Terwijl de meeste Nederlands afgelopen zomer naar Italië vertrokken vanwege de zon, deed Jan Smeekens (24) dat met een hele andere reden. De schaatsploeg van Control bereidde zich aan de Italiaanse westkust voor op het nieuwe schaatsseizoen. Inmiddels heeft de Raaltenaar de tickets voor het NK Afstanden, dat van vrijdag 4 tot en met zondag 6 november wordt verreden in Heerenveen, voor de 500 en 1000 meter binnen.
“Het is nu nog een kwestie van fit worden”, vertelt Jan. “Het trainingskamp was vooral bedoeld om de basis op te bouwen en het duurvermogen te trainen. Dit jaar was de voorbereiding iets anders dan vorig jaar. Het WK Afstanden wordt dit jaar eind maart gehouden, twee weken later dan normaal. Daarom heb ik deze zomer ook iets langer getraind. Dat merkte ik in de laatste ronde op de 1000 meter tijdens de Holland Cup ook. Soms bijten verschillende doelen elkaar.”
Dat verschillende doelen elkaar soms bijten merkt Jan niet alleen in de schaatswereld. Ook voor zijn studie moet hij soms keuzes maken. “Naast het schaatsen volg ik de studie Bedrijfskunde aan de Open Universiteit. Dat houdt in dat ik de opleiding in mijn eigen snelheid kan volgen, zonder fysieke colleges. Af en toe staat er een college in de vorm van een video op internet. Daarnaast kun je zelf je tentamens plannen op de dag dat jij kan. Dat is dus ideaal voor mij. Maar het is soms wel erg druk. Ik train natuurlijk niet twaalf uur per dag, maar zeker wel vier uur. De tijd is er, maar na de trainingen ben ik wel uitgeput. Dan ga ik vaak even een uurtje slapen. Ik ben iemand die overal volledig voor wil gaan, maar dat kan niet met de studie. Soms is dat best frustrerend. Het is verleidelijk om veel te doen naast de trainingen, maar je moet wel oppassen. Het lichaam wil namelijk niet altijd en het mag niet ten koste gaan van de prestaties.”
Met het volgen van de opleiding wil Jan vooral zijn toekomst na het schaatsen veilig stellen. “Als je geluk hebt kun je ongeveer tot je dertigste professioneel blijven schaatsen, daarna kom je niet zo snel meer mee in de top. Het voordeel is wel dat sprinters vaak iets ouder rijp zijn, dus ik hoef er niet op mijn 28e mee te stoppen. Gerard van Velde reed bijvoorbeeld nog de 500 meter toen hij 32 jaar oud was. Daarnaast is het gewoon erg leuk om jezelf op meerdere vlakken te verbreden en iets naast het schaatsen te doen.”
Smeekens staat natuurlijk bekend om het schaatsen van de 500 meter, maar de 1000 meter wordt steeds belangrijker voor de rappe Raaltenaar. “Ik heb het gevoel dat ik steeds beter wordt op zowel de 500 als de 1000 meter. De openingen zijn sneller en mijn start is beter. Ik wil met de start een tiende meer pakken, zodat ik met meer snelheid de bocht in ga. Tijdens trainingen en tests rij ik goed, maar dit moet ik alleen nog vertalen op het ijs. Die transformatie kost tijd. Je moet geduld hebben. Maar het komt wanneer het komt.”
De positiviteit van Smeekens vertaalt zich ook in zijn doelstellingen en verwachting van de komende jaren. “Sinds de Olympische Spelen ben ik constanter en beter geworden. Het leidde ook tot de eerste gouden medaille op het WK en die lijn wil ik doortrekken. Mijn doelstelling op de lange termijn is natuurlijk weer meedoen aan de Olympische Spelen, maar dat is pas over 2,5 jaar. Daar kijk ik over twee jaar wel naar. Een schaatsseizoen zit vol mooie dingen. Op de korte termijn wil ik het podium halen op het WK. Daarnaast wil ik de 500 meter op het NK dit jaar weer winnen. Ik doe dit jaar voor de achtste keer mee. Drie keer heb ik gewonnen, maar afgelopen jaar niet. De concurrentie is sterker geworden. Dat is erg mooi om te zien. En ik kan natuurlijk niet meer dan mijn best doen. Op de 1000 meter is het natuurlijk vooral zaak mezelf te plaatsen voor het WK Sprint. De komende jaren wil ik mezelf profileren op deze afstand.”
Sneek
Jan woont op dit moment samen met zijn vriendin in Sneek. Ook zij is geen onbekende in de schaatswereld. Jan heeft namelijk een relatie met Ingeborg Kroon (24), die ook professioneel schaatst. Thuis gaat het dan ook vaak over schaatsen. “We proberen het onderwerp zoveel mogelijk te mijden. Maar je ontkomt er natuurlijk niet aan. Het is ons leven en we delen deze passie.” Dat zowel Jan als Ingeborg op hoog niveau schaatst is volgens de Raaltenaar ‘soms lastig’. “De ploeg bepaalt wat je gaat doen, dat doe je niet zelf. Maar dat moet je accepteren. Dat hoort bij het wereldje. Vandaar ook dat ik niet heel vaak in Raalte ben. Ik kom er natuurlijk nog wel eens om mijn ouders en vrienden te bezoeken en ik zou wel vaker willen gaan. Maar het probleem is dat ik erg veel weg ben. Ik zie het niet als het nadeel van mijn sport, maar het had leuker gekund. Soms moet je egoïstisch zijn en je rust pakken. Anders ga je over de kop.”