We worden de laatste jaren met enige regelmaat opgeschrikt door verhalen over de gevolgen van zogenaamde robotisering. Op steeds meer terreinen worden er steeds geavanceerder robots ingezet. Verdringen die straks al onze werkgelegenheid?
Ik moest denken aan een al wat ouder lied: In the year 2525, van Zager en Evans, lees de tekst maar eens. Ik vrees dat het al veel eerder zover zal zijn dan zij bezingen.
Op zichzelf is het prima dat er robots worden ontwikkeld en ingezet; in zekere zin is de mensheid daar al sinds zijn ontstaan mee bezig. De eerste automobiel was eigenlijk ook al een robot. Robots zijn naar mijn idee geen bedreiging, zolang ze maar stereotiep doen wat wij, de mensheid, hen influisteren.
In die zin zijn robots ook geen bedreiging, al is het ongetwijfeld zo dat ze arbeid van de mens vervangen. Dat is helemaal niet erg, zelfs goed, zolang diezelfde mens maar vervangend werk kan vinden of ontwikkelen.
In het lied dat ik noemde wordt een scenario geschetst waarin de mens eigenlijk overbodig is, niets meer hóeft te doen, en ook niets meer te doen hééft. En dat vind ik nou een beangstigend vooruitzicht.
Robots worden steeds slimmer, ze gaan al denkwerk voor ons doen; ze kunnen de complete thuiszorg al vervangen… En die ontwikkelingen gaan door. Robots worden ingezet omdat ze goedkoper zijn dan menselijke arbeid. Vroeger om zwaar en eentonig werk te vervangen, en ook nog goedkoper dan de arbeider, maar tegenwoordig vrijwel alleen maar omdat het goedkoper is dan de menselijke arbeid.
De wereldbevolking groeit nog steeds, soms explosief, en we hebben er een grote uitdaging aan om te bedenken (dat is gelukkig nog mensenwerk) hoe we al die mensen op een verantwoorde manier aan het eten houden en aan het werk krijgen. Wanneer we nu in met name de westerse wereld doorgaan met het uitschakelen van de factor arbeid, zonder dat we daar een compensatie voor hebben, ook wat betreft ons inkomen, maken we dan het probleem van de overbevolking en de zinvolle arbeid niet veel groter? Steeds minder mensen verdienen dan een steeds groter deel van alle inkomens bij elkaar, en de kloof tussen arm en rijk wordt, ook getalsmatig, steeds groter.
Ik zou willen dat de ontwerpers en verkopers van robots zich eens storten op een oplossing van dit aanstaande onheil. Of ben ik te pessimistisch?
Dick Mars
‘Pas op, Opiniemakers’ is een wekelijkse opinierubriek, gemaakt door een (nog steeds groeiende) groep mensen uit de samenleving. Onderwerpen zoeken de opiniemakers zelf, maar wie een onderwerp belicht wil hebben moet dat vooral laten weten. En wie zelf mee wil doen aan ‘de opiniemakers’ is bij deze van harte uitgenodigd. Je mag teksten aanleveren. Maar je mag natuurlijk ook gewoon onder de opiniestukken reageren. Graag onder je eigen naam. De opiniemakers schrijven ook onder hun eigen naam.
Meer foto's