Opinie – Landelijk hebben politieke partijen moeite om voldoende leden te vinden die na de verkiezingen van maart in de gemeenteraad willen gaan zitten. In deze regio zeggen de partijen dat dat nog wel meevalt. In aantallen, bedoelen ze dan. Dat is nog wat anders dan in kwaliteit.
“Wij zitten hier als deskundig en hoger opgeleide ambtenaren allerlei plannetjes uit te denken en dan zit daar in de raad een stelletje amateurs dat er iets over moeten zeggen”, zei een ambtenaar ons, die liever niet bij naam genoemd wil worden. Maar daar zit wel de kern. Wat weet een gemiddeld raadslid nu eigenlijk over de materie waar die besluiten over neemt?
Als je een gemeenteraadsvergadering bezoekt – en dat doen er verstandigerwijs maar heel weinig – kun je zo maar het gevoel krijgen in een klucht van de plaatselijke toneelvereniging terecht te zijn gekomen. Of andersom: als je delen uit een raadsvergadering zou naspelen op het toneel, zou het publiek in een deuk liggen.
Slecht geschreven redevoeringen, waardeloze beargumentering, goedbedoelde oneliners waarvan je hoopt dat ze een dag later in de krant komen, maar er is geen journalist en niemand heeft meer een krant. En dan moet ‘de tweede termijn’ nog komen, waarin raadsleden op elkaar reageren, dus niet voorbereid zijn. Die ronde heeft altijd een hoog gehalte van ‘en jij dan?’.
Ofwel, een sfeertje waarin je nou niet bepaald naar hunkert. Vroeger was het nog wel een eerbiedwaardig baantje. Maar het beroep is ten onder gegaan aan gekonkel en partijdiscipline.
Amateurisme in de raad koppelen we aan een toenemende verantwoordelijkheid voor gemeenten. Daar moet werkloosheid geregeld worden, ziekte beoordeeld, hulpbehoevendheid gewogen. Niet alleen op constateringsniveau, maar ook op niveau van voorkómen, begeleiden en genezen.
Gemeenten zijn te klein dat werk met hun ambtenaren uit te voeren, dus gaan ze stiekem (Raalte, Olst-Wijhe en Deventer) verbindingen aan op ambtenarenniveau. Of ze gaan gewoon in het openbaar het bestuur fuseren (Ommen, Hardenberg). Dalfsen moet van narigheid naar Staphorst en Zwartewaterland om de steeds moeilijker klus te klaren. Lekker het Vechtdal uit… Hellendoorn, Wierden en Rijssen-Holten zijn samenwerkend het begin van wat ooit de gemeente Twente gaat worden. Ga er als raadslid dan maar aan staan vat te krijgen op wat je ambtenaren doen: kansloos.
Waarom is raadswerk in ons land niet gewoon een beroep? Je krijgt er nu 100 of 200 euro in de maand voor. Leuk. Maar je draagt verantwoordelijkheid voor een volledige baan. Je weet niet half waar je over beslist en meestal heeft dat weinig met politieke overtuiging te maken. Je wordt gevoed door ambtenaren die allemaal geschoold zijn en de hele dag de tijd hebben zich in materie te verdiepen.
Dat moet toch ook anders kunnen? Als we nou eens beginnen met een hoge kiesdrempel. Je moet minstens drie zetels halen om mee te mogen praten. Partijen die overblijven leveren niet meer dan een of twee mensen die naar gelang het aantal zetels meer stemrecht hebben, dat een stem van een grote partij bijvoorbeeld acht keer geldt. De raadsleden die dan overblijven worden voor een vol- of deeltijdbaan door de bevolking in dienst genomen.
Kost niks meer en je hebt eindelijk de zo hoog nodige professionaliteit terug in ons bestuur.
Partijen die daarmee het bestuurspluche missen, moeten maar andere kanalen gebruiken om hun stem te laten horen. (We houden ons aanbevolen!) Dat zou nog wel eens effectiever kunnen werken dan via de raad.
Een mening over dit onderwerp? We nodigen je uit te reageren
Meer foto's