De gemeente Deventer heeft onlangs besloten om de dwangsommen die ze heeft opgelegd aan vijf supermarkten niet te innen. Deze dwangsommen waren opgelegd in verband met overtreding van de Winkeltijdenwet en verordening. De winkels hadden namelijk sinds 2010 elke zondag hun deuren geopend. En dat mocht (nog) niet.
Reden voor onze redactie om de ogen eens op Salland te richten. Is dat iets voor ons, boodschappen op zondag in Salland doen? Het antwoord hierop werd eigenlijk makkelijker dan we dachten. Nee, dat willen we in Salland niet. Zelfs sommige supermarktondernemers die we spraken, stellen niet open te willen op zondag.
De politiek
Supermarkten mogen nu niet open zijn op zondag. Om dat toe te staan, moet de politiek de huidige regelgeving wijzigen en een kleine rondgang langs politieke partijen verschaft al snel duidelijkheid: Vanuit de Raalter gemeenteraad hoeven we niet te rekenen op toestemming voor zondagsopening. De twee coalitiepartijen, met dus een meerderheid in de gemeenteraad, zijn tegen zondagsopening.
Raymond Godeschalk van het CDA legt het standpunt van de grootste partij in de raad uit: “Wij zijn als CDA Raalte blij dat het in de gemeente Raalte op zondag een oase van rust is, een echt rustpunt in de week. Een week die steeds meer lijkt op een 24-uurs economie. Zorgt de extra keuzevrijheid wanneer men naar de winkel kan nu echt voor meer geluk in het leven? Uiteraard is het soms makkelijk als je toch nog die ene boodschap zou kunnen doen, maar bent u er ooit echt slechter van geworden dat het op dat moment niet mogelijk was? Uiteraard komt het zaterdagmiddag soms net niet uit om boodschappen te doen en zou het dan zondag wat beter passen, maar daardoor laten we ons weer verleiden om maar weer door te gaan in de hectiek van de rest van de week. Laten we dus met elkaar koesteren dat er in deze samenleving nog steeds een dag is die men in relatieve rust kan doorbrengen. Een dag om uit te rusten van onze dagelijkse beslommeringen, een dag om te genieten van de vrije tijd en waarbij er voldoende mogelijkheden zijn om jezelf te vermaken, zodat we daar hernieuwde energie uit kunnen putten voor de rest van de week.”
Ook trekt het CDA de toegevoegde waarde van een zondagsopening in twijfel: “Verder gaat CDA Raalte er vanuit dat verdere zondagsopenstelling bijna geheel een verschuiving van koopgedrag is en slechts marginaal bijdraagt aan extra omzet. Daarbij zullen het voornamelijk de grote ondernemingen zijn die hier van zullen profiteren en omzet zullen weghalen bij de kleine ondernemingen die juist zorgen voor de unieke charme van een winkelcentrum. Voor een leuk en gezellig winkelcentrum met voldoende diversiteit moeten we naast de grote ondernemingen ook deze kleine ondernemingen blijven koesteren. Wij zijn dan ook tegen verdere openstelling van winkels op zondag en dat geldt ook voor de supermarkten.“
Ook Gemeentebelangen Raalte, de op één na grootste partij uit de gemeenteraad, is tegen zondagsopening. Fractievoorzitter Jan Schokker: “De tijden waarop supermarkten nu geopend zijn, zijn passend voor Raalte. Er zijn ruime winkeltijden door de week en af en toe een koopzondag moet in goed overleg met de ondernemers. We moeten ook rekening houden met de kleine zelfstandigen en de mensen die in de winkels werken. Ook zij hebben recht op een sociaal leven.”
Ook de SP in Raalte is tegen opening van de supermarkt op zondag. “Het is ongewenst en niet nodig. Ik denk dat de winkels het ook niet nodig hebben. Mensen die nu sporten, stoppen daar misschien wel mee om een paar centen te verdienen. Zondag is een dag dat je samen met familie, vrienden of bekenden iets kan ondernemen,” stelt Harry van Kampen.
De VVD is geen tegenstander van opstelling op zondag. “De visie van de VVD is dat (alles met zondagsopenstelling) iets is wat je niet als overheid moet (en hoeft te) regelen. Wij hebben geen bezwaar tegen openstelling en willen het vooral aan de winkels (die moeten besluiten om open te gaan of niet) en inwoners (die besluiten om te gaan winkelen of niet) laten,” laat Ben Nijboer, de fractievoorzitter in de Raalter gemeenteraad, desgevraagd weten.
Lokaal Alternatief ligt in spagaat. “Ik sta hier dubbel in. Het is voor mij een enerzijds anderzijds verhaal. Voor mij persoonlijk zijn de supermarkten meer dan voldoende open en ik vind het wel wat hebben om op zaterdag de weekendboodschappen te doen. Bovendien vind ik het ook wel bij de Nederlandse traditie passen dat deze winkels niet iedere zondag open zijn. Anderzijds kan ik mij voorstellen dat het voor sommige mensen juist ideaal is om op zondag naar de supermarkt te gaan.Ik weet niet hoe groot dit aantal is. Het antwoord hierop zal door de markt zelf gegeven moeten worden. Als er voldoende behoefte is en er ondernemers zijn die hier brood in zien dan zie ik geen principiële bezwaren hen hiervoor de ruimte te geven. Dus voor mij hoeft het niet, maar mag het wel,” laat Egbert den Daas weten.
We hebben van de PvdA en D66 ook een reactie gevraagd. We hebben van hen geen reactie gekregen.
De klant
We legden de bezoekers van onze internetsite de vraag voor of supermarkten op zondag open moeten. De uitslag van de nieuwspoll liegt er niet om: Een grote meerderheid (van 71 procent) is tegen openstelling van de supermarkt op zondag. Slechts een kwart wil zijn boodschappen wel doen op zondag, 27 procent van de stemmers was voor. Aan de nieuwspoll op onze site namen bijna 2.000 mensen deel.
Wij hadden eigenlijk verwacht dat we heel eenduidige antwoorden van de verschillende ondernemers zouden krijgen. Wij dachten namelijk “De ondernemer krijgt een extra kans om geld te verdienen, dus die wil open.” Dat ligt misschien wel iets anders.
De winkelier
“Het dorp staat er niet echt voor open,” stelt Raymond Lorkeers van Albert Heijn Raalte. “Ik denk dat we veel weerstand van inwoners krijgen als we op zondag open gaan. Daarnaast vraag ik me af of het wel echt rendabel is.” Toch denkt hij wel in het principe van ‘als er één schaap over de dam is…’ Lorkeers: “Als één ondernemer het doet, zullen er vanzelf anderen volgen.”
Matthijs Cents van Jumbo Raalte vertelt ons daarentegen dat hij wel graag open wil op zondag: “Wij hebben toen het onderwerp zich voordeed een aanvraag bij de gemeente ingediend om op zondag open te mogen. Wij willen dat heel graag.” Hij stelt dat de maatschappij ook steeds meer om zondagsopening vraagt. “Die kant ga je toch op.”
De bestuurders
Het Raalter college van burgemeester en wethouders is, net als de meerderheid van de gemeenteraad, tegen zondagopening van supermarkten. Vorig jaar kreeg het college een aanvraag van een ondernemer uit Luttenberg. Die aanvraag werd afgewezen. Of het college daar inmiddels anders over denkt? “We hebben sindsdien geen aanvragen meer binnengekregen en hebben dan dus ook geen aanleiding om ons standpunt te herzien,” laat het college desgevraagd weten.