Vanaf 1 januari is de Participatiewet in werking getreden. De gemeentes zijn nu onder andere verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen met een bijstandsuitkering. De wet biedt mogelijkheden om mensen met zo’n uitkering iets terug te laten doen. De Sallandse en Vechtdalgemeenten maken daar grif gebruik, Olst-Wijhe en Raalte vragen allebei een tegenprestatie. Om meerdere redenen een uitstekende ontwikkeling.
Wederkerigheid
We gaan er graag prat op dat Nederland de beste sociale voorzieningen heeft. Prima, want iedereen is het erover eens dat je niemand aan z’n lot overlaat. We kunnen ook constateren dat we zijn doorgeschoten in deze voorzieningen. Door het ontbreken van (financiële) prikkels, de bekende armoedeval en ook de sociale mores zijn mensen in de bijstand geen strobreed in de weg gelegd om uit deze positie te raken. De publieke opinie is veranderd en een groot deel van de mensen vindt: voor wat, hoort wat. Betaalt de samenleving jouw uitkering, dan mag die samenleving iets terug vragen.
Activatie
Als je iets kunt betekenen voor een ander, ontleen je daar vertrouwen en een positief gevoel aan. Bezig zijn, betekent je wekker zetten, op tijd komen en afspraken nakomen, met andere woorden: een oefening in basale vaardigheden. Iets doen voor de samenleving, betekent sociale contacten en het verbreden van je horizon. Op het gevaar af betuttelend over te komen: het is voor een mens goed om iets om handen te hebben.
Maatwerk
Tegenstanders van de participatiewet zien gruwelbeelden van de werklozenprojecten uit de jaren ’30 voor zich. Verplicht zware arbeid verrichten, zoals het graven van kanalen en ophogen van dijken. Dat is natuurlijk onzin. Als je mensen verplicht om iets te gaan doen, is het noodzaak dat maatwerk wordt geboden. Een lager opgeleide met groene vingers laat je meedraaien op een zorgboerderij. Een HEAO’er voelt misschien meer iets voor het doen van de administratie van de sportclub. Iemand die al een aantal dagen per week voor zieke ouders zorgt, hoeft wat mij betreft niet verplicht aan de slag.
Persoonlijk & maatschappelijk voordeel
Sluit uw ogen en stel u voor dat u de baas bent van een schildersbedrijf. U krijgt twee sollicitatiebrieven binnen: de een van een schilder, die sinds 2011 al thuis zit. De andere brief is ook van iemand die al een paar jaar niet betaald aan het werk is, maar zie daar: hij heeft als vrijwilliger bij alle speeltuinen in de buurt de toestellen geschilderd. Wie kiest u? Naast dit overduidelijke voordeel voor een kans op een nieuwe baan is de samenleving zelf ook gebaat bij actieve werklozen. In het kader van de participatiewet kunnen ze buurthuizen bemannen, gastvrouw zijn in de buurt, een boodschappendienst opzetten voor de oudjes in de straat of inderdaad de speeltoestellen picobello maken. Zaken waar de overheid haar handen van aftrekt of geen geld meer aan wil spenderen, kunnen zo in stand worden gehouden.
Uitdaging
Ik ben natuurlijk niet naïef. Je blijft altijd een klein deel houden, dat zich niet wil inzetten, dat geen heil ziet aan een actiever bestaan of dat overal lak aan heeft. Hoe ga je om met die mensen? Daar ligt volgens mij de grootste uitdaging. Gebruik je een stok of een wortel om de zaak in beweging te krijgen? Ik geloof in dat laatste: als we van mensen in de bijstand terecht vragen iets terug te doen, mag daar voor hen die zich echt uit de naad werken een extra beloning bij.
Roderic Rosenkamp
‘Pas op, Opiniemakers’ is een wekelijkse opinierubriek, gemaakt door een (nog steeds groeiende) groep mensen uit de samenleving. Onderwerpen zoeken de opiniemakers zelf, maar wie een onderwerp belicht wil hebben moet dat vooral laten weten. En wie zelf mee wil doen aan ‘de opiniemakers’ is bij deze van harte uitgenodigd. Je mag teksten aanleveren. Maar je mag natuurlijk ook gewoon onder de opiniestukken reageren. Graag onder je eigen naam. De opiniemakers schrijven ook onder hun eigen naam.
Meer foto's