Overal kom je ze tegen: van die vierkante blokjes met een soort van barcodes. Scan ze met je smartphone en je wordt doorgestuurd naar een website. Vaak worden deze QR-codes gebruikt als reclame, maar Lemelervelder Hilde Haarman ontdekte dat ze in België ook op grafstenen worden gebruikt. Dat vond ze wel interessant, en nu heeft ze het agentschap voor Nederland gekregen. En ze heeft een primeur: de eerste van Overijssel wordt in Nieuwleusen geplaatst.
Scan je de code bij een graf, dan kom je op een herdenkingspagina voor de overledene terecht. “Het is een beetje Facebook-achtig ingericht, de beheerder kan een mooie grote foto plaatsen, er is ruimte voor de naam, sterf- en geboortedatum, en er kunnen ook foto’s en liedjes worden toegevoegd.” Bezoekers kunnen berichtjes achterlaten om de nabestaanden te steunen. Omdat de kans bestaat dat daar ook negatieve reacties worden geplaatst, kan de beheerder deze meteen verwijderen. Ook kunnen bepaalde mensen geblokkeerd worden.
Hoewel Haarman meteen veel positieve reacties kreeg, zijn er ook mensen die er niet aan moeten denken. ‘Ziek’ wordt het door sommige mensen genoemd. “Het is nog vroeg”, zegt Haarman. “Nog niet iedereen is eraan toe. Maar Hyves en Facebook riepen eerst ook weerstand op. Overigens is het een plaatje van tien bij tien centimeter, dat dus niet storend is op een begraafplaats.”
Haarmans eerste ‘cliënt’ is iemand die al veel online bezig is. “Haar man is vorig jaar overleden, en tijdens zijn ziekte was ze ook al druk met de computer. Zo hield ze mensen op Facebook op de hoogte van goede en slechte dagen, of uitslagen van de dokter. Haar reden om dit te doen is dat ze herinneringen dan ook digitaal heeft staan. Foto’s heb je nu wel, maar hoe zijn die over twintig jaar? Op deze manier leven de herinneringen online voort.”
Zo’n vijf maanden geleden startte Haarman de website rondomdedood.nl, waar ze mensen helpt die dingen rondom de dood niet standaard willen. “Ik wilde altijd uitvaartverzorger worden. Maar ik bedacht dat ik alles wel wilde doen, behalve de uitvaart zelf.” Dus begon ze haar website, om mensen met vragen over voor en na de dood te helpen. “Of mensen kunnen gewoon hun verhaal aan mij kwijt. Ik dacht: misschien wil iemand over een jaar wel wat aan mij vragen.” Toen kwam ze de QR-code tegen: “Het bleek iets drukker te worden.”