Vraag op straat aan willekeurige voorbijgangers welke verkiezingen het minst tot de verbeelding spreken en geheid dat de provincie als eerste wordt genoemd. En daarna de Europese. En de waterschappen? Ik denk dat heel veel mensen het waterschap niet eens noemen. Wel wrang dus dat uitgerekend die twee ‘impopulaire’ bestuursorganen woensdag 18 maart de electorale maat wordt genomen.
Ik weet nog goed dat ik, begin jaren zeventig, als beginnend verslaggever naar de vergaderingen van het algemeen bestuur van diverse waterschappen werd gestuurd. Op een rokerige zolder ergens in Staphorst; in een statige grijze villa in Olst. Doorgaans oude, dikke sigaren rokende heren met titels als dijkgraaf, heemraad, hoofdingeland, etc. Daar werden besluiten genomen over miljoenen-bestedingen.
In de krant van de volgende dag kon ik er een één-kolommetje over kwijt. Voor de provincie had de krant iets meer ruimte over: een keer per maand een pagina ‘Uit de Staten’ met verslagen van de Statenvergadering en van commissies, als er iets te melden viel.
Is het de schuld van de media dat de waterschappen en provinciale staten ons nauwelijks meer aanspreken? Of is dat een logisch gevolg van de tanende publieke belangstelling waarom redacties hun ruimte met ander nieuws gingen vullen? Het zal met elkaar te maken hebben: het één versterkt het ander.
De waterschappen zijn de oudste bestuursvorm in ons land; de eerste is ontstaan in 1255. Ze doen dus al eeuwen in alle bescheidenheid hun werk. Heel af en toe borrelt het wat: over de aanleg van nieuwe watergangen, over de hoogte van het grondwater. Maar doorgaans toch in stilte. Waarschijnlijk ook vanwege het ontbreken van politieke inkleuring.
Het waterschap is een zogenoemde doelcorporatie. Geroepen voor een specifieke taak, net als het recreatieschap en het zuiveringsschap. En zo werkt het nou eenmaal: geen politiek vuurwerk, dan ook geen aandacht.
En de provinciale staten? Wel een politiek bestuursorgaan en af en toe ook wel met wat vuurwerk. Maar we smullen even, tot het vuurwerk is verwaaid en gaan over tot de orde van de dag.
Onbekend maakt onbemind. De Statenleden zijn onbekend, wat er gebeurt binnen de provincie is bij het grote publiek nauwelijks bekend. Veel politici lopen warm in de Staten om in Den Haag pas echt te gaan vlammen. En het volk, dat invloed mag hebben, neemt zijn democratisch recht nauwelijks serieus.
Deze week betoogde De Volkskrant dat verkiezingen voor de Staten en de waterschappen net zo goed afgeschaft kunnen worden. En de motivatie hiervoor was zo gek nog niet, hoewel er toch wel wat haken en ogen aan zitten. Over de verkiezing van de Eerste Kamer bijvoorbeeld.
Maar omdat de provinciale politiek toch niet of nauwelijks leeft is het wellicht het overwegen waard om van de provincie ook een doelcorporatie te maken. Gewoon laten doen waar ze bij de provincie goed in zijn, zonder politiek gekrakeel. Belangenbehartiging, net als bij de waterschappen. De leden van de staten zijn geen politici, maar vakmensen. We kiezen een milieudeskundige, een planoloog, een ingenieur, een econoom, een psycholoog, een bioloog, een agrariër, een recreatiedeskundige, etc…
We moeten wel blijven kiezen. Welke econoom, welke boer en welke planoloog we willen. En natuurlijk hoe het geld verdeeld moet worden. En dan komen de belangen toch weer om de hoek kijken. Toch nog kans op wat vuurwerk…
Kortom: we blijven kiezen. Maar dat moeten we, zolang alles nog bij het oude blijft, ook op 18 maart!
Hylke van der Zee
‘Pas op, Opiniemakers’ is een wekelijkse opinierubriek, gemaakt door een (nog steeds groeiende) groep mensen uit de samenleving. Onderwerpen zoeken de opiniemakers zelf, maar wie een onderwerp belicht wil hebben moet dat vooral laten weten. En wie zelf mee wil doen aan ‘de opiniemakers’ is bij deze van harte uitgenodigd. Je mag teksten aanleveren. Maar je mag natuurlijk ook gewoon onder de opiniestukken reageren. Graag onder je eigen naam. De opiniemakers schrijven ook onder hun eigen naam.
Meer foto's