In 2025 wil Dalfsen een energieneutrale gemeente zijn. Met dat in het achterhoofd wil de gemeente geen traditionele wijken meer bouwen. De Nieuwe Landen II zal dus fungeren als pilot voor komende projecten. “We hebben behoorlijke ambities, maar tot nu toe verloopt alles volgens plan. En het bestemmingsplan is superflexibel. Als er meer interesse voor twee-onder-een-kapwoningen is, dan kan het zijn dat een vrijstaand huis daarvoor plaats moet maken. De opzet die er ligt, is er natuurlijk niet voor niets, maar we willen de straten ook niet leeg hebben.”
De planvorming bestaat uit twee pijlers: duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. “Alhoewel de focus bij de buitenwereld op de duurzaamheid ligt, wil ik erop wijzen dat de ruimtelijke kwaliteit ook heel belangrijk is”, aldus Van der Ploeg. “Het moet een heel mooie wijk worden.”
Een duurzame wijk. Dat klinkt mooi en modern, maar wat houdt dat in? “We stimuleren mensen om zo energieneutraal mogelijk te bouwen”, zegt Van der Ploeg. Energiezuinigheid wordt uitgedrukt met een EPC (energieprestatiecoëfficiënt). Hoe lager de EPC, hoe zuiniger het gebouw. “Voor huizen met een EPC van nul geven we een flinke subsidie.” Alle planvoorstellen worden dan ook getoetst op duurzaamheid.
Van der Ploeg vertelt: “Het beste is om de energiebehoefte tot een minimum te beperken. Dus zo optimaal mogelijk isoleren; met een dikke spouwmuur of andere bouwmaterialen, en met driedubbel glas. Wat je dan nog nodig hebt aan energie is heel weinig.” En omdat er geen gasleiding komt, moeten mensen alternatieve energiesystemen toepassen.
De gemeente stelt randvoorwaarden en eisen aan de bouw. Zo moet 45 procent van het dakvlak op het zuiden liggen. Dit heeft te maken met de plaatsing van zonnepanelen. Zelfs als de bewoners geen zonnepanelen willen plaatsen, is dit verplicht. “Dan is het huis er al voor geschikt, en dus toekomstbestendig.”
Het noordelijke gedeelte, Woeste Grond, wordt een wijkje op zich. “Hier gelden meer eisen. Er moeten natuurlijke materialen gebruikt worden, op de daken moet natuurlijke begroeiing komen. De enige uitzondering daarvoor is als de mensen zonnepanelen willen plaatsen.” Toch vindt Van der Ploeg dat toekomstige bewoners veel vrijheid hebben. “Als je aan de eisen voldoet, mag je half ondergronds bouwen. Of een Scandinavisch huis; experimentele huizen zijn toegestaan.” Bewoners van Woeste Grond kijken uit op het plantsoen aan de ene kant, en de weilanden op de andere kant.
Het middengedeelte van de wijk, dat van buiten de Nieuwe Landen niet zichtbaar zal zijn, wordt nagenoeg welstandsvrij. Er gelden minder eisen dan in de meer zichtbare delen van de wijk. Dit om de diversiteit te stimuleren. “Hoe zichtbaarder de woningen, hoe kritischer we zijn. De buitenkant van het plan moet in het landschap passen.” Er komt een ruime groene zone buitenom, en er worden hagen langs de zijkanten van de aangrenzende woningen geplaatst.
Ook wordt er een vijver aangelegd in de wijk. Dit is deels voor recreatie, maar ook om overtollig regenwater op te vangen. Het eilandje dat wordt aangelegd, wekt door een zonneboom energie op voor de straatverlichting in de wijk, en moet een educatieve functie krijgen. Ook geeft het de wijk karakter, vindt Van der Ploeg.
Maar duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit bijten elkaar ook wel eens. “Het was soms een uitdaging om er een keuze uit te maken. De duurzaamheid is het belangrijkst, maar het zijn elkaars vrienden.” Daarom moesten er af en toe compromissen gesloten worden. Bijvoorbeeld de daken op het zuiden. Voor de duurzaamheid is dat goed, want op die dakdelen kunnen zonnepanelen geplaatst worden. Mooi is het vaak niet, als alle huizen hetzelfde soort dak hebben. Ook komen er redelijk kleine bomen in de wijk. “Anders halen ze de zon weg voor de collectoren.”
Op 10 oktober, de dag van de duurzaamheid, start de inschrijving voor Nieuwe Landen II. Er worden zeventien kavels uitgegeven: drie vrijstaande en veertien twee-onder-een-kapwoningen. Inschrijven kan tot en met 13 november, in week 50 worden de kavels toegewezen. Er wordt een prijsvraag uitgeschreven voor wie de duurzaamste demowoning kan maken. Die moet zo zuinig en innovatief mogelijk zijn, en als voorbeeldwoning kunnen fungeren. De geldprijs is 10.000 euro per helft van een twee-onder-een-kapwoning.
Op 13 maart moeten de concept-bouwplannen binnen zijn, die in maart en april worden beoordeeld.
In mei worden de kavels definitief afgenomen, en dan kan er gebouwd worden. In het voorjaar van 2013 kunnen de eerste woningen van Nieuwe Landen II dus verschijnen.
Van der Ploeg hoort veel positieve geluiden over het plan. Toch merkt hij dat geïnteresseerden zich zorgen maken over de financiering. “Als je een huis traditioneel bouwt, maar wel meteen alle energiebesparende maatregelen of zonnepanelen meebouwt, kost het zo’n 30.000 euro meer dan een normaal huis. Maar de tijd waarin je het terugverdient is acceptabel. Vergeet niet: je hebt straks geen energierekening meer. Bovendien geeft de gemeente veel subsidies en komt er een projecthypotheek. En ik weet zeker dat er goedkopere manieren zijn om een energieneutraal huis te bouwen, maar dat doe je dan op een innovatievere manier.”
Voor meer informatie over de Nieuwe Landen II, zie staging2.nieuwelanden.nl en staging2.duurzaamdsz.nl