Medewerkers van waterlaboratorium Aqualysis hebben een uiterst zeldzaam kreeftje gevonden in de uiterwaarden van de IJssel bij Zwolle. Na jarenlang zoeken hebben zij het zeldzame Humus-kieuwpootkreeftje gevonden. Dit kieuwpootkreeftje werd sinds 2000 maar twee keer eerder waargenomen.
Rob Heusinkveld, hydrobiologisch analist, vertelt: “Vrijdagmiddag 13 maart ging ik met collega’s Eelke Schoppers en Eveline Stegeman-Broos op pad. We hadden lentekriebels, want het was te mooi weer om binnen te zitten. Omdat kieuwpootkreeftjes soorten zijn die alleen in het vroege voorjaar worden gevonden, besloten we de namiddag vrij te nemen en ‘op jacht’ te gaan naar deze oerdieren.”
Rijdend over de dijk richting Deventer werd door de drie hydrobiologen in de uiterwaarden bij Wijhe een mogelijk geschikte locatie voor kieuwpootkreeften gespot. Een ‘onderbuikgevoel’ bracht hen er toe om hier even te stoppen om te kijken. Nadat de eerste schep van het net in de emmer werd omgekeerd bleek dat na jarenlang zoeken eindelijk ook het Humus-kieuwpootkreeftje (Lepidurus apus) was gevangen. Heusinkveld: “Het zal de langskomende automobilisten op de dijk vast niet zijn ontgaan, daar stonden we dan: een paar biologen in waadpak die enthousiast rondsprongen bij een waterplasje.”
Het Humus-kieuwpootkreeftje heeft nog het meest weg van een klein degenkrabje. Het 4 tot 5 cm grootte dier scharrelt op en in de bodem zijn kostje bij elkaar. De nieuwe vindplaats is voor zover bekend de meest noordelijke vindplaats in het rivierengebied van Nederland.
Kieuwpootkreeftjes behoren tot dezelfde diergroep als watervlooien, al lijken ze daar totaal niet op. De dieren bestaan onveranderd al zo’n 200 miljoen jaar en behoren daarmee tot één van de oudst levende soorten op aarde. Deze soorten worden in tegenstelling tot watervlooien behoorlijk groot en zijn qua voedsel waarschijnlijk afhankelijk van hun kleine neefjes en nichtjes. De dieren hebben geen poten maar kieuwplaten waarmee ze ademhalen en zich voortbewegen.
Het zijn hele simpele beestjes en ze hebben een aangepaste levenswijze om te kunnen overleven in de hedendaagse natuur. Zo leven de soorten in de winter en in het vroege voorjaar in temporaire (droogvallende) watertjes voordat de rest van de natuur op gang komt, want deze simpele dieren kunnen zich niet verdedigen of verschuilen. De eitjes van deze waterdieren die in de opdrogende poelen achterblijven, kunnen wel 30 jaar op land overleven en worden door wind en water verspreid.
Meer foto's