Menno Pot bestempelde de IJsselderby als meest grimmige en opgefokte derby in zijn boek ‘De Derby’ voor de non-fictiereeks De Nationale Voetbalbibliotheek. Het boek ging over diverse Nederlandse voetbalderby’s en de schrijver keek in de Adelaarshorst zijn ogen uit tijdens de ontmoeting tussen Go Ahead Eagles – PEC Zwolle.
“Ik bezocht in het seizoen 2007/2008 verschillende derby’s. NEC – Vitesse, NAC – Willem II, Heracles – FC Twente, Excelsior – Sparta, Quick Boys – Katwijk, waar trouwens ook nog werd gevochten, waren wedstrijden die niet konden tippen aan de sfeer bij Go Ahead Eagles – PEC Zwolle. De IJsselderby werd op dat moment nog gespeeld in de Eerste Divisie. Bij geen enkele andere derby waar ik was, vond ik de sfeer zo grimmig”, aldus Pot.
Via een Go Ahead Eagles supporter kwam Pot aan een kaartje om het gebeuren te aanschouwen. “Ik voelde me, ondanks de bepalende sfeer, geen moment bedreigd hoor. Ik zat niet bij de fanatieke aanhang, maar aan de overkant. Ik genoot van het tumult rondom de wedstrijd, het was prachtig om mee te maken. Er rende een supporter over het veld, er was een vechtpartij tussen spelers in de spelerstunnel en dat sloeg over naar de tribune waardoor grimmige spreekkoren ontstonden. Ik vond het apart om te beleven, vooral omdat de IJsselderby niet sinds jaar en dag zo beladen is.”
Waar de rivaliteit tussen Go Ahead Eagles en PEC Zwolle vandaan komt, is voor Pot dan ook lastig uit te leggen. “Pas sinds de jaren ’90 is de strijd tussen de twee clubs naar het huidige niveau gestegen. Voor mij als buitenstaander is het gokken waar het vandaan komt. Ik zou kijken naar de regionale motieven.” Daar trekt Pot dan ook zijn verklaring uit. “Voor de jaren ’90 had Zwolle haar derby’s in de eigen stad met Zwolsche Boys en PEC en keek het niet om naar Go Ahead Eagles. Eagles had haar derby’s tegen Heracles en FC Twente. Zwolsche Boys verdween uit het betaalde voetbal en Heracles – FC Twente werd een eigen derby. Met enige ironie kun je stellen dat Go Ahead Eagles en PEC Zwolle op elkaar aangewezen werden om elkaar nog van rivaliteit te voorzien. Vanaf dat moment zorgden pijnlijke nederlagen, historische overwinningen en allerlei momenten buiten de wedstrijd om voor steeds meer afkeer tegenover de rivaliserende club bij supporters.”
Modern voetbal
De beperkingen in het moderne voetbal maakt Pot als Ajax supporter van dichtbij mee. “Ik merk het als Ajacied aan van alles en clubs merken ook dat het voetbal verandert in de moderne tijd. Het idee dat je club steeds meer op achterlijke dagen moet voetballen, de aftrap op de meest debiele tijden plaatsvindt en dat alles in dienst staat van de televisie maakt voor mij duidelijk dat de supporters steeds minder belangrijk worden gevonden en dat terwijl het voetbal juist niet zonder haar supporters kan. Er zijn veel leuke sporten en veel vermakelijke spelletjes, maar door de fanatieke supportersgroepen en de toestroom van veel publiek creëert voetbal een extra sfeer. Juist dat maakt voetbal bijzonder. Als je dan de denkfout maakt dat dat onbelangrijk is, wordt de beleving bij voetbal binnen de kortste keren net als bij korfbal”, beweert Pot.
Volgens Pot zorgen de supporters ervoor dat derby’s bijzonder blijven. “Clubs gaan in de huidige tijd steeds meer op elkaar lijken. Het management van iedere club wordt op dezelfde wijze ingevuld, directeuren lullen allemaal hetzelfde en spelers komen overal vandaan. Op een paar ‘local hero’s’ na, is het regionale karakter van de selectie zo goed als weg en de culturen bij clubs worden uniform. Het enige waar de regionale cultuur nog bestaat is op de tribune. Daar staan, of tegenwoordig steeds meer zitten, de mensen uit de stad. Alleen zij weten nog wat de derby inhoudt.”
Het is voor Pot dan ook onbegrijpelijk dat bij supporters langzamerhand de nek wordt omgedraaid. “Ik ben bang dat de trouwe supporter uitsterft. Er zitten nu nog mensen in stadions die elkaar al twintig jaar kennen, omdat ze al jarenlang met elkaar in hetzelfde vak staan. Het wordt allemaal te duur en mensen verliezen door allerlei regelingen het plezier om naar stadions te komen. Wanneer die trend wordt doorgezet zullen stadions in de toekomst vol zitten met dagjesmensen. Zij gaan eens naar een voetbalwedstrijd om het een keer mee te maken. De sfeer in de stadions en de speciale voetbalcultuur wordt op die manier geruïneerd”, brengt Pot een blik op de toekomst.
Door Maurice Kuipers
Meer foto's