren bouwkavels niet veel meer op. Bovendien, zijn gemeenten bang dat ze de woningen in de dorpen en de steden niet meer kunnen verkopen. Alles met elkaar loopt het niet meer lekker met de rood-voor-rood-regeling.
De aandacht die er nu is voor de VAB’s wordt gevoed doordat er steeds meer lege stallen bij komen en wellicht ook de gedachte dat men weer durft te investeren. De provincie heeft ondertussen het beleid ook veranderd. Rood-voor- rood-beleid vindt nu plaats binnen het flexibele op ontwikkeling-gerichte KGO-beleid (Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving).
Tijdens de Erven-transitie-dag georganiseerd door onder andere de gemeente Hellendoorn over VAB’s komt een Wageningse onderzoekster met enkele verfrissende ideeën. Waarom moeten we de gebouwen altijd helemaal breken. Immers, soms is het ook mogelijk om met half-afgebroken gebouwen wat te doen.
Voor gebouwen in de buurt van een natuurgebied kan de keuze gemaakt worden om de gebouwen te laten ruïneren. Goed voor de natuur en spannend voor het landschap (zal allemaal wel weer lastig zijn in verband met aansprakelijkheidskwesties, maar daar wil ik mij nu even niet door laten leiden). Je kunt ook denken aan energie-erven (zonne-energie, windmolens, opslag houtsnippers enz. ) op de plek waar zich de restanten van gebouwen bevinden. De mestputten zouden ook gebruikt kunnen worden voor algenkweek. Kortom, steeds even goed bekijken of een halve maatregel ook zou kunnen werken.
Goos Lier, onderzoeker en docent plattelandsontwikkeling bij Saxion Hogeschool, g.lier@saxion.nl
Meer foto's